'We proberen de stad mooier te maken met kunst en cultuur'

Op 25 augustus wordt de Amsterdamprijs voor de Kunst uitgereikt; in Het Parool komen alle negen genomineerden aan het woord. Maar eerst Clayde Menso (40), directeur van het Amsterdams Fonds voor de Kunst (AFK).

Wat kenmerkt uw werk?

"Subsidie verstrekken is onze core business; het AFK probeert de stad een stukje mooier te maken met kunst en cultuur. Dat doen we door ons continu af te vragen hoe we kunstenaars en instellingen zo goed mogelijk in staat kunnen stellen hun werk te doen, om te blijven experimenteren en innoveren. En we doen ons best om bijzondere talenten voor de stad te behouden."

Hoe manifesteert het AFK zich in Amsterdam?

"Onder meer met de Amsterdamprijs. Het begint ermee dat we alle Amsterdammers vragen welke kunstenaars en instellingen zich in hun ogen buitengewoon verdienstelijk hebben gemaakt. Honderden Amsterdammers hebben van die gelegenheid gebruikgemaakt - en dat zijn niet alleen maar specialisten, maar ook mensen die jarenlang fan zijn of bezoeker, het maakt niet uit, elke motivatie wordt even serieus bekeken. Het gaat om de argumentatie; de Amsterdamprijs is geen populariteitsprijs. Dus als je duizend keer wordt geliket of voorgedragen maar de motivatie rammelt, dan heeft dat niet zo veel zin. Het moet duidelijk zijn welke betekenis een kunstenaar heeft voor de stad." 

"We vragen ons voortdurend af waar makers en kunstinstellingen behoefte aan hebben"

"Op basis van de honderden voordrachten hebben wij een longlist gemaakt, daaruit heeft de jury de negen genomineerden gekozen, die wij zo breed mogelijk onder de aandacht brengen. Het zijn kunstenaars en instellingen die het verschil maken in hun discipline, mensen die met nieuwe materialen werken, zoals Joris Laarman, of die op een heel bijzondere manier de interactie aangaan met het publiek, zoals Tin Men & The Telephone. Ik ken ze alle negen. Dat is het mooie van mijn baan, ik mag overal naartoe, maar het is de bedoeling dat rond de uitreiking alle Amsterdammers ze kennen."

Een van de criteria voor de Amsterdamprijs is 'creatief ondernemend'; wat doet het fonds om kunst

onder de mensen te krijgen?

"Wij produceren natuurlijk niks zelf, maar we doen het maximale om kunstenaars in staat te stellen creatief ondernemerschap te tonen. Dat vind ik zo mooi aan de genomineerden van dit jaar: die maken echt een extra effort om hun kunst naar een nieuw publiek te brengen, bruggen te slaan. Van Lotte de Beer, bijvoorbeeld, zou je je kunnen afvragen waarom een jonge vrouw bezig is met een discipline als opera, met een soms stoffig imago, maar daar heeft ze een fantastisch verhaal bij. Juist nu, een tijd waarin we op zoek zijn naar een nieuwe balans, is er volgens haar nog heel veel te halen uit de rijke verhalen uit het verleden over racisme, seksisme, politiek."

"Veel stukken zijn nog altijd actueel, en niet alleen voor het traditionele operapubliek. Daar gelooft zij heilig in, en daarom zoekt ze naar manieren om de operavorm vanuit een andere invalshoek in te zetten. En op andere plekken: in augustus staat ze op Lowlands. Dat zie je niet alleen bij Lotte, maar ook bij Tin Men & The Telephone met hun interactieve app, met theatermakers als Daria Bukvic en Sadettin Kirmizcyucz, die andere verhalen willen vertellen en daarmee andere publieksgroepen proberen te bereiken."

Wat doet het AFK over tien jaar en wat zijn uw eigen plannen?

"Pfff, dat is wel heel ver weg. We vragen ons voortdurend af waar makers en kunstinstellingen behoefte aan hebben. En daar passen we ons instrumentarium zoveel mogelijk op aan. We zijn nu bezig met ons Beleidsplan 2017-2020 en onze secretarissen zijn druk met het schrijven van meer dan tweehonderd adviezen, die 1 augustus worden verstuurd naar de instellingen. Wat ik zelf over tien jaar doe? Volgend jaar werk ik tien jaar bij het fonds, dat had ik nooit gedacht toen ik hier begon. Maar het werk heeft me echt gegrepen. Ik heb van mijn oma geleerd dat ik mezelf elke ochtend in de spiegel moet aankijken en moet bedenken of ik erachter sta wat ik doe. Tot nu toe kan ik dat elke ochtend nog zeggen. En ik krijg geen signalen dat mijn collega's hier genoeg van me hebben." We gaan alle genomineerden vragen wie moet winnen als ze zelf niet winnen.

Hebt u een voorkeur?

"Ik kijk vooral naar de complete lijst; naar het beeld dat daaruit spreekt. Daar was ik dit jaar erg blij mee. Het is een nieuwe generatie makers, die op een andere manier in het leven staat. Het zijn creatieve ondernemers, ze zoeken de grenzen op, werken samen, dat heeft de stad nodig. Het was een waar genoegen om ze te bellen dat ze genomineerd waren. Zij waren vooral blij dat het een prijs van de stad Amsterdam is. Het zijn allemaal mensen die de hele wereld overgaan; ze exposeren in New York, treden op in Tokio, maar de erkenning van ons, namens de Gemeente Amsterdam, de plek die ze in hun hart dragen, dat maakt de nominatie extra speciaal."

Dit artikel komt uit Het Parool en is het eerste artikel in een reeks over de Amsterdamprijs voor de Kunst.