Unpacking the 3Package Deal: Liliane Brakema & Gerson Main

Dit jaar nemen we de vijftien diverse talenten van de 3Package Deal 2016 onder de loep terwijl ze hun kunstpraktijk verder ontwikkelen en zich binnen een scala wijd uiteenlopende disciplines - van mode tot film, en van urban dans tot olfactory art - voorbereiden op hun eindpresentatie.

Voor deze editie spraken we met theatermaakster Liliane Brakema, wiens voorstelling Face to Face (tekst van Ingmar Bergman) op 10 mei in première gaat in Bellevue, en muzikale woordenman Gerson Main, die deze zomer op Oerol met zijn voorstelling Ga Weg, Maar Blijf de overstap van muziek naar theater waagt. Een dialoog in vijf aktes, op een mooie winterdag in het Vondelpark.

1. Het proces

L: Wat voor muziek maak je?
G: Caribische Country. Of Nederlandstalige dansbare gedichtjes. Heel vrij.
L: Ik maak theater waarin wordt gesproken, maar waarin ik met beweging, beeld en muziek een andere wereld wil creëren waarin de tekst ontstaat.
G: Bij mij begint het met klanken. Het moet lopen, de tekst komt later.
L: Als mensen me te vroeg vragen wat de titel wordt zeg ik: ik weet het beeld al, maar de titel moet ik nog zoeken. Raar vinden ze dat.
G: En hoe gaat dat met je componist?
L: Soms komt hij met iets en dan wil ik dat hij letterlijk het omgekeerde meeneemt. Verschrikkelijk voor hem.
G: Andere mensen kunnen je ideeën mooier maken. Hesdy Lonwijk begeleidt me met mijn voorstelling. Die begrijpt het maatschappelijke, weet hoe ik dingen moet vertalen. Hij pusht me om authentiek te blijven.

2. Het succes

G: Ik speelde overal (na De Beste Singer-Songwriter van Nederland, red.), maar besefte me dat mijn visie en hoe ik dat naar buiten breng belangrijker zijn.
L: Succes is positief maar geeft ook druk, want ik weet nu zèker dat ik overrated ben. Als ik twee keer een slechte voorstelling maak bellen ze niet meer.
G: Mijn volgende album moet zo compleet zijn dat het mijn laatste album zou kunnen zijn. De dood intrigeert me.
L: Ben je dan klaar?
G: Dan kan ik sterven. En dan pas zien de mensen die nu niet onder de indruk zijn hoe goed het was.
L: Ik denk met iedere voorstelling dat het het allerlaatste kan zijn: als ik dit verteld heb heb ik gezegd wat ik wilde zeggen. Maar dan komt er iets nieuws en dan denk ik: dit nog, hierna stop ik.
G: Ik ben altijd op zoek naar wat er nog méér is dan alleen overleven.
L: Als ik wil overleven ga ik wel bij de bank werken.

3. De mislukking

G: Worden jouw voorstellingen steeds beter?
L: Als ik elke keer iets anders wil proberen dan gaan er een paar grandioos mislukken.
G: Wanneer mislukt iets?
L: Als het niet bij elkaar komt. Of als ik iets wil dat niemand snapt. Mijn grote voorbeeld Johan Simons maakt hele mooie en hele slechte voorstellingen. Hij is 70 en denkt: dat hoort erbij. Hij neemt risico’s.
G: Mislukt het als het niet aankomt bij het publiek?
L: Ja, of als ik zelf wel weet wat ik wil maar niet hoe. Ik wil achteruit naar Rome lopen, maar ik ben per ongeluk in Berlijn beland en dat is niet wat ik wilde vertellen. En soms is er gewoon niet genoeg tijd.
G: Speel je dan een voorstelling waarvan je weet dat het niet werkt?
L: Soms moet dat. Dan zit je zelf te kijken en denk je: kut, ik ben nog niet klaar, en daar zitten ze, met hun oordeelkaart.

4. Het pakketje

L: Alleen tekst is niet genoeg. De beelden, de muziek, de spanningsbogen, de personages - dat zijn allemaal mensen die ik ken. Ik wil niet een-op-een mijn anekdote vertellen, maar mijn observaties in een anekdote verpakken.
G: Ik heb een ziekelijke drang naar eigenzinnigheid. Super zuiver hoeft niet, zolang het maar een eigen karakter heeft.
L: Als mensen zeggen dat iets echt mijn stijl is heb ik altijd zin om het omgekeerde te doen. Ik wil steeds opnieuw vanuit de inhoud denken. Ik ben rood, blauw en groen, en ik kan ervoor kiezen om de ene keer het rood uit te diepen en de andere keer het blauw. 
G: Ik heb wel persoonlijke liedjes, een klein, breekbaar album, maar dat wil ik nog niet uitbrengen. Ik haal geen genoegdoening uit troostpogingen. Waarom zou ik een persoonlijk verhaal vertellen als het niet goed genoeg is?
L: Eigenlijk pak je dat gevoel in en maak je daar een voorstelling over. En dan hoop je dat mensen het gevoel wat je probeert over te brengen herkennen.
G: Dan werkt het voor het publiek en voor mij. Uithuilen heeft geen zin.
L: Je zou bijvoorbeeld ook een scène over een kopje koffie kunnen regisseren. De explosie zit hem dan niet echt in het moment dat je je realiseerde dat alles een leugen was, maar daarvoor, toen je die koffie morste, en iemand daar zo kwaad van werd.

5. De poging

L: Voor mij zit humor hem in niet het grapje maar in de poging. In al die momentjes waarop iemand ademhaalt en het opnieuw probeert. Die lichtheid zoek ik ook in het leven, en in slechte personages: ‘Weet je waarom je dit doet? Dat is niet naar, dat is onmacht, je kan niet anders.’
G: Ik wil het publiek die absurde tweestrijd laten voelen. Het hoeft geen totale eyeopener te zijn, maar wel vervreemdend. Er zijn zoveel goede verhalen.
L: Soms begrijp ik een personage pas veel later, maar tot nu toe hou ik van allemaal.

Over de 3package Deal

De 3Package Deal, een initiatief van het AFK en Bureau Broedplaatsen (BBp), stimuleert en faciliteert door middel van betaalbare woon- en werkruimte, een budget van € 22.500 en professionele begeleiding van een aantal gerenommeerde Amsterdamse coalities ieder jaar de ontwikkeling van een geselecteerde groep creatieve talenten.

Liliane Brakema maakt dit jaar deel uit van de Theater coalitie met Theater Bellevue, Het Compagnietheater en  de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten. Haar nieuwe voorstelling Face to Face speelt op 9 (try out), 10 (première) en 11 mei 2017 in Theater Bellevue in Amsterdam. De volledige landelijke speellijst vind je hier.

Gerson Main zit in de nieuwe coalitie Autodidactische Makers, onder begeleiding van Theater Bellevue, Theater de Meervaart, Likeminds en De PIT. Ga Weg, Maar Blijf, zijn eerste muziektheatervoorstelling, gaat deze zomer in première op Oerol en trekt daarna het land door.

Tekst & Beeld: Lauren Mae Murphy