Stichting Theaterschool Zone

Inleiding

Theaterschool Zone1380 (hierna: Zone1380) ziet zichzelf als aanbieder van educatieve programma’s, talentontwikkelaar, productiehuis, springplank voor jong talent, aanbieder van jeugd- en jongerentheater, loketfunctie kunst en cultuur en samenwerkingspartner voor amateurkunsten in stadsgebied Weesp. Waar mogelijk legt de organisatie maatschappelijke verbindingen tussen de stad en makers. Het educatieve aanbod van Zone1380 is gericht op kinderen, jongeren, jongvolwassenen en ouderen. 

Komende periode blijft Zone1380 een theaterschool voor alle leeftijdsgroepen in de podiumkunsten, inclusief vooropleidingstrajecten voor het kunstvakonderwijs. Creatie, productie en uitvoering van podiumkunsten staat volgens Zone1380 centraal, naast verdieping van belangstelling en kennis over theater en cultuur in het algemeen. De organisatie wil kunstenaarschap en identiteitsontwikkeling aanmoedigen. Zij faciliteert ontwikkelingsplekken voor jonge makers, regisseurs, spelers en docenten en ondersteunt theaterproducties van talentvolle makers. Via programmering in Theater City of Wesopa en het organiseren van cabaretavonden wil Zone1380 bijdragen aan de ontwikkeling van cabaret in Weesp. 

Verder wil Zone1380 haar management en backoffice professionaliseren en haar financiële positie versterken. De theaterschool is bekend onder de naam Theaterschool Zone1380, maar opereert vanaf mei 2024 als Theaterschool Weesp. 

Zone1380 ontvangt geen meerjarige subsidie binnen het Kunstenplan 2021-2024 en ontving in die periode ook geen subsidie van gemeente, nu stadsgebied, Weesp. Voor de periode 2025-2028 vraagt de organisatie bij het AFK een bijdrage van gemiddeld € 89.205 per jaar in het kader van het Kunstenplan.

Artistiek belang

De commissie beoordeelt het artistiek belang als voldoende.

Zone1380 geeft in het plan aan een ontwikkelplek te willen zijn voor alle leeftijden. De organisatie wil deelnemers via theater bouwstenen aanreiken om zich verder te kunnen ontwikkelen. De commissie is van mening dat deze artistieke identiteit weinig specifiek geformuleerd is, maar ziet wel dat Zone1380 een herkenbare lijn heeft, die vooral gelegen is in de aandacht voor lange leerlijnen en de grote eigen inbreng van spelers en deelnemers in de lessen. In werkvormen als improvisatie en onderzoek, verschillende spelingangen en aandacht voor ontwikkeling van de eigen smaak, ziet de commissie ruimte voor deze inbreng. De commissie vindt het lesaanbod gedegen, met een duidelijk curriculum en inhoudelijke lesplannen. De aandacht voor talentontwikkeling past bij de signatuur van Zone1380 en de commissie vindt de activiteiten met betrekking tot talentontwikkeling op het gebied van cabaret onderscheidend. Er is immers weinig aanbod in dit genre voor jeugd en jongeren in Amsterdam. Om volledig overtuigd te zijn dat de signatuur zich vertaalt in de artistieke activiteiten, had de commissie meer uitwerking van het lesaanbod willen lezen in het plan. Zo benoemt het plan dat er organisatiebreed vanuit een jaarlijks wisselend artistiek thema gewerkt wordt. De commissie is nieuwsgierig naar welke thematieken dit voor de komende jaren zijn en had graag gelezen hoe deze landen in de verschillende onderdelen van het aanbod. De commissie is in de basis positief over het initiatief van de broedplaats, omdat dit in potentie aansluit bij de ambitie van Zone1380 om bij te dragen aan talentontwikkeling van jonge kunstenaars. Een inhoudelijke toelichting op de begeleiding, boven het enkel beschikbaar stellen van een repetitieruimte, had dit onderdeel van het plan voor de commissie meer tot de verbeelding laten spreken.

In het plan blikt Zone1380 terug op afgelopen periode, maar niet zozeer op haar artistieke ervaring en ontwikkeling. De organisatie presenteert haar lesaanbod, maar de commissie mist onderliggende motivatie of toelichting van eventuele nieuwe wegen die worden bewandeld. Het is voor de commissie dan ook niet goed te beoordelen of de voorgestelde activiteiten logisch voortbouwen op de artistiek-inhoudelijke ervaring en ontwikkeling van Zone1380 van de afgelopen jaren. 

Het is de commissie helder wat Zone1380 inhoudelijk teweeg wil brengen bij haar leerlingen, namelijk dat zij kennismaken met theater en zich verdiepen in theaterdisciplines. De focus ligt voor de theaterschool op spelplezier, creativiteit en onbewuste ontwikkeling van sociale vaardigheden en zelfvertrouwen. De commissie verwacht dat dit zal lukken met de voorgestelde activiteiten. Er is een breed aanbod en de lange leerlijn biedt perspectief aan deelnemers om zich te blijven ontwikkelen en verdiepen. De theaterklassen vindt de commissie hierin een goed voorbeeld, omdat Zone1380 zich hier onder meer richt op het reflectief vermogen en de authenticiteit van leerlingen. Er zijn verschillende korte cursussen voor achttien jaar en ouder die open staan voor iedereen, ongeacht het ervaringsniveau. Met dit toegankelijke aanbod kunnen deelnemers in korte tijd ontdekken of theater iets voor ze is. Ook zijn er cursussen voor ervaren leerlingen die hun vaardigheden willen verbreden. De commissie verwacht dat deze activiteiten aansprekend zijn voor deelnemers, ook omdat er gerichte theaterworkshops in een specifieke discipline worden aangeboden.  De commissie ziet met name artistieke betekenis voor stadsgebied Weesp en verwacht dat Zone1380 daar het meest inhoudelijke impact zal maken, omdat de lessen ruimte geven aan persoonlijke verhalen van deelnemers en aan verhalen over Weesp. Met de eigen Toneelgroep Weesp brengt de organisatie Weesper amateurspelers van alle leeftijden samen. De commissie vindt dit een mooi initiatief om lokale deelnemers te verbinden, maar vindt wel dat het plan duidelijker had mogen maken hoe de werkwijze van de toneelgroep wordt afgestemd op de brede doelgroep van 18 t/m 72 jaar. De commissie is daardoor nog niet geheel overtuigd hoe deze activiteiten aansprekend zullen zijn voor de deelnemers.  

Belang voor de stad

De commissie beoordeelt het belang voor de stad als voldoende.

De commissie leest in het plan een duidelijke en onderbouwde visie op het bereik. Zone1380 wil een school voor en door Weespers zijn en zoveel mogelijk bewoners in aanraking brengen met theater. De commissie vindt de beoogde doelgroepen wat algemeen omschreven. Zone1380 maakt voornamelijk indelingen op leeftijd of benoemt een aantal algemene interessegebieden van haar publiek, zoals interesse in cultuur of theater. De activiteiten die aan doelgroepen gekoppeld zijn, zijn volgens de commissie beknopt omschreven maar wel voldoende passend, zoals de vooropleiding voor jongeren tussen de 16 en 26 jaar. Ook de recent opgezette musicalgroep vindt de commissie hier een goed voorbeeld van, omdat deze direct voortkomt uit behoeftes van de doelgroep. 

De commissie is overtuigd dat Zone1380 haar doelgroepen goed kent. Zone1380 houdt publieksonderzoek en op basis van de resultaten kunnen activiteiten worden aangepast. Dat draagt voor de commissie bij aan het realisme van het gestelde bereik. Over het algemeen vindt de commissie het aantal gestelde deelnemers in het aanvraagformulier aan de lage kant, maar passend bij de organisatie en het stadsgebied waar zij zich op richt. De marketinginzet om deelnemers te bereiken is volgens de commissie passend, met online communicatiemiddelen, open dagen en proeflessen. De verschillende partners, zoals de basisscholen, dragen bij aan de aanpak voor het bereiken en betrekken van de beoogde doelgroepen. Zone1380 zet zelf in op deelnemerbetrokkenheid en communitybuilding. De commissie had graag gelezen welke aanpak de theaterschool hierbij hanteert. In het plan wordt er niet verder over gesproken dan het verspreiden van posters en dat vindt de commissie nog geen overtuigende aanpak.

Zone1380 realiseert uitsluitend activiteiten in stadsgebied Weesp en blijft dit komende periode doen. Dit voornemen is passend bij de organisatie; zij bouwt voort op haar eerdere ervaring en netwerk in Weesp. Geen van de activiteiten vinden plaats in de stadsdelen Nieuw-West, Noord of Zuidoost. Op basis daarvan stelt de commissie vast dat de activiteiten van de theaterschool niet bijdragen aan de spreiding van het culturele aanbod in deze stadsdelen.

Diversiteit & Inclusie

De commissie beoordeelt de bijdrage aan diversiteit en inclusie als voldoende.

De commissie vindt de visie van Zone1380 op diversiteit en inclusie algemeen gesteld, maar voldoende overtuigend. Zone1380 stelt dat een leefbare stad een stad is waar ieder individu de mogelijkheid heeft zich te ontwikkelen, inspireren en verbinden, ongeacht culturele, fysieke en economische verschillen en verschillen in gender. De commissie vindt het goed dat Zone1380 in haar visie het volle spectrum van diversiteit en inclusie meeneemt. Zone 1380 hanteert al meerdere jaren een stappenplan, dat laat volgens de commissie zien dat diversiteit en inclusie bij de organisatie blijvend op de agenda staat. In dat stappenplan geeft Zone1380 aan zichzelf jaarlijks doelen te stellen met betrekking tot diversiteit en inclusie. De commissie verwacht dat er kleine stappen gezet gaan worden, passend bij de omvang en reikwijdte van de organisatie, maar Zone1380 maakt de plannen niet concreet of inzichtelijk voor de commissie. Zo stelt de theaterschool in haar programma goede ambities om diversiteit en inclusie te waarborgen door workshops, voorstellingsbezoek of themagericht werken, om daarmee een meer divers samengesteld publiek aan te spreken. Maar hierbij benoemt de organisatie bijvoorbeeld geen betrokken docenten, specifieke keuzes in programma of thema´s. Hetzelfde geldt voor partners: de commissie vindt het een goed idee van Zone1380 om partners aan zich te binden om van hen te leren over diversiteit en inclusie, maar het plan gaat vervolgens niet scherp in op wat Zone1380 precies wil leren. 

De reflectie van Zone1380 op het gebied van diversiteit en inclusie heeft voornamelijk betrekking op publieksbereik. Zone1380 wil de diverse samenstelling van haar publieksbereik laten toenemen en realiseerde dat eerder met gratis voorstellingsbezoek van scholen uit Zuidoost. Omdat hier geen ambities voor de toekomst aan worden gekoppeld, kan de commissie niet beoordelen of eventuele nieuwe doelstellingen hier logisch uit voortvloeien.

De commissie vindt de aanpak om doelstellingen ten aanzien van diversiteit en inclusie te verwezenlijken weinig concreet. Zo mist er een aanpak bij de ambitie van Zone1380 om ten minste vijf partners te zoeken en aan zich te binden die haar leren over diversiteit en inclusie. Ook wat betreft personeel mist de theaterschool volgens de commissie een concrete aanpak. Op basis van het plan is het niet helder hoe Zone1380 de diversiteit van de eigen organisatie en het bestuur wil verbeteren. Ook ontbreekt de aanpak om docenten te werven die het aanbod diverser moeten maken. Hierdoor is de commissie niet volledig overtuigd dat de stappen met betrekking tot aanbod en de eigen organisatie haalbaar zijn en de doelstellingen bereikt zullen worden. 

Sterk vindt de commissie de aanpak rond gastvrijheid, sociaal-economische kansengelijkheid en fysieke toegankelijkheid voor publiek. Op een aantal punten noemt de organisatie concrete acties zoals bij de fysieke toegankelijkheid van het pand, aangepaste tarieven en het hanteren van het Sunflower-systeem voor mensen met een ‘hidden disability’. Het is positief dat Zone1380 haar digitale toegankelijkheid wil verbeteren, maar deze ambitie behoeft volgens de commissie nog uitwerking.

Uitvoerbaarheid

De commissie beoordeelt de uitvoerbaarheid als zwak.

Een overtuigende visie op de bedrijfsvoering ontbreekt volgens de commissie. Zone1380 reflecteert op de voorgaande periode en benoemt dat afgelopen tijd een wissel trok op de bedrijfsvoering, met onder meer uitval van directie, onzekerheid over leslocaties en gebrek aan continuïteit door de coronapandemie. Inmiddels is er een nieuwe directie en zijn er nieuwe bestuursleden aangetreden. Tevens beschikt Zone1380 sinds kort over een eigen pand in het centrum van Weesp. 

De commissie mist in de terugblik aandacht voor hoe de organisatie er nu financieel voor staat en welke kansen en risico´s er voor de toekomst zijn. Een zakelijk leider, die nog moet worden aangesteld, moet volgens de theaterschool gaan zorgen voor operationele efficiëntie, solide financieel beheer en risicobeheer. Het zijn deze punten waarop de commissie in het plan voor 2025-2028 nu nog een stevige visie vindt ontbreken. Daarom is het goed dat Zone1380 de noodzaak erkent om verder te professionaliseren en daarbij goede ambities formuleert zoals het aanstellen van een zakelijk leider. Ook positief vindt de commissie het aanstellen van een gecertificeerde vertrouwenspersoon en het willen navolgen van de cao Toneel en Dans, al is het uurtarief voor medewerkers nog wat aan de lage kant in verhouding tot andere jeugdtheaterscholen. Op termijn kan dit risicovol zijn voor de continuïteit van de organisatie. Governance vindt de commissie een aandachtspunt. Het gelijktijdig aftreden van bestuursleden is risicovol voor de continuïteit en de rol van oudbestuursleden als vrijwilligers vindt de commissie weinig transparant. 

De commissie vindt het plan realistisch en uitvoerbaar, maar wel met een aantal punten van kritiek. De organisatorische opzet is voor de commissie passend bij het plan, wat betreft partners als de basis- en middelbare scholen en verschillende partners voor kennisuitwisseling. Wat medewerkers betreft, vindt de commissie de opzet niet passend om de plannen ten uitvoer te brengen. De organisatie geeft zichzelf weinig armslag met de beperkte urenomvang van de directie tegenover het uitgebreide takenpakket. Veel hangt af van de komst van de zakelijk leider. Verder draait de organisatie veel op vrijwilligers, wat volgens de commissie het beoogde groeiproces kwetsbaar maakt. 

Afgelopen periode heeft Zone1380 zich staande gehouden zonder zakelijk leider. Dat is bewonderenswaardig, maar in de financiële uitvoerbaarheid ziet de commissie een aantal haken en ogen die de noodzaak van de komst van een zakelijk leider onderstrepen. Zo is de financieringsmix beperkt, met bijdragen uit lesgelden, subsidie van het AFK en een klein aandeel sponsoring. Risicovol, vindt de commissie. De begroting is weinig inzichtelijk, zo mist de commissie bijvoorbeeld toelichting op de grote toename van beheerslasten. Ook laat de begroting geen ruimte voor tegenvallers of risico’s. Het eigen vermogen is laag en wordt, blijkens de begroting, de komende jaren ook niet verder opgebouwd. Dit biedt volgens de commissie beperkt ruimte om onverwachte gebeurtenissen op te vangen. De commissie vindt de groeiambities dan ook enigszins risicovol in het licht van de financiële situatie. Bovendien ziet de commissie die groeiambities niet goed terug in de begroting. De groeicijfers krijgen weinig onderbouwing en in tegenstelling tot de beoogde groei ziet de commissie juist een daling van eigen inkomsten over de jaren.

Conclusie

De commissie adviseert op grond van bovenstaande overwegingen de aanvraag van Theaterschool Zone1380 te honoreren met het gevraagde bedrag van € 89.205 per jaar.

De commissie constateert dat er na beoordeling van alle aanvragen onvoldoende budget beschikbaar is om de aanvraag te honoreren. 

De aanvraag is beoordeeld binnen de adviescommissie Cultuureducatie.