Stichting YoungGangsters

Inleiding

YoungGangsters, het Amsterdamse theatergezelschap van artistiek leider Annechien de Vocht, maakt zoals ze zelf omschrijft eigenzinnig, humoristisch en fysiek theater vanuit een maatschappelijke urgentie. YoungGangsters wil de beeldvorming rondom actuele thema’s ontleden en het publiek uitdagen tot inleving in en autonoom denken over gestigmatiseerde mensen en groeperingen uit de samenleving. Met haar ‘art of conflict’ zoekt YoungGangsters vernieuwing in smeuïg vermaak en inhoudelijke zeggingskracht, en tussen theatrale fictie en documentaire werkelijkheid. Met buitenspektakels en voorstellingen op grootstedelijke binnenlocaties richt YoungGangsters zich op een breed publiek buiten het ‘officiële’ schouwburgcircuit.

In 2025 presenteert YoungGangsters No Future!, een muzikale anarchistische punkvoorstelling over het falende woonbeleid, in oude kraakpanden in de steden Amsterdam, Nijmegen en Groningen. The North Side Story (2026) is een breed toegankelijk buitenspektakel op locatie in Amsterdam Noord, losjes geïnspireerd op de musicalfilm The West Side Story, over de clash van oude en nieuwe bewoners van Tuindorp Oostzaan. Samen met De Noorderlingen, de Groningse vooropleiding theater, en Jeugdtheaterschool On Stage in Paramaribo, maakt YoungGangsters in Groningen (NL) een locatievoorstelling over de historische emigratie van Groningse gelukszoekers in Suriname. In 2028 maakt YoungGangsters de stuntvoorstelling The Art of Failure over de kunst van het falen. Hiernaast brengt YoungGangsters in coproductie drie delen van een drieluik uit: Don't Wanna Fight als remake voor een theaterzaaltournee; Don't Wanna Touch in een remake voor een festivaltournee en Don't Wanna Bleed zal haar première beleven gevolgd door een theatertournee. 

Stichting YoungGangsters ontvangt een vierjarige subsidie 2021-2024 binnen het Kunstenplan van € 75.571 per jaar (incl. indexatie 2024).

Voor de periode 2025-2028 vraagt de organisatie bij het AFK een bijdrage van gemiddeld € 125.000 per jaar in het kader van het Kunstenplan.

Artistiek belang

De commissie beoordeelt het artistiek belang als zeer goed.

De artistieke signatuur van YoungGangsters komt voor de commissie zeer duidelijk uit het plan naar voren en is herkenbaar in de wijze waarop YoungGangsters locatietheater maakt met the art of conflict als leidraad. De commissie vindt de vertaling van de artistieke signatuur naar de activiteiten voor komende periode overtuigend. De commissie ziet artistieke eigenheid in de manier waarop

YoungGangsters met een mix van pulp en populaire beeldtaal, gemengd met humor, actuele thema’s vertaalt naar locatietheater dat mag schuren. De activiteiten voor komende periode vindt de commissie verfrissend, jong, energiek, snel, authentiek, urgent en van deze tijd. De thematiek voor de voorstellingen vindt de commissie zeer relevant, zoals de woningnood met een mooie link naar de krakersrellen bij No Future! en gentrificatie bij The North Side Story.

Met het plan bouwt YoungGangsters artistiek voort op het eerdere werk en wordt dit verder verdiept. In de sterk reflecterende terugblik leest de commissie een interessante artistieke ontwikkeling naar documentair theater met ervaringsdeskundigen waarbij theatraal onderzoek gedaan wordt naar de beeldvorming rondom maatschappelijke thema’s. 

De commissie vindt het plan overtuigend van artistieke betekenis voor publiek, ten eerste door de aantrekkelijke vorm van de voorgenomen producties. Deze vorm leunt sterk op beeldtaal uit massavermaak als knokfilms en pulptelevisie, waarbij een afweging tussen humor en tragiek ervoor zorgt dat de boodschap genoeg ruimte krijgt en niet overschaduwd wordt door vermaak. Dit vindt de commissie sterk weergegeven in het plan. Documentair theater met een humoristische speelstijl vindt de commissie qua vorm geschikt om een jong publiek aan te spreken. Het gebruik van participatie in de voorstellingen versterkt de aanspreekvorm. Ten tweede vindt de commissie de onderwerpen van de locatievoorstellingen No Future! en The North Side Story vanwege de onderwerpen gericht op woningnood en gentrificatie, relevant voor het beoogde publiek. Ook dragen de speellocaties volgens de commissie bij aan de artistieke betekenis voor publiek. Bij de voorstelling No Future! over de Amsterdamse kraakbeweging is de speellocatie van een voormalig kraakpand een sterke keuze.  De commissie ziet artistieke betekenis voor de stad en de buurt in de wijze waarop met het betrekken van de buurt en lokale partners het impactprogramma voor meer levendigheid zorgt rondom de thema’s uit de voorstellingen. Het actief verbindingen aangaan met de buurtbewoners en relevante organisaties in de omgeving zorgt voor meer toegankelijkheid en vergroot de betrokkenheid in de buurt. De commissie heeft er vertrouwen in dat dit leidt tot draagvlak en inhoudelijke verbondenheid met buurt en stad.

Belang voor de stad

De commissie beoordeelt het belang voor de stad als goed. 

Uit het plan kan de commissie duidelijk een visie op het bereik in de stad opmaken. YoungGangsters wil cultuurliefhebbers van alle leeftijden bereiken en spitst het beoogde bereik toe per productie. De doelgroepen heeft YoungGangsters in brede zin weergegeven, van jongeren (14+) en (jong)volwassenen tot aan hun ouders/verzorgers. De commissie vindt het sterk dat thema-gerelateerde doelgroepen per productie bepaald worden, ook als een manier om nieuw publiek te werven. Voor Northside Story worden bijvoorbeeld oorspronkelijke bewoners van Noord en de nieuwkomers in dit stadsdeel specifiek verwoord als doelgroepen.

YoungGangsters heeft de ambitie om de naamsbekendheid en het publieksbereik in Amsterdam te vergroten. Volgens de commissie is er goed nagedacht over een passende strategie om dit doel te bereiken. Een publiekswerker zorgt voor betrokkenheid door specifieke content te maken rondom een thema en de beoogde doelgroep ook te betrekken bij de voorstellingen. Er wordt gewerkt met lokale partners die een sterke link hebben met de inhoud van de stukken en een positieve impuls kunnen geven aan het publieksbereik. Het plan geeft aandacht aan online content voor jong publiek in een makkelijke taal. De commissie vindt echter dat er nog geen bredere middelenmix blijkt uit het plan om ook het beoogde cultuurminnend publiek van alle leeftijden te bereiken.  

YoungGangsters levert een sterke bijdrage aan de spreiding van activiteiten en publiek in stadsdeel Noord. In Noord wordt de komende periode de voorstelling The North Side Story gespeeld. De commissie vindt dat daarbij overtuigend voor draagvlak wordt gezorgd, door het actief betrekken van de buurt, een impact programma en het betrekken van lokale partners. De commissie vindt het sterk dat YoungGangsters hier echt een buurtverbindend project van wil maken. 

Diversiteit & inclusie

De commissie beoordeelt de bijdrage aan diversiteit en inclusie als voldoende.

De commissie leest geen heldere visie op diversiteit en inclusie in het plan maar herkent in de missie die gericht is op inleving in en autonoom denken over gestigmatiseerde mensen en groeperingen uit de samenleving een blik op diversiteit die verweven is met de signatuur. In het plan wordt gereflecteerd op wat de afgelopen periode is bereikt ten aanzien van diversiteit en inclusie in het programma, in de wijze waarop YoungGangsters voorstellingen maakt waarmee het publiek uitgenodigd wordt kennis te maken met een andere blik, waarbij in aanloop naar de voorstelling contact wordt gelegd met ervaringsdeskundigen. De commissie vindt het positief dat YoungGangsters een traject doorliep met JustB om te reflecteren op dit vlak en op zoek te gaan naar verbeterpunten. Er is een nulmeting gedaan en de diversiteit, inclusie en gelijkheid zijn onderzocht in het werk en de werkwijze van

YoungGangsters. Met deze resultaten is het beeld op diversiteit en inclusie volgens YoungGangsters verrijkt, maar het plan maakt niet helder op welke manier. Ook komen hier geen duidelijke doelstellingen uit naar voren voor de komende periode op gebied van aanbod, bereik en organisatie.

De commissie leest in het plan een aanpak voor een divers en inclusief aanbod in de manier waarop er ruimte is ingebouwd voor meerstemmigheid in de verschillende maakprocessen. Mensen die een link hebben met het thema worden benaderd als ervaringsdeskundige en dit zorgt voor een proces waarin veel verschillende perspectieven te horen zijn, bijvoorbeeld via de gesprekken met mensen die weten dat hun levenseinde nadert voor The Art of Failure. 

Het organiseren van audities voor mbo’ers of selfmade makers is een goede zet voor het vergroten van de diversiteit onder de makers. De samenwerkingen met partners zijn erop gericht een divers publiek te bereiken. Er is sprake van diversiteit in makers en partners maar de commissie is niet voldoende overtuigd dat dit automatisch leidt tot een divers publiek. Hoewel de inhoud van het werk veel kansen biedt, mist de commissie in het plan een concrete aanpak om het publiek te diversifiëren. Ook leest de commissie in het plan geen aanpak voor een meer divers samengesteld personeelsbestand.

Uitvoerbaarheid

De commissie beoordeelt de uitvoerbaarheid als voldoende.

De visie van YoungGangsters op de bedrijfsvoering oogt sterk en solide. De commissie mist een reflectie op de bedrijfsvoering in voorgaande periode, maar het is duidelijk hoe de organisatie met mensen en middelen wil omgaan. In het plan wordt uitvoerig gereflecteerd op de Fair Practice Code en in het verlengde hiervan wordt overtuigend een eigen visie op de bedrijfsvoering uitgelegd aan de hand van de onderdelen Solidariteit, Duurzaamheid, Vertrouwen en Transparantie. Ook de fair chain wordt benoemd waarbij de eigen positie en verantwoordelijkheden daarin zijn toegelicht. De commissie vindt het positief om te lezen dat YoungGangsters alleen met partners samenwerkt die de Fair Practice Code onderschrijven. Er is duidelijk ruimte voor ontwikkeling van medewerkers, hetgeen de commissie waardeert. Op het gebied van

sociale veiligheid is het overschakelen van een interne naar een externe vertrouwenspersoon in komende periode een goede ontwikkeling volgens de commissie. Hoe de Governance Code Cultuur wordt toegepast is vrij summier benoemd, deze wordt jaarlijks geëvalueerd met de directie en het bestuur. De commissie leest in het plan dat risico’s onderkend worden maar een risicoanalyse en hoe met risico’s wordt omgegaan ontbreekt in het plan. 

De commissie vindt het plan grotendeels realistisch en uitvoerbaar op organisatorisch vlak. De commissie vindt de schaalgrootte van de activiteiten haalbaar met de omvang van de organisatie en het goed op elkaar ingespeelde team. De commissie vindt positief dat het team uitgebreid wordt met een publiekswerker en impactmaker, al had de commissie daar graag een profiel voor gelezen.

De financiële huishouding is redelijk op orde, op basis van de balansgegevens en de eigen vermogenspositie is YoungGangsters in staat om beperkte financiële tegenvallers op te vangen.

De commissie heeft wat kanttekeningen bij de begroting. De personele beheerlasten vindt de commissie relatief aan de hoge kant in verhouding tot de totale begroting.  De financieringsmix is voldoende divers zodanig dat risico’s worden gespreid. De commissie vindt alleen weinig onderbouwing terug voor de coproductiebijdragen op de begroting, die nogal fluctueren, waarbij de vrij hoge bijdrage in 2028 opvalt.  

Conclusie

De commissie adviseert op grond van bovenstaande overwegingen de aanvraag van Stichting YoungGangsters te honoreren met het gevraagde bedrag van € 125.000 per jaar. 

De aanvraag is beoordeeld binnen de adviescommissie Theater.