The Hmm

Inleiding

The Hmm omschrijft zichzelf als een platform voor internetculturen. The Hmm wil de creativiteit die ontstaat door de virtuele samenkomst van mensen onderzoeken en vieren. Vanuit het oogpunt van een digitaal antropoloog poogt The Hmm de taal en gebruiken van internetcultuur te onderzoeken, en kritisch te kijken naar hoe technologie deze online ontmoetingsplekken beïnvloedt. Via toegankelijke evenementen, onderzoeksdossiers, tentoonstellingen en educatieve programma’s hoopt het een nieuwsgierig publiek op een speelse en betrokken wijze een verrassend perspectief op het online bestaan te bieden. The Hmm gelooft dat lobbyen bij platforms en politici niet genoeg is om een beter internet te bevorderen. Daarom wil het internetgebruikers aanmoedigen om actief deel te nemen aan verandering door ruimte te geven aan creatieve en veerkrachtige tegenbewegingen die het techlandschap verrijken. 

Door internetcultuur te erkennen als een integraal onderdeel van onze cultuur, wil The Hmm de weg leiden naar de cultuurproductie van de toekomst. The Hmm streeft een positie na als pionier. Daartoe wil de organisatie experimenteren met nieuwe tools en alternatieve platforms. The Hmm ziet hierbij een rol voor zichzelf weggelegd in het nationale cultuurbeleid door verbindingen te leggen tussen culturele instellingen, onderzoeksinstellingen, de creatieve industrie en media.

Internetculturen veranderen en zijn voortdurend in beweging. Als digitaal antropoloog wil The Hmm ‘observatie’, ‘analyse’ en ‘archivering’ toepassen om het snelle tempo van het internet bij te houden, maar ook specifieke onderwerpen vanuit verschillende invalshoeken te benaderen en te agenderen. Het doel is het ontwikkelen van een begrippenkader om het digitale leven beter te begrijpen en deze vervolgens te introduceren en versterken via zijn werk. Het observatieaspect omvat veldonderzoek naar internetniches. Tijdens zes jaarlijkse The Hmm @-evenementen wil de organisatie actuele trends signaleren en ter discussie stellen. Via analyse wil The Hmm de dynamiek, machtsverhoudingen en maatschappelijke impact van deze trends in kaart brengen. Hiertoe wil de organisatie jaarlijks één thema onderzoeken via het ONprogramma. Om verder vervolg hieraan te geven hoopt de organisatie de opgedane onderzoekskennis te bundelen in een tweejaarlijkse publicatie Clicks & Consequences, waarin patronen en verbanden tussen onderwerpen kunnen worden geïdentificeerd. 

The Hmm ontvangt geen meerjarige subsidie binnen het Kunstenplan 2021-2024. Voor de periode 2025-2028 vraagt de organisatie bij het AFK een bijdrage van gemiddeld € 65.000 per jaar in het kader van het Kunstenplan.

Artistiek belang

De commissie beoordeelt het artistiek belang als goed.

The Hmm heeft volgens de commissie een artistieke focus op mensgerichte internetcultuur, vanuit een kritisch perspectief op de huidige, commerciële technologische formats. Kenmerkend en onderscheidend vindt de commissie de quirky attitude van The Hmm en de verbinding met populaire cultuur. Volgens de commissie neemt The Hmm een voorhoedepositie in met betrekking tot digital screen culture, die het ook onderscheidt van andere initiatieven in de stad. De commissie vindt de onderwerpen en fenomenen die The Hmm verkent, zoals de hybridisering tussen online- en offlinewerelden, actueel en urgent. Het programma is veelomvattend met activiteiten als conferenties, exposities, hybride online-offlineprogramma’s en werken in opdracht. De aandacht van The Hmm voor niches leidt in de ogen van de commissie tot fascinerende specifieke programma’s, die getrouw zijn aan zijn rol als digitaal antropoloog. Als voorbeelden noemt de commissie thema’s zoals e-Kondo-ing en algoritmisch kolonialisme. Kritischer is de commissie op de beperkte mate van inzicht in de selectiecriteria voor The Hmm’s programma en makers. Zo is het voor haar niet altijd duidelijk hoe The Hmm tot de geselecteerde kunstenaars komt. Daarbij acht The Hmm het essentieel om zich als opdrachtgever op te stellen, om zo nieuwe idee- en werkontwikkeling te bevorderen. Dit vindt de commissie in de basis passend, maar mist hierin onderbouwing hoe zich dit vertaalt naar de keuze voor de betrokken kunstenaars. The Hmm constateert in zijn reflectie op afgelopen jaren dat er toenemende vraag is naar de uitkomsten van zijn lab. Om zijn impact te vergroten kiest het ervoor formats te ontwikkelen die de tijdelijkheid van één evenement overstijgen en tevens vermarktbaar zijn. Dat The Hmm de komende periode creatieve geletterdheid bij andere partijen wil aanjagen, vindt de commissie een logische ontwikkeling.  

Volgens de commissie heeft The Hmm een boeiend perspectief op zijn publiek. Het maakt geen onderscheid tussen kunstenaars, ontwerpers, autodidacten en amateurs. Elk van hen is voor The Hmm een cultureel producent op het internet. The Hmm markeert hiermee, volgens de commissie, een verandering in het denken over artistiek auteurschap die mede wordt ingegeven door internetcultuur. De activiteiten van de The Hmm zijn voornamelijk gericht op de jonge doelgroep digital natives. De commissie ziet een goede aansluiting van het programma van The Hmm op de belevingswereld van deze doelgroep. Zo werpt This is what you’re being mean to een kritische blik op genderstereotypes in memes. Emerging Digital Makers richt zich op de professionalisering van jonge digitale makers. De commissie vindt het een goede zaak dat The Hmm de relevantie van de activiteiten voor deze groep wil waarborgen door samenwerking met diverse scholen in de stad, en door de aanstelling van een adviesraad van jongeren. 

Op grond van zijn specifieke kennis wordt The Hmm als adviseur gevraagd door culturele organisaties in de stad, zoals Foam. Dit sterkt de commissie in haar mening dat de artistieke impact van The Hmm op de digitalisering van cultuur in de stad vergroot wordt via de samenwerkingen die het aangaat. 

Belang voor de stad

De commissie beoordeelt het belang voor de stad als voldoende.

The Hmm kent zijn publiek in de stad goed, aldus de commissie. Het plan geeft een heldere uiteenzetting van de verschillende doelgroepen, gebaseerd op uitvoerig publieksonderzoek. Tevens maakt The Hmm de aansluiting van de doelgroepen op de activiteiten visueel helder inzichtelijk voor de commissie. Het schetst een beeld van een uitgesproken trouw, jong en tech-savvy publiek. Zijn primaire doelgroep is die van internationaal georiënteerde kunst-, media- en educatieprofessionals tussen de 25 en 32 jaar. Sinds 2023 legt The Hmm zich toe op het creëren van aanbod voor ook een jongere doelgroep. Uit de toename van studenten en net afgestudeerden in de afgelopen periode blijkt dat het hen ook daadwerkelijk al weet te bereiken. Om deze doelgroep verder nog te verjongen zet het in op het vergroten van samenwerkingen met middelbare scholen in de komende periode. Wel vindt de commissie het huidige bereik, zowel fysiek als digitaal, nog beperkt in omvang. Dit is op het eerste gezicht begrijpelijk vanwege de niche waarin The Hmm zich begeeft. In de stad Amsterdam beoogt The Hmm iets meer dan 4000 fysieke bezoekers per jaar te bereiken, dat vindt de commissie ook voor een niche organisatie een erg bescheiden ambitie. Het online bereik is nog kleiner, terwijl daar de meeste kennis van The Hmm zit. Het totaal aantal verwachte bezoekers is weliswaar groter, maar dit aantal en de beoogde groei hiervan moet voornamelijk gerealiseerd worden via The Hmm on Demand. In de stad Amsterdam beoogt The Hmm iets meer dan 4000 fysieke bezoekers per jaar te bereiken, dat vindt de commissie ook voor een niche organisatie een erg bescheiden ambitie. Het online bereik is nog kleiner, terwijl daar de meeste kennis van The Hmm zit. Het totaal aantal verwachte bezoekers is weliswaar groter, maar dit aantal en de beoogde groei hiervan moet voornamelijk gerealiseerd worden via The Hmm on Demand. Dit programma vindt in opdracht plaats, bijvoorbeeld het opnieuw organiseren van een Data Tour of AI Prompt Battle, en is nog niet bevestigd. Het wordt omschreven als een dienst, wat de titel ook impliceert. Op dit moment werkt de organisatie aan het beter zichtbaar en kenbaar maken van haar diensten. De commissie had in deze fase graag meer gelezen over de waardepropositie waar The Hmm over spreekt om de strategie en realisme beter te duiden, temeer omdat de organisatie verwacht vanaf 2025 de eerste substantiële resultaten hiervan te zien. Het is voor de commissie op basis van de toelichting in de aanvraag en de intentieverklaringen nog onduidelijk hoe de beoogde groei zich vertaalt naar

Amsterdam ten opzichte van de rest van Nederland. Hierdoor is de commissie nog niet overtuigd van de aansluiting van de omvang van het bereik op de activiteiten.

De commissie vindt het communicatieplan gedegen en de focus op digitale communicatie passend, zijn publiek begeeft zich immers veel online. The Hmm gebruikt hiervoor de sociale kanalen Instagram, Discord, Telegram en LinkedIn. De commissie vindt de keuze voor deze kanalen passend; er spreekt kennis uit van waar zijn publiek zich bevindt. De keuze voor LinkedIn begrijpt de commissie ook met oog op de samenwerkingen met educatie-instellingen en eventuele commerciële partners. De commissie vindt de tone of voice toegankelijk en nieuwsgierig makend. Dat The Hmm de toegankelijkheid van zijn communicatie nog verder wil vergroten, via het volgen van de cursus Vet Simpel, vindt de commissie aansprekend met oog op de nieuwe focus op jongeren. 

The Hmm is onlangs verhuisd naar broedplaats De Kunststad in Noord. Omdat het plaform geen eigen presentatieruimte heeft werkt het als incubator samen met partners in de stad – en daarbuiten. Dit vindt de commissie een logische werkwijze, die potentieel het bereik via de partners kan vergroten. Dit betekent ook dat de activiteiten van The Hmm over de stad verspreid zijn. Zo vindt de tentoonstelling in het eerste jaar bij FOAM in het centrum plaats en in het tweede jaar in Rotterdam. The Hmm heeft een jaarlijkse vaste samenwerking met Nieuw Dakota, en heeft een samenwerking met Tolhuistuin voor een ON Conferentie en programmeert bij NDSM Fuse. Daarnaast heeft The Hmm partners in Noord en Zuidoost op het oog. The Hmm heeft op basis van eerdere samenwerkingen al trackrecord en draagvlak opgebouwd in deze stadsdelen. Dat weegt de commissie positief mee. Wel merkt zij op dat sommige partners nog op zijn longlist staan, en minder onderbouwd zijn. Als voorbeelden noemt de commissie de samenwerkingen met Echo, Nxt Museum of MACA. Niettemin is de commissie van mening dat als het merendeel van de samenwerkingen gerealiseerd wordt dat The Hmm in redelijke mate bijdraagt aan spreiding van activiteiten en publieksbereik in de stadsdelen Noord en Zuidoost. 

Diversiteit & Inclusie

De commissie beoordeelt de bijdrage aan diversiteit en inclusie als voldoende. 

Volgens The Hmm leidt diversiteit tot programma’s die inzichtelijker en toegankelijker zijn, wat voor het platform een belangrijke waarde is. The Hmm heeft als doel om de komende jaren zijn diversiteits- en inclusiebeleid formeel vast te leggen en te publiceren. Als gevolg daarvan blijft de visie voor de commissie nog op de achtergrond in het ondernemingsplan. Wel klinkt de attitude van The Hmm ten opzichte van diversiteit en inclusie al door in het ondernemingsplan. Dit leest zij met name af uit de concreet geformuleerde doelstellingen. The Hmm legt zich toe op diversiteit in de zin van gender, seksualiteit en culturele achtergrond en een bijdrage aan de toegankelijkheid voor mensen met een beperking. De commissie vindt dat The Hmm deze keuzes en doelstellingen helder toelicht. Het plan geeft echter nog beperkt beeld van het beoogde effect op zijn aanbod, publieksbereik en organisatie. Daarbij was ook een meer uitgebreide reflectie op de successen en uitdagingen omtrent diversiteit in afgelopen periode op zijn plek geweest. 

De commissie vindt de aanpak om de doelstellingen ten aanzien van diversiteit en inclusie te verwezenlijken redelijk concreet en voldoende realistisch, maar niet op alle vlakken overtuigend. The Hmm kiest doelbewust voor een diverse programmering, en daarbij met regelmaat een activistische insteek. Als voorbeeld noemt het platform programma’s rondom algoritmisch kolonialisme of digital blackfacing, dat ingaat op de wijze waarop (systemisch) racisme doorwerkt op het internet. Naar eigen beleid selecteert The Hmm nooit méér mannen dan vrouwen, kiest het bewust voor sprekers met verschillende culturele achtergronden en genderidentiteiten. Daarbij waardeert de commissie dat The Hmm een hybride on- en offlineprogramma organiseert, vanuit het streven naar toegankelijkheid. De digitale vorm van de evenementen bieden een alternatief voor mensen met een mobiele beperking of bijvoorbeeld prikkelgevoeligheid. De commissie vindt het verfrissend dat de digitale versie van het programma daarbij niet ondergeschikt is aan het fysieke evenement en juist participatie aanmoedigt. Om de toegankelijkheid verder te vergroten biedt The Hmm solidariteitstickets voor economisch kwetsbare individuen. Dat vindt de commissie een passende, eerste stap om bij te dragen aan de kansengelijkheid. 

Wat betreft partners stelt The Hmm hen te selecteren op basis van zijn missie en de bevordering van ondervertegenwoordigde groepen. In de komende periode wil The Hmm zijn normen en waarden formeel vastleggen, waardoor deze helder zijn bij het aangaan van partnerschappen. Daarbij wil het structurele evaluaties implementeren om de effectiviteit van dergelijke partnerschappen te waarborgen. Hoewel de commissie in de basis begrijpt dat The Hmm zijn tijd neemt om deze zorgvuldig op te stellen, is zij van mening dat de aanpak overtuigender zou zijn geweest als al duidelijk was met welke partners daarbij wordt samengewerkt en waarom voor hen gekozen is. Wat betreft personeel bestaat het kernteam van The Hmm hoofdzakelijk uit vrouwen met verschillende culturele achtergronden. Het is voor de commissie niet inzichtelijk of dit gaat om internationaliteit of een afspiegeling van de Amsterdamse samenleving. The Hmm streeft naar het verder diversifiëren van zijn personeel, maar omdat de doelstellingen nog niet zijn geformuleerd, blijft de aanpak ook nog generiek. De enige richting die The Hmm aangeeft is diversiteit in opleidingsachtergrond. Hoewel de commissie verwacht dat dit de deur kan openen naar diversiteit in de breedte, mede door de trainingen die The Hmm volgt over inclusieve werving, vindt zij dat The Hmm zijn doelstellingen en plan van aanpak explicieter had moeten laten aansluiten op de diversiteit, zoals die beschreven is in de regeling.   

Uitvoerbaarheid

De commissie beoordeelt de uitvoerbaarheid als zwak.

De commissie ziet in het plan geen expliciete visie op de bedrijfsvoering, maar uit concrete voorgenomen acties wordt wel duidelijk hoe de organisatie wil omgaan met mensen en middelen. The Hmm heeft aandacht voor goed werkgeverschap. Dit spreekt voor de commissie met name uit de naleving van de Governance Code Cultuur, ruimte voor persoonlijke ontwikkeling van de medewerkers, uit de weloverwogen niet-hiërarchische structuur en de aanstelling van (extern) vertrouwenspersonen. Het ondernemingsplan reflecteert op het verleden en de wensen voor de toekomst passen daar volgens de commissie bij. The Hmm wil de basis van de organisatie verstevigen om continuïteit te waarborgen en het hoofd te bieden aan de werkdruk. Dat vindt de commissie een goed uitgangspunt. Daarbij kijkt The Hmm zowel naar de omvang van de organisatie als de aard van de contracten.

The Hmm signaleert tegelijkertijd dat dit bedrijfsrisico’s met zich meebrengt. Zo zullen vaste contracten een grote druk leggen op de begroting. The Hmm streeft ernaar om deze periode de directeur met omvang van 0,8 fte een vaste aanstelling te geven. Deze kosten moeten gedekt worden uit de vergroting van de eigen inkomsten, wat de commissie risicovol vindt. Naast de directeur wil The Hmm twee vaste freelancers in dienst nemen. The Hmm gaat nog verkennen wanneer in de komende periode dit het wenselijkst is. Met de nieuwe uitbreiding, heeft The Hmm de ambitie om een derde van het team een vaste aanstelling te geven. Dit is volgens de commissie een positieve ontwikkeling met betrekking tot continuïteit, maar een relatief groot financieel risico om te dragen kijkende naar de financiële basis van de organisatie.

In organisatorisch opzicht is The Hmm in een groeiende fase van zijn bestaan. De organisatie is klein, maar stabiel in haar huidige vorm. De commissie vindt dat het plan echter niet goed anticipeert op de organisatorische impact van de doelstellingen en voornemens voor komende periode. Hoewel de commissie begrijpt dat ook kleine stappen wat verlichting kunnen bieden, vindt zij de voorziene aanpassingen in de organisatie erg bescheiden opgesteld. Zij is er niet van overtuigd dat de relatief kleine aanstellingen voldoende zijn om de beoogde stabiliteit te realiseren in de uitvoering van de activiteiten. 

Bij de begroting heeft de commissie meerdere kritische kanttekeningen. De ambitie om de directeur een grotere aanstelling te geven is niet opgenomen in de begroting. De inkomsten die deze aanstelling mogelijk moeten maken zijn echter wel opgenomen in de begroting. Daarmee vindt de commissie deze ambitie niet realistisch. Verder valt het de commissie op dat de vergoedingen voor het team laag zijn. Als voorbeeld noemt zij de uurtarieven voor redactie en communicatie. Ook is het voor de commissie onduidelijk of er uitvoeringsbudgetten en honoraria gereserveerd zijn voor de kunstenaars. Dit had duidelijker uit de begroting moeten spreken. Beide punten staan op gespannen voet met fair pay. De commissie vindt dat dit juist een aandachtspunt moet zijn bij het toewerken naar een toekomstbestendiger organisatie met een steviger basis aan structurele middelen. Ook vindt zij dat de begrote communicatiekosten laag zijn in relatie tot de groeiambitie.

Daarnaast ziet de commissie uitdagingen in de financiële huishouding, zoals het zeer beperkte eigen vermogen. Hierdoor is de organisatie niet in staat om eventuele tegenvallende financiële resultaten op te vangen. De commissie ziet ook geen dotaties in de komende jaren om het eigen vermogen te laten groeien, waardoor dit risico alleen maar groter wordt. De commissie vindt de financieringsmix in opzet passend, maar niet in alle opzichten realistisch. De commissie ziet de ambitie van The Hmm om minder afhankelijk te zijn van incidentele subsidies. Dit vertaalt zich in een hoger aandeel eigen inkomen in de begroting. Over dit voornemen is de commissie in de basis positief, maar het is voor haar onduidelijk hoe deze inkomsten gerealiseerd zullen worden. Dat maakt de dekking kwetsbaar. De verdere financieringsmix bestaat uit onder andere twee fondsen die goed bij de aard van de activiteiten passen.  

Conclusie

De commissie adviseert op grond van bovenstaande overwegingen de aanvraag van The Hmm te honoreren met het gevraagde bedrag van € 65.000 per jaar.

De commissie constateert dat er na beoordeling van alle aanvragen onvoldoende budget beschikbaar is om de aanvraag te honoreren.

De aanvraag is beoordeeld binnen de adviescommissie Beeldende Kunst en Creatieve Industrie. 

Adviseur Wilja Jurg heeft niet deelgenomen aan de beraadslaging over dit advies.