Studio 52nd

Cultuureducatie
Aangevraagd: € 120.000
Toegekend: € 80.000

Inleiding

Studio 52nd maakt theater om te laten horen wat jongeren zelf te zeggen hebben over Amsterdamse sociale vraagstukken. De organisatie wil de stem van kinderen en jongeren toevoegen aan het maatschappelijke gesprek dat vaak óver hen, maar volgens de organisatie te weinig mét hen, wordt gevoerd. Studio 52nd maakt beladen thema’s rond discriminatie en oppression, een term voor structurele onderdrukking van gemarginaliseerde groepen in de maatschappij, bespreekbaar in de hoogste klassen van het basisonderwijs en middelbare schoolklassen. De organisatie doet dit door middel van theater met kinderen en jongeren. Zij schrijven hun eerste theatertekst of spelen samen met professionele acteurs voor basisscholen en wijkbewoners. In haar zoektocht naar een Amsterdam met minder sociale ongelijkheid werkt de organisatie samen met verschillende culturele en maatschappelijke partners.

De anti-oppression visie van wetenschapper Leticia Nieto krijgt grotere nadruk in alle activiteiten van 2021-2024, met name in de zogeheten Special Editions en de light versies daarvan. Dit zijn educatieve voorstellingen voor vmbo-scholieren in heel Amsterdam, die ook openbaar toegankelijk zijn. De komende vier jaar maakt Studio 52nd: Fok me hokje (op zoek naar een genderwijs Amsterdam), (W)rap my hijab (op zoek naar een Amsterdam waarin zij mag dragen wat zij wil), Screen Shot (samen zoeken naar een mediawijs Amsterdam), Empty Chair (samen zoeken naar een solidair Amsterdam voor jongeren zonder papieren) en Mic Drop (samen zoeken naar een krachtige positieve straatcultuur). Daarnaast zijn er de Kids Editions, waarin Studio 52nd voor kinderen van basisscholen in Oost kleinschalige toneelschrijf- of maakprojecten realiseert. Ook maakt zij verkorte versies van producties om het bedrijfsleven te bereiken.

Studio 52nd ontvangt geen meerjarige subsidie binnen het Kunstenplan 2017-2020. 
Voor de periode 2021-2024 vraagt de organisatie bij het AFK een bijdrage van gemiddeld 
€ 120.000 per jaar in het kader van het Kunstenplan.


Artistiek belang

De commissie beoordeelt het artistiek belang als goed.
Over de artistieke eigenheid van de organisatie is de commissie positief. De sterk maatschappelijk gedreven en activistische missie van Studio 52nd rond anti-oppression is bezield, origineel en goed uitgewerkt in het plan, inclusief theoretische onderbouwing. De activiteiten vloeien hier logisch uit voort: de organisatie geeft, zo onderschrijft de commissie, die jongeren een stem en een podium, die het gevoel hebben niet gehoord te worden. Studio 52nd verbindt de kracht van verhalen nauw met het belang van dialoog. De organisatie verleidt jongeren om woorden te geven aan wat er bij hen leeft en dat krijgt vorm in, onder andere, de handen van professionele theatermakers. Studio 52nd werkt bij de realisatie van voorstellingen samen met uiteenlopende culturele makers en partners zoals Lotte van den Berg, Het Geluid en Via Zuid. De commissie vindt de voorstellingsconcepten goed uitgewerkt op maatschappelijk en ideologisch vlak, al vindt zij de thema’s als vluchtelingen of het criminaliseren van de rapscene niet bijzonder verrassend. Kritischer is zij op de artistieke uitwerking: het plan licht slechts beperkt toe hoe deelnemers artistiek ondersteund worden in het maakproces en hoe voorstellingen er in beeld, vorm of dramaturgie uit zullen gaan zien.

De commissie is overwegend positief over de artistieke betekenis voor het beoogde publiek. Studio 52nd heeft een overtuigende visie op wat zij maakt voor wie. De organisatie neemt de doelgroep serieus en hanteert hierbij methodes gebaseerd op Rank Machine van Leticia Nieto, wat een uitgewerkte en beproefde aanpak is. Maar van de directheid van de aanpak en de aansluiting bij alle jongeren is de commissie niet meteen overtuigd. Het artistieke plan sluit in onderwerpkeuze, zoals gender of straatcultuur, wel goed aan op de leefwereld van jongeren. Bij elk onderwerp zoekt Studio 52nd jonge ervaringsdeskundigen die schrijven over hun ervaring. Dit dient als basis voor een voorstelling. Hiermee weet de organisatie wat er speelt onder de doelgroep en zorgt zij ervoor dat de inhoud van de voorstelling passend is bij de belevingswereld van leerlingen. Er is bovendien ruimte voor eigen inhoudelijke inbreng van deelnemers, wat de artistieke betekenis voor dit publiek vergroot. De commissie maakt wel de kanttekening dat veel toekomstige onderwerpen nu al vast liggen, zodat de vraag opkomt of deze thema’s op het moment zelf urgent zijn onder de doelgroep. Niettemin verwacht de commissie dat de kleinschaliger projecten zoals Playmaking, impact zullen hebben op het deelnemende individu.

Er is voldoende sprake van artistieke ontwikkeling van de aanvrager vindt de commissie, al blikt Studio 52nd in haar plan op artistiek vlak niet uitgebreid terug op afgelopen periode. De organisatie beschrijft wel de eerder op anti-oppression gebaseerde voorstellingen en wil dit in de komende periode verder uitdiepen. Positief is de commissie over de samenwerkingen met zowel psychiater en activist Glenn Helberg - die als inhoudelijk klankbord optreedt - als met kennisbureau Movisie, een bureau dat expertise heeft in het analyseren van projecten die discriminatie en stereotypering proberen te verminderen. Studio 52nd laat zich de komende periode door hen adviseren en mogelijk hun programma’s monitoren. De organisatie werkt verder met nieuwe en bestaande culturele partners en kiest voor een aantal nieuwe disciplines waaronder gespreksvormen. Van die plannen verwacht de commissie dat ze bijdragen aan de verdere artistieke ontwikkeling van de belangrijkste betrokkenen binnen de organisatie.


Belang voor de stad

De commissie beoordeelt het belang voor de stad als goed.
De commissie ziet genoeg verbinding met de stedelijke samenleving. Door de grootstedelijke thematieken die Studio 52nd bespreekt, staat zij midden in de Amsterdamse samenleving. De commissie is daarnaast positief over de samenwerkingen die de organisatie aangaat met maatschappelijke organisaties als COC en Emancipator. Het gaat daarbij niet alleen om promotionele ondersteuning. Deze organisaties brengen Studio 52nd ook in contact met jongeren die het maakproces inhoudelijk kunnen voeden. Bovendien zoekt Studio 52nd bij elke voorstelling nieuwe relevante samenwerkingspartners in de stad, zoals Ouder- en Kindteams. 

De commissie vindt dat het plan van Studio 52nd prima bijdraagt aan stedelijke spreiding van het cultuuraanbod en het publieksbereik ervan. Het merendeel van de activiteiten vindt plaats in Oost, gevolgd door Zuidoost. De commissie is positief over de uitbreiding van aanbod richting IJburg, aangezien de cultuureducatie aldaar nog goed aanvulling kan gebruiken. Het is de commissie duidelijk wat Studio 52nd in de verschillende stadsdelen wil doen en voor wie. Een goed voorbeeld vindt de commissie het project (W)rap my hijab dat meiden tussen de 12 en 18 jaar hun ervaringen laat delen in het dragen van een hijab. Maar ook de projecten in de stadsdelen Zuid over eenzaamheid en IJburg over echtscheidingen zijn goed gekozen. 

Studio 52nd heeft gekozen voor het thema Leefbare stad. De commissie vindt het thema passend bij de organisatie. Hoewel de organisatie het niet expliciet benoemt, vindt de commissie aandacht voor sociale cohesie voldoende overtuigend weerklinken in het plan. De activiteiten die uit de missie van Studio 52nd voortkomen, zoals Playmaking en voorstellingen als Mic Drop, dragen volgens de commissie bij aan sociale cohesie, bewustwording en inclusiviteit.


Uitvoerbaarheid

De commissie beoordeelt de uitvoerbaarheid als zwak.
De commissie is positief over het vakmanschap van docenten, die ook bij Nowhere of Poetry Circle werken, en van artistieke partners, zoals Het Geluid of Lotte van den Berg, met wie producties tot stand komen. De commissie is minder overtuigd van het artistieke vakmanschap binnen de organisatie, gezien de in haar ogen soms letterlijke, beperkt verbeeldende teksten en daaraan gekoppelde enscenering of dramaturgie. Ook het plan belicht volgens de commissie slechts beperkt hoe Studio 52nd deelnemers artistiek ondersteunt. Op basis van eerder gerealiseerde projecten en van blijvende goede partnerschappen, zoals de relatie met de zes basisscholen in de Indische buurt, heeft de commissie voldoende vertrouwen in de productionele vaardigheden van de organisatie. Omdat Studio 52nd het kantoorteam aan gaat vullen met assistenten verwacht de commissie dat de omvang van de organisatie passend wordt voor het uitvoeren van geplande activiteiten. Daarmee is het plan genoeg realistisch en uitvoerbaar.

De commissie vindt dat de organisatie op dit moment geen gezonde bedrijfsvoering heeft. De commissie onderschrijft de risico’s wat betreft bestuur en personeel die Studio 52nd in het plan benoemt. De commissie vindt het positief, en noodzakelijk, dat de organisatie met ingang van de nieuwe kunstenplanperiode zal voldoen aan de richtlijnen van de Governance Code Cultuur. Een aantal bestuursleden treedt daarom af. Wat betreft personeel ziet de organisatie als risico dat er momenteel een te klein team is ten opzichte van de hoeveelheid werkzaamheden en er sprake is van een snelle doorstroom van docenten. Studio 52nd wil hier op inspelen door personeel in vaste dienst te nemen en docenten extra training aan te bieden. Dat vindt de commissie goede stappen. Daarbij is het echter een handicap dat het eigen financiële vermogen beperkt is. Hoewel de organisatie dit onderkent, kan de organisatie in de ogen van de commissie risico’s zoals tegenvallende inkomsten of extra bedrijfskosten onvoldoende opvangen. Daarnaast zijn de inkomsten uit activiteiten laag, zelfs voor een educatieve organisatie. Dit maakt de organisatie niet stabiel, vindt de commissie. Bovendien staat Studio 52nd nog maar aan het prille begin van het aanboren van alternatieve inkomstenbronnen, bijvoorbeeld vanuit het bedrijfsleven. 

De commissie vindt de begroting niet genoeg passend en realistisch bij het plan. Zij vindt de mix van inkomstenbronnen niet evenwichtig. De bijdrage van scholen is niet inzichtelijk in de begroting, dus is de commissie niet overtuigd van het realisme hiervan. De organisatie zou meer publieksinkomsten kunnen genereren, meent de commissie. De commissie mist verder een toelichting op de dalende bezoekersaantallen voor activiteiten in Amsterdam, terwijl Studio 52nd aangeeft op groei in te zetten. Het plan maakt volgens de commissie niet duidelijk of de organisatie meer landelijk wil opereren en hoe zich dit verhoudt tot het aandeel gevraagde Amsterdamse subsidie. Positief vindt zij de inzet van Studio 52nd op fondsenwerving alsmede de inzet van de organisatie om vanuit het bedrijfsleven inkomsten te verwerven. Aan de kostenkant vindt de commissie de stijging in personeelslasten passend. Zij ziet het als een goede ontwikkeling dat de instelling streeft naar cao-conforme vergoedingen in het kader van de Fair Practice Code. De commissie begrijpt dat de werkwijze van Studio 52nd kostbaar is en onderschrijft het belang van activistische kunst. Zij vindt de kosten voor de Kids Editions echter buiten proportioneel, omdat er een laag bereik tegenover staat. 

In het marketingplan geeft Studio 52nd in de ogen van de commissie een inzichtelijke beschrijving van de doelgroep vmbo-jongeren (en hun docenten) en licht hun interesses goed toe. In de specificatie van doelgroepen mist de commissie aandacht voor publiek van de openbaar toegankelijke voorstellingen. De commissie vindt de op jongeren gerichte aanpak goed en realistisch, de organisatie geeft de doelstellingen om bezoekersaantallen te doen groeien een praktische vertaling in de vorm van promotiemiddelen. Het gebruik van merchandise vindt de commissie creatief, en de inzet van diverse social media passend bij de jonge doelgroep. Studio 52nd werkt aan het promoten van de eigen organisatie, maar ook aan het bekend maken van de anti-oppressie beweging. De commissie vindt het passend bij de organisatie dat in de marketing de inhoud van de voorstellingen centraal staat.


Diversiteit en inclusie

De commissie beoordeelt de bijdrage aan diversiteit en inclusie als goed.
Het plan van Studio 52nd draagt in artistieke zin bij aan culturele diversiteit van het Amsterdamse cultuuraanbod. De activiteiten zijn voor een belangrijk deel gericht op het bespreekbaar maken van beladen thema’s rond discriminatie en oppression. Daardoor dragen ze volgens de commissie in repertoire en invalshoek (in)direct bij aan culturele diversiteit en inclusie. Een goed voorbeeld hiervan is de klassenvoorstelling (W)rap my hijab, over de discussie en vooroordelen rond het dragen van een hijab. Ook de cultureel diverse achtergrond van betrokken jongeren, die teksten schrijven, draagt bij aan de cultureel diverse inhoud van het aanbod.

De commissie vindt dat het plan behoorlijk bijdraagt aan het bereiken van een cultureel divers samengesteld publiek. Met de voorstellingen richt Studio 52nd zich op vmbo-scholieren in heel Amsterdam, met de activiteiten onder de noemer Kids Editions op kinderen (10-12 jaar) in Oost. Bij beide doelgroepen is culturele diversiteit een gegeven. Met een voorstelling zoals Mic Drop, over de krachtige en positieve kant van de Amsterdamse straatcultuur, geeft Studio 52nd blijk van inzicht in wat er spelen kan bij de doelgroep. De commissie heeft de indruk dat de organisatie haar doelgroepen al goed weet te bereiken. De commissie vindt het plan om hen te bereiken effectief en waardeert dat Studio 52nd meer gaat inzetten op herhaalbezoek, het vasthouden van publiek in de buurt en het onderzoek dat de organisatie hiernaar laat doen.

Studio 52nd heeft een overtuigende visie op diversiteit van het personeelsbestand en bestuur. De organisatie toont zich bewust van de noodzaak tot verandering en probeert haar blinde vlekken te signaleren via externe adviseurs en samenwerkingspartners. Er is een vertrouwenspersoon buiten de organisatie aangesteld die aanspreekbaar is voor medewerkers die worstelen met vraagstukken rondom diversiteit. Studio 52nd is ambivalent op het punt van meer diversiteit in het kantoorteam. Ze toont wel ambitie, maar zaait hier volgens de commissie ook twijfel over. Hierin overtuigt het plan tot verbetering van diversiteit van het personeelsbestand de commissie niet, al waardeert de commissie dat het bestuur wel een meer cultureel diverse samenstelling kreeg in de afgelopen periode.


Conclusie 

De commissie adviseert op grond van bovenstaande overwegingen de aanvraag van Studio 52nd gedeeltelijk te honoreren met een bedrag van € 80.000 per jaar.
De commissie vindt dat er met het gevraagde subsidiebedrag een te grote sprong ineens wordt gemaakt, die niet in verhouding staat tot de kleinere projectbijdragen tot dusver. Zij adviseert een meer geleidelijke groei waarbij ruimte is voor verdere ontwikkelingen op zakelijk gebied en het genereren van meer publieksinkomsten. De commissie vindt de kosten voor personeel voldoende onderbouwd maar zou niet willen bijdragen aan Kids Editions vanwege het geringe bereik bij hoge kosten. De commissie wil het toegekende bedrag met name bestemmen voor de op het vmbo-leerlingen gerichte projecten.

De aanvraag is beoordeeld binnen de adviescommissie Cultuureducatie.
Daarbij is mede gebruik gemaakt van een co-advies van de adviescommissie Theater.