Super-Sonic Jazz

Inleiding

Super-Sonic Jazz is in 2017 opgericht om actuele ontwikkelingen binnen jazzmuziek een terugkerend podium te bieden en een jong en divers publiek kennis te laten maken met improvisatiemuziek. Super-Sonic Jazz beoogt bij te dragen aan de wijze waarop deze muziek uitgevoerd en beleefd wordt, onder andere door te programmeren in Amsterdamse kerken en de verbinding te leggen tussen live (improvisatie)muziek en nachtcultuur. Super-Sonic Jazz zegt zijn doelstelling de afgelopen jaren te hebben aangescherpt: het wil de Nederlandse jazzscene ontwikkelen, presenteren en professionaliseren en streeft naar een jazzcultuur waarin Nederlandse acts kunnen uitgroeien tot wereldwijde headliners. Daar waar andere festivals volgens de organisatie voornamelijk een reflectie presenteren van de huidige staat van jazz, gaat Super-Sonic Jazz naar eigen zeggen een stap verder door zich gedurende het hele jaar te focussen op de ontwikkeling van jonge makers en de bijbehorende scene en hen op het jaarlijkse festival in de schijnwerpers te zetten.  

Voor de komende periode richt Super-Sonic Jazz zich wederom op het organiseren van een toonaangevend meerdaags festival. Op het festival, dat volgens de organisatie een jong en divers publiek trekt, legt Super-Sonic Jazz de verbinding tussen internationale en lokale acts, met steeds meer Nederlandse acts op prominente plekken in het programma. Hiernaast start de organisatie met een maandelijkse SuperSonic Jam in Amsterdam-Noord. Dit is een toegankelijke avond waar publiek, muzikanten en andere belanghebbenden uit verschillende community’s bij elkaar komen voor livemuziek, kennisdeling en ontmoeting. Super-Sonic Jazz is uitgenodigd om een jazzpodium te cureren en te hosten op het jaarlijkse SMIB Fest in AmsterdamZuidoost. Met The Incredible Shrinking Band ontwikkelt de organisatie een onlinecontentplatform om meer aandacht te genereren voor Nederlandse acts. Voorts gaat Super-Sonic Jazz door met de professionele ondersteuning van talentvolle acts en brengt het fysieke releases uit via het Super-Sonic Jazz label en de Paradiso Vinyl Club.

Super-Sonic Jazz ontvangt een vierjarige subsidie 2021-2024 binnen het Kunstenplan van € 34.880 per jaar. 

Voor de periode 2025-2028 vraagt de organisatie bij het AFK een bijdrage van gemiddeld € 45.000 per jaar in het kader van het Kunstenplan.

Artistiek belang

De commissie beoordeelt het artistiek belang als zeer goed. 

Uit het plan komt een specifieke signatuur naar voren. Super-Sonic Jazz programmeert een mengeling van moderne, frisse en jonge jazz in combinatie met verschillende andere stijlen. Daarbij ligt de focus op de Nederlandse jazz en het ontwikkelen van een (internationaal) publiek voor deze muziek. De artistieke eigenheid wordt in de ogen van de commissie belichaamd door de vernieuwende benadering van jazzmuziek, waarbij traditionele jazz wordt vermengd met elementen uit hiphop, Afrikaanse muziek en diverse dansstijlen. Deze fusie van verschillende genres resulteert in een uniek geluid dat kenmerkend is voor de moderne jazzscene. Hiernaast ziet de commissie de artistieke eigenheid weerspiegeld in de wijze waarop het festival jazz opnieuw relevant maakt voor een jonger publiek van onder andere tieners en twintigers.  

De signatuur wordt overtuigend vertaald naar de artistieke activiteiten, die volgens de commissie tot de verbeelding spreken. Een voorbeeld hiervan is The Incredible Shrinking Band, online sessies waarbij bands zodanig inkrimpen dat zij passen in het miniatuurhuisje van Leonard van Munster naast Paradiso. Ook het SMIB Fest, in samenwerking met het collectief SMIB en The New Originals, spreekt tot de verbeelding, omdat deze partners nauw verbonden zijn met een jong, hip en divers publiek en een substantieel deel van de geplande artiesten afkomstig is uit stadsdeel Zuidoost. 

Uit het plan komt helder naar voren dat Super-Sonic Jazz zich bewust richt op Nederlandse artiesten. In de ogen van de commissie draagt de organisatie op overtuigende wijze bij aan de ontwikkeling van de Nederlandse jazzscene, door het programmeren van veel Nederlandse musici, het bieden van inspirerende speelplekken en via talentontwikkeling. Super-Sonic Jazz draagt ook bij aan de presentatie en de professionalisering van deze Nederlandse musici, bijvoorbeeld door samenwerking binnen de Nederlandse jazzscene te stimuleren. Het plan past bij de artistiek-inhoudelijke ervaring en ontwikkeling van de organisatie van de afgelopen jaren. Het plan reflecteert hierop en de activiteiten bouwen hier logisch op voort. Het plan beschrijft volgens de commissie heel beeldend en duidelijk welke ontwikkelingen er in de afgelopen jaren hebben plaatsgevonden binnen de jazz en wat de stand van zaken op dit moment is, zowel in Amsterdam als wereldwijd. Super-Sonic Jazz geeft volgens de commissie een goede reflectie op zijn bestaan sinds de oprichting in 2017 en maakt helder hoe de ontwikkelingen binnen de jazz reden zijn geweest om zich met name te richten op de presentatie en de ontwikkeling van de Nederlandse jazzscene.   

Het is duidelijk en overtuigend wat Super-Sonic Jazz artistiek of inhoudelijk teweeg wil brengen bij het beoogde publiek en de beoogde deelnemers. Super-Sonic Jazz is opgericht om een nieuwe golf van jazz een plek te geven en een jong en divers publiek kennis te laten maken met geïmproviseerde muziek. Het wil bovendien een levendige en dynamische muziekscene bevorderen, met focus op inclusiviteit, talentontwikkeling en verbinding tussen verschillende gemeenschappen en culturen. Dit vindt de commissie positief. Super-Sonic Jazz draagt in de ogen van de commissie bij aan het versterken van de jazzcommunity, met in de programmering veel onderlinge wisselwerking tussen de artiesten onderling. Zo programmeert de organisatie een internationale topartiest in een double bill met minder bekende Nederlandse jazzartiesten. Met dit soort samenwerkingen brengt Super-Sonic Jazz in de ogen van de commissie een creatieve impuls teweeg in de Nederlandse jazzscene. Hiernaast beoogt Super-Sonic Jazz vernieuwende (Nederlandse) artiesten te stimuleren door er meer publiek voor op de been te brengen, toegankelijke speelplekken te ontwikkelen en meer media-aandacht te genereren. 

De commissie verwacht dat de artistieke activiteiten aansprekend zijn voor het beoogde publiek en de buurt. Een voorbeeld hiervan zijn de zitconcerten in de kerken, waar wat oudere bezoekers op afkomen. Door voor de verschillende activiteiten afwisselend te kiezen voor de kerken in het centrum, Skatecafé in Amsterdam-Noord, Paradiso en in de toekomst ook Zuidoost, zoekt de organisatie steeds passende plekken voor haar activiteiten, daar waar de verschillende doelgroepen al aanwezig zijn. Zo sluit het eerdergenoemde SMIB Festival bijvoorbeeld aan op een jong en hip publiek in Zuidoost. De activiteiten worden naar het oordeel van de commissie ook inhoudelijk aangepast op de behoefte van de bezoekers, deelnemers en muzikanten.

De commissie waardeert dat er verschillende activiteiten zijn naast het festival: evenementen zoals de kerkconcerten, een netwerkevenement, een platenlabel en activiteiten ten behoeve van talentontwikkeling. 

Belang voor de stad

De commissie beoordeelt het belang voor de stad als zeer goed.  

Het plan geeft een duidelijke en onderbouwde visie op het bereik in de stad. De ambitie van Super-Sonic Jazz is om een inclusieve muziekscene te creëren die de culturele diversiteit van de stad weerspiegelt ten behoeve van een divers publiek. De activiteiten van het festival, waaronder concerten, jamsessies en clubavonden, zijn gericht op het presenteren van vernieuwende acts en ondersteunen van Nederlands talent. De commissie waardeert deze ambitie en de gerichtheid op vernieuwing en Nederlands talent. Super-Sonic Jazz richt zich voornamelijk op jongeren tussen 19 en 35 jaar uit Amsterdam en andere grote steden, alsook op traditionele jazzliefhebbers van alle leeftijden. Per activiteit heeft Super-Sonic Jazz goed inzicht welk publiek het wil bereiken. Zo verwacht de organisatie bij het programma Super-Sonic Jam een combinatie van artiesten en mensen uit de muziekwereld te bereiken, alsmede hippe Amsterdammers en locals, die komen voor een avondje uit of om nieuwe muziek te ontdekken. Vanuit de missie van Super-Sonic Jazz om een levendige en inclusieve Nederlandse jazzscene te ontwikkelen, vindt de commissie het goed te verklaren waarom de organisatie zich voornamelijk richt op een jong publiek. Super-Sonic Jazz programmeert veel artiesten waar jongeren al naar luisteren of die zij kennen vanuit de hiphop. Hiermee stimuleert de organisatie deze jongeren om ook de live concerten te bezoeken. 

De aard en omvang van de doelgroepen sluiten logisch aan op de aard en omvang van de activiteiten. Door de programma’s op verschillende locaties te programmeren bereikt Super-Sonic Jazz ook verschillende doelgroepen. Het festival komt op deze wijze naar het publiek toe. Hiernaast probeert de organisatie verbinding te zoeken met de doelgroepen door de aandacht voor lifestyle, bijvoorbeeld via specifieke kledingmerken, waardoor er bij het beoogde publiek een match ontstaat met de vernieuwende muziekstroming. De commissie vindt dat op deze manier een logische verbinding tussen de aard van een activiteit en de beoogde doelgroep wordt gelegd.  De aanpak voor het bereiken en betrekken van de beoogde doelgroepen is in de ogen van de commissie realistisch en passend. Zo hanteert Super-Sonic Jazz lage ticketprijzen en organiseert het activiteiten op locaties die passen bij de doelgroepen. De organisatie streeft naar een divers publiek door een breed scala aan muziekgenres te presenteren. De commissie is overtuigd van de veelsoortige marketingaanpak om de doelgroepen te bereiken, waarbij het aansprekende design en de herkenbare hedendaagse uitstraling van Super-Sonic Jazz duidelijk in het oog springt. De organisatie streeft ernaar om in contact te blijven met het publiek door middel van publieksonderzoek, reflectiemomenten en gesprekken met communityleaders. Het doel is om flexibel in te spelen op veranderende smaakvoorkeuren en behoeften van jonge doelgroepen. De samenwerkingen met lokale partners en initiatieven dragen bij aan de aanpak voor het bereiken van de doelgroepen en aan de groei van de lokale muzikale infrastructuur. Super-Sonic Jazz geeft volgens de commissie blijk van kennis en inzicht te hebben in de doelgroepen en de scene en achterban goed te kennen. 

De commissie vindt dat de activiteiten bijdragen aan de spreiding van het culturele aanbod en publieksbereik in de stadsdelen Noord en Zuidoost. Dit blijkt onder meer uit het SMIB Fest in het Arena Park in Zuidoost en de Super-Sonic Jam in Skatecafé Noord. Het plan maakt overtuigend duidelijk waarom de activiteiten in deze stadsdelen plaatsvinden. Om nieuwe muziek laagdrempelig te maken, gaat Super-Sonic Jazz naar de beoogde doelgroepen toe en zoekt het zijn publiek op in de stadsdelen zelf. De commissie is overtuigd dat de voornemens passend en haalbaar zijn, gezien de ervaring en expertise van Super-Sonic Jazz in het organiseren van culturele evenementen en de samenwerking met lokale partners, zoals kerken, het Skatecafé, en SMIB. Deze lokale partners geven volgens de commissie vertrouwen in het aanwezige draagvlak in de betreffende stadsdelen.

Diversiteit & Inclusie

De commissie beoordeelt de bijdrage aan diversiteit en inclusie als goed.  

Uit het plan spreekt een overtuigende visie op diversiteit en inclusie met concrete doelstellingen en onderbouwde keuzes met name in programma en bereik. SuperSonic Jazz streeft naar een diverse representatie op het podium ten aanzien van achtergrond en gender en zet zich naar eigen zeggen actief in om die diversiteit op het podium terug te laten komen bij het publiek. Dit vanuit de gedachte dat het door actief programmeren van eclectische muziek, met invloeden van talloze genres en stijlen uit evenveel landen en culturele achtergronden, lukt om ook de beoogde jonge en cultureel diverse doelgroep te bereiken. De commissie vindt dit een realistische gedachte. Super-Sonic Jazz onderstreept de Afro-Amerikaanse oorsprong van jazz en benoemt dat huidige ontwikkelingen van de muziek, met invloeden uit alle windhoeken en culturen, de diversiteit van het genre op een nieuw niveau brengen. De organisatie beoogt aan deze ontwikkeling bij te dragen met een diverse programmering. De commissie beoordeelt dit als een heldere doelstelling met betrekking tot het aanbod. De afgelopen jaren heeft Super-Sonic Jazz, met oog voor eigen blinde vlekken, stappen gemaakt om de organisatie meer representatief te maken. Zo is er met het aannemen van een junior programmeur en de aanstelling van een nieuw bestuurslid een betere genderbalans en een grotere diversiteit in achtergronden ontstaan. De commissie leest in het plan echter geen duidelijke reflectie op de stappen die in de voorgaande jaren zijn gezet met betrekking tot diversiteit en inclusie. De commissie kan daardoor niet beoordelen of en hoe de nieuwe doelstellingen daaruit voortvloeien.

De aanpak om de doelstellingen ten aanzien van diversiteit en inclusie te verwezenlijken vindt de commissie concreet, overtuigend en realistisch. Super-Sonic Jazz beoogt een jong en divers publiek aan te spreken. Zoals gezegd wil de organisatie dit bereiken door enerzijds actief eclectische muziek en musici met diverse culturele achtergronden te programmeren en anderzijds de marketinginspanningen hierop te richten. Ook kiest de organisatie bewust voor locaties die populair zijn in de Amsterdamse mode-, muziek- en uitgaansscene en die verbonden zijn aan een jong en divers publiek. Bij het samenstellen van het programma besteedt Super-Sonic Jazz ook aandacht aan het verkleinen van de gender-gap in live jazzmuziek. Het zoekt actief naar acts met vrouwelijke of non-binaire bandleiders en muzikanten. De inbedding bij Paradiso en via het netwerk van musici en communityleaders dragen hier volgens de commissie ook aan bij. De commissie vindt dit duidelijke en haalbare stappen en acties ten aanzien van aanbod en bereik. De commissie had echter meer willen lezen over de aanpak voor een diverse en inclusieve organisatie.

Uitvoerbaarheid

De commissie beoordeelt de uitvoerbaarheid als zeer goed.

De commissie vindt dat uit het plan een overtuigende visie op de bedrijfsvoering spreekt. Super-Sonic Jazz wil zich blijkens het plan de komende jaren focussen op organisatieontwikkeling en stabilisering met als doel om aan het eind van de volgende beleidsperiode een breder artistiek team te hebben dat daarna een volgende stap kan zetten in de ontwikkeling van het festival en de talententrajecten. Stichting Super-Sonic Jazz leidt een flexibele organisatie met steun van Paradiso R&D, de ontwikkeltak van Paradiso. Het bestuur omarmt de Governance Code Cultuur en streeft naar inclusie, waarbij concrete stappen worden gezet zoals het aannemen van junior programmeurs en lokale samenwerkingen. Super-Sonic Jazz kan leunen op de backoffice, de kennis, het netwerk en de naam van Paradiso, hetgeen volgens de commissie een solide organisatorische inbedding geeft.  

De visie houdt rekening met de toekomst en maatschappelijke context van de organisatie, bijvoorbeeld met betrekking tot de interne diversiteit en werkdruk. Het plan reflecteert op de bedrijfsvoering van 2021-2023 en de visie op de komende periode komt hier logisch uit voort. De organisatie is zich bewust van haar eigen kwetsbaarheid en maakt gebruik van de mogelijkheden die de band met Paradiso biedt om de bedrijfsvoering te verbeteren. De organisatie geeft daarbij aan zich bewust te zijn van mogelijke belangenverstrengeling en onderstreept het belang om onafhankelijk te kunnen handelen. Deze reflectie van de organisatie op de band met Paradiso en het bewustzijn dat daaruit spreekt, geeft de commissie vertrouwen dat de onafhankelijkheid voldoende is gewaarborgd.   

De aanvraag maakt duidelijk hoe het nu staat met de bedrijfsvoering. Super-Sonic Jazz onderkent eventuele risico’s, zoals de kleine omvang van de organisatie in geval van ziekte of verzuim. Er zijn te weinig middelen om dit zelf op te vangen, maar indien nodig wordt de organisatie waar mogelijk door Paradiso ondersteund, aldus de organisatie.  

De commissie vindt het activiteitenplan realistisch en uitvoerbaar, zowel in organisatorisch als in financieel opzicht. Hierbij acht de commissie van belang dat Paradiso R&D de organisatie ondersteunt in de ontwikkeling en professionalisering van Super-Sonic Jazz. Samen met cultureel educatiebureau Art-up ontwikkelt Super-Sonic Jazz een workshop- en intervisietraject om aan de slag te gaan met een ontwikkelvraagstuk. In financieel opzicht geeft de organisatie aan voor de komende periode minder subsidie bij het AFK te vragen dan het heeft aangevraagd voor het Kunstenplan 2021-2024, in het licht van de thans voorgenomen plannen en de totale kosten. De commissie vindt de gevraagde bijdragen realistisch ten opzichte van de omvang van de organisatie en de beoogde activiteiten. De beoogde organisatie en begroting zijn passen en realistisch om de plannen ten uitvoer te brengen. De commissie vindt mede op dit punt de samenwerking met Paradiso bijdragen aan de realisatie van de plannen, ook gelet op eventuele risico’s. De financieringsmix is passend met verschillende bronnen van inkomsten uit recettes, merchandise, inkomsten vanuit het platenlabel, fondsen en coproductie bijdragen. Daarbij vindt de commissie de financiële huishouding van de organisatie voldoende op orde om het vierjarige plan te ondersteunen, blijkende uit de balans en de reflectie daarop.  

Conclusie

De commissie adviseert op grond van de bovenstaande overwegingen de aanvraag van Super-Sonic Jazz te honoreren met het gevraagde bedrag van € 45.000 per jaar. 

De aanvraag is beoordeeld binnen de adviescommissie Muziek en Muziektheater.