Unpacking the 3Package Deal: Anthony Nestel
Het afgelopen jaar namen we de vijftien diverse talenten van de 3Package Deal 2016 onder de loep in het jaar waarin ze hun kunstpraktijk verder ontwikkelden en zich binnen een scala wijd uiteenlopende disciplines - van mode tot film, en van urban dans tot olfactory art - voorbereidden op hun eindpresentatie.
Voor deze editie gingen we in Nieuw-West langs bij de Belgische interdisciplinaire maker Anthony Nestel. Het interieur van Nestel’s studio is een soort inspiratie-speurtocht: begin bij de ideenlandkaart (fig. 1); loop door via de opblaasbare flamingojungle (fig. 6); zoek naar aanwijzingen in de stapels Creoolse literatuur (fig. 2); je vindt je bestemming bij de Bergen gekleurd zand (fig. 3).
Het Morele Kompas van de Oceaan
Het gekleurde zand is in feite een onderdeel van het onderzoek voor Nestel’s recente performanceproject The Seafroth Knows Neiher Pain Nor Time. Het project draait om thema’s waar Nestel vaker mee werkt – macht, identiteit, erfgoed, de veranderende wereld – en is tegelijkertijd een reflective op de huidige staat van Europa en multiculturalisme. De kleuren van het zand zijn geinspireerd op de kleuren van de Sahara. Nestel: “Ze staan voor verschillende culturen. Woestijnen en oceanen geven niets om de mensheid. De oceaan maakt zich niet druk om de slavenschepen. Ze heeft geen moreel kompas.” Bovendien, stelt Nestel, wordt de woestijn altijd als iets statisch gezien, terwijl deze continu verandert. “Onze cultuur is homogeen, onbeweeglijk. Het alternatief is heterogeen, dynamisch.” Lichamelijkheid en ervaring zijn in de performance van groter belang dan narrativiteit. De twee uitersten worden op het podium tegenover elkaar gezet en samen gebracht.
Je Eigen Verleden Begrijpen
Tijdens zijn onderzoek voor The Seafroth verdiepte Nestel zich in de Creoolse culturen van het Caribisch gebied, met name Édouard Glissant’s Créolité en zijn fluide kijk op de indentiteit van de diaspora en het verleden. Nestel: “Zij begonnen in een nieuwe wereld, tussen al die wreedheden door. Het was verre van de beste tijd voor een nieuwe cultuur, maar het was wel nodig.” Het onderzoeken van een andere kijk op cultureel erfgoed kan ook een manier zijn om je eigen culturele achtergrond beter te begrijpen. Al sinds zijn tijd op de Rietveld Academie speelt Nestel’s eigen identiteit, en wat het betekent om deel uit te maken van een minderheid – Nestel is Joods en roodharig – een belangrijke rol in zijn werk. Omdat hij zijn eigen complexe opvoeding in een universele context wilde plaatsen, creeerde Nestel Chaim, een alter-ego die op een gegeven moment zijn eigen autonomie vergaarde als leider werd van de iiii-Lifestyle (fig. 7, 8), een mix van religie en andere machtstructuren zoals neoliberalisme,
Sindsdien zijn al Nestel’s projecten aan elkaar gelinkt. “Door Chaim’s ontwikkeling herken ik meer van mezelf en de wereld,” zegt hij. “Ik zal nooit zeggen dat het letterlijk over Judaisme of religie gaat, maar de mechanismen worden ook nu in andere machtsstructuren op eenzelfde manier toegepast, dus het is wel herkenbaar.” Zo zag Nestel tijdens zijn research voor The Seafroth in het Creoolse material een alternatieve kijk op de Joodse cultuur, en op de huidige situatie in Nederland en Europa. Hij presenteert Glissant’s visie als een alternatief. “Ik zeg niet dat zijn manier de enige manier is. Het is gewoon een andere strategie.”
De Negatie van de Negatie
Nestel’s werk wordt altijd voorafgegaan door gedegen onderzoek, waarbij de vorm wordt aangedragen door het onderwerp. Maar die referentie is nooit één-op-één. Nestel heeft liever direct affect dan een reflectie: “Soms wordt een onderzoek haast haptisch, zintuiglijk en visueel, een idee dat zich omzet in vorm. Het onderwerp is er dan alleen nog vanwege dat momentum, niet letterlijk. Ik wil kunst niet zien als iets dat naar het verleden verwijst. Het moet je raken.” Nestel is geinteresseerd in verstoring, hij wil de kijker uitdagen. Als kunstenaar wil hij het publiek laten deelnemen, aan het denken zetten, onder hun huid kruipen. “Ik heb me altijd bezig gehouden met de negatie van de negatie, met het presenteren van de realiteit in totaal absurde momenten, op een haast aggresieve, vervreemdende manier. Het hoeft niet zo makkelijk te zijn.”
Deze zomer, tijdens de laatste maanden van de 3Package Deal, gaat Nestel naar Israel om daar te werken aan een nieuw project over false truth, geschiedenis en nationalism. We zijn benieuwd wat voor vorm dat onderwerp aan zal dragen.
Over de 3Package Deal
De 3Package Deal, een initiatief van het AFK en Bureau Broedplaatsen (BBp), stimuleert en faciliteert door middel van betaalbare woon- en werkruimte, een budget van € 22.500 en professionele begeleiding van een aantal gerenommeerde Amsterdamse coalities ieder jaar de ontwikkeling van een geselecteerde groep creatieve talenten. Anthony Nestel maakt dit jaar deel uit van de Engaged Art Coalitie, samen met De Ateliers, Veem House for performance en De Balie. The Seafroth is te zien op 18 juni in De Ateliers.
Tekst & Beeld: Lauren Mae Murphy