Stichting Podiumpartners- PleinTheater

Inleiding

Het Plein Theater wil ruimte bieden aan experiment en jonge makers, veelal met een biculturele achtergrond of behorend tot de lhbtiq+-gemeenschap. Het Plein Theater wil zo een springplankfunctie vervullen in de Amsterdamse podiumkunsten. Het Plein Theater geeft een vast podium aan de concertserie Nieuwe Noten Amsterdam, waar hedendaagse componisten en composities aan bod komen. Ook besteedt Plein Theater structureel aandacht aan poppen- en objecttheater, vooral via het jaarlijkse Queering Puppets Festival. Daarnaast heeft Plein Theater een uitgebreid activiteitenprogramma waarmee het buurtgenoten wil stimuleren om als cocreator hun verhaal te delen, hun kunst te exposeren, samen te komen in het Eetlokaal of mee te schrijven aan een magazine.

De komende jaren wil Plein Theater doorgaan op de ingeslagen weg. Het theater wil zich verder ontwikkelen door onder andere de jeugdprogrammering uit te breiden met extra voorstellingen per jaar. Belangrijk onderdeel van de jeugdprogrammering vormen de jeugdtheaterlessen, de samenwerking met Theater na de Dam en jeugdworkshops van Nieuwe Noten Amsterdam. Ook het Queering Puppets Festival Amsterdam wordt voortgezet. Het theater zal eigentijdse dans en theater niet alleen presenteren, maar ook een rol vervullen als (co-)producent. 

Plein Theater (Stichting Podiumpartners) ontvangt geen meerjarige subsidie binnen het Kunstenplan 2021-2024. 

Voor de periode 2025-2028 vraagt de organisatie bij het AFK een bijdrage van gemiddeld € 300.000 per jaar in het kader van het Kunstenplan.

Artistiek belang

De commissie beoordeelt het artistiek belang als zeer goed.

De commissie vindt dat de artistieke eigenheid van Plein Theater goed naar voren komt in het plan. De commissie is van mening dat Plein Theater een uitgesproken avontuurlijke artistieke visie en identiteit heeft. Herkenbare en onderscheidende elementen daarin zijn volgens de commissie het stimuleren van experiment, cocreatie en het ruimte bieden aan onafhankelijke makers en de profilering als activistische presentatie-, productie- en ontmoetingsplek. 

De commissie vindt dat Plein Theater deze artistieke signatuur overtuigend vertaalt in de goed uitgewerkte programmalijnen Nieuwe Noten, Jeugdtheater, Jeugdeducatie, Move On en Queering Puppets. Deze programmalijnen en de inhoudelijke uitwerking hiervan, met een grote aandacht voor cross-over voorstellingen spreekt volgens de commissie tot de verbeelding. In Plein Theater is volgens de commissie een interessante mix te zien van dans, muziek, performances en exposities. De commissie heeft veel waardering voor de eigenwijze keuzes die Plein Theater hierin maakt, zoals de keuze voor muziek uit de improvisatiescene en poppen- en objecttheater.  De commissie vindt de artistieke signatuur ook helder vertaald in de cocreatie functie die Plein Theater uitdraagt. Ze ondersteunt nieuw werk van jonge makers en vergroot daarmee volgens die commissie de artistieke impact van het podium. De commissie vindt dat Plein Theater daarbij interessante makers aan zich weet te verbinden, zoals danser Robin Nimanong, diens werk sterk is gedreven vanuit diens queer identiteit en Thaise achtergrond. Ook huisvest Plein Theater in de zomermaanden een artist in residence, die buurtbewoners actief betrekt bij het maakproces via onder meer PleinTafels, waar nieuwe ideeën voor het cocreatieprogramma worden verkend. De commissie is van oordeel dat de rol als cocreatie podium daardoor wordt versterkt.  De commissie vindt dat Plein Theater helder en uitgebreid reflecteert op de voorgaande artistieke ontwikkeling, waarbij ze steeds meer cross-over is gaan produceren en nieuwe, diverse makers heeft betrokken. Het Plein Theater is zich in afgelopen periode gaan profileren als cocreatie podium, waarbij zowel ruimte is voor nieuwe makers als voor meer verbinding met de buurt. Het Plein Theater bouwt met het plan voor komende periode overtuigend voort op deze ingezette artistieke koers. 

Het is de commissie duidelijk wat Plein Theater met zijn avontuurlijke artistieke visie teweeg wil brengen bij het publiek. Het wil bij het publiek de blik verruimen en empathie kweken, via een programmering met makers van een grote verscheidenheid aan culturele achtergronden, waarmee ze verschillende perspectieven laat zien.  Dat het podium daarmee artistieke betekenis voor het publiek heeft is voor de commissie herkenbaar in het omvangrijke cocreatie programma, waar een heel divers palet aan makers zich ook nadrukkelijk verbindt met publiek uit de buurt, door het publiek te betrekken in het maakproces ofwel zelf een podium te bieden. Dit gebeurt in laagdrempelige vormen als het Open Plein, waarbij bewoners als cocreator in het programma hun verhaal kunnen vertellen. De commissie vindt dat dit bijdraagt aan de herkenbaarheid voor het publiek.

Ook in de bijzondere keuzes in de programmering herkent de commissie artistieke eigenheid voor het publiek. Zo is bijvoorbeeld hedendaagse muziek een discipline die niet zo snel structureel geprogrammeerd wordt in een wijktheater van Amsterdam. Ook de jeugdtheaterprogrammering heeft artistieke betekenis voor de jonge doelgroep, alleen al omdat er in stadsdeel Oost weinig alternatieven voorhanden zijn. Ook sluit de programmering aan bij historische en actuele thema’s die bij het publiek uit Stadsdeel Oost leven, zoals het herdenken van het slavernijverleden en van de impact van de Holocaust in Amsterdam Oost. Het Plein Theater is volgens de commissie daarbij een ontmoetingsplek voor publiek, met diverse, relevante alsook kleinschalige en intieme voorstellingen. 

De commissie vindt dat de artistieke betekenis van Plein Theater voor de stad gelegen is in haar functie als try-outlocatie en opstappodium voor makers. Daarmee vervult het theater volgens de commissie een belangrijke functie in het ecosysteem van de Amsterdamse podiumkunsten.

Belang voor de stad

De commissie beoordeelt het belang voor de stad als voldoende.

De commissie vindt dat Plein Theater in het plan een duidelijke en onderbouwde visie op het bereik in de stad neerzet. De doelgroepen zijn daarbij helder geformuleerd. Het theater richt zich enerzijds op een publiek dat een brede afspiegeling vormt van de bewoners van stadsdeel Oost, met specifieke aandacht voor de jonge doelgroep van twee tot en met zeventien jaar. Professionals en makers vormen eveneens een doelgroep van het podium. Het cocreatieprogramma waarbij nieuwe makers ruimte krijgen nieuw werk te maken en waarbij verbinding met de buurt wordt gelegd, sluit daarbij aan. Daarnaast richt Plein Theater zich op cultuurliefhebbers buiten het stadsdeel, dat met eigentijdse muziek, theater en dans volgens de commissie goed wordt bediend. De commissie vindt deze doelgroepen daarmee passend bij de activiteiten. 

Het aantal verwachte bezoekers stijgt maar licht ten opzichte van voorgaande periode, in een zelfde verhouding als de verwachte stijging in activiteiten. De commissie vindt daarmee de aard en omvang van het publieksbereik passen bij de aard en omvang van de activiteiten. De commissie acht de inschatting van de beoogde bezoekersaantallen zeker haalbaar, maar vindt deze wel aan de voorzichtige kant, temeer omdat Plein Theater aangeeft dat het aandeel bezoekers uit Oost groeit. De commissie ziet dat niet in het totaal verwachte publieksbereik terug.  De commissie vindt de marketing- en communicatieaanpak om de beoogde doelgroepen te bereiken passend. Zij vindt het logisch dat een wijkgericht theater als PleinTheater buurtgerichte media en buurtapp’s inzet en de achterban informeert via de eigen tweewekelijkse nieuwsbrief. De focus op social media als TikTok en Instagram past bij de jeugdige doelgroep waar het theater zich deels op richt. Aanvullend bereikt Plein Theater publiek via de achterban van de uitvoerende artiest of het gezelschap. De commissie vindt dit passend, maar niet toereikend om dit publiek blijvend aan zich te binden. De commissie vindt een actievere aanpak, vanuit de organisatie en minder afhankelijk van partners, meer op zijn plaats. 

Plein Theater geeft aan dat geen van de activiteiten plaatsvinden in de stadsdelen Nieuw-West, Noord of Zuidoost. Op basis daarvan stelt de commissie vast dat de activiteiten van Plein Theater niet bijdragen aan spreiding van het culturele aanbod en publiek in deze stadsdelen.  

Diversiteit & Inclusie

De commissie beoordeelt de bijdrage aan diversiteit en inclusie als voldoende.

De Code Diversiteit en Inclusie wordt als uitgangspunt van het handelen van Plein Theater genoemd, maar de commissie ziet in het plan geen duidelijke en onderbouwde visie op dit onderwerp terug. Niettemin blijkt uit het plan volgens de commissie wel degelijk dat de organisatie open en gastvrij opereert en diversiteit in afkomst, gender en seksualiteit verwelkomt. Plein Theater reflecteert helder op wat op het vlak van diversiteit en inclusie afgelopen periode is bereikt ten aanzien van aanbod, bereik en organisatie. Zo is in afgelopen periode in de programmering welbewust ruimte gemaakt voor makers met biculturele achtergrond en hen ook als medecuratoren in te zetten voor de vormgeving van het programma, zoals Gita Hacham en Handan Aydin. Met invoering van het Queering Puppets Festival werd in het aanbod aandacht gegeven aan de queer community. Met het ontstaan van het cocreatie programma verbindt Plein Theater ook de buurt, die cultureel divers van samenstelling is, al had de commissie dit graag meer concreet onderbouwd gezien. Qua personeel geeft Plein Theater aan een afspiegeling te zijn van de samenleving om zich heen, de commissie onderschrijft dit. 

De commissie leest een aantal, nog niet zo concreet geformuleerde, doelen voor komende periode op gebied van diversiteit en inclusie, waarmee Plein Theater vooral voort gaat op de ingezette weg. Zo wil Plein Theater er ook komende periode zijn voor biculturele makers en bewoners uit de buurt. Op het gebied van toegankelijkheid voor publiek wil ze zoveel mogelijk language no problem programmeren. Ook wil ze dat de organisatie en bestuur een afspiegeling vormen van de bewonerssamenstelling van stadsdeel Oost. 

De commissie ziet in het plan een aanpak op het gebied van diversiteit en inclusie ten aanzien van het aanbod, in de voortzetting van onder meer het cocreatie programma met veel aandacht voor biculturele makers, zoals in komende periode Candela Murillo die een zomerresidentie gaat doen. Het Queering Puppets Festival blijft eveneens een van de programmalijnen voor de komende jaren. Voor het bereiken van een queer publiek en een cultureel divers publiek maakt Plein Theater vooral gebruik van de achterban van de curatoren, makers en gezelschappen. Dit vindt de commissie op zichzelf een passende aanpak, maar ze had ook graag gelezen hoe Plein Theater hier zelf concreet in optreedt. De organisatie geeft aan dat bij nieuwe vacatures op zoek wordt gegaan naar mensen met een biculturele achtergrond en naar verjonging, maar geeft niet aan hoe. De aanpak op gebied van diversiteit en inclusie ten aanzien van bereik en de organisatie vindt de commissie daarmee niet zo concreet. 

Uitvoerbaarheid

De commissie beoordeelt de uitvoerbaarheid als voldoende.

Er is een voor de organisatie passende visie op de bedrijfsvoering weergegeven, die voortkomt uit de reflectie op de bedrijfsvoering in afgelopen periode. De organisatie is ten gevolge van de pandemie in fte gekrompen en werkt met een compact kernteam en een flexibele schil freelancers en vrijwilligers. Het is daarbij duidelijk dat de organisatie in de komende periode toe wil groeien naar een bedrijfsvoering waarbij het team wordt uitgebreid zodat er genoeg stabiliteit is om de expertise binnen het team te kunnen waarborgen en er voldoende aandacht is voor werkdruk. Zo wil de organisatie een vaste technicus toevoegen aan het team en zakelijke ondersteuning voor de verhuur en administratie en versterking op marketing realiseren. De commissie vindt het overtuigend dat de gevraagde structurele financiering benodigd is om de organisatie de gewenste stabiliteit te kunnen bieden. De commissie vindt tevens dat uit het plan spreekt dat de organisatie zich heel bewust is van een respectvolle omgang met mensen en middelen.

De organisatie geeft aan de Governance Code Cultuur als uitgangspunt voor haar handelen te gebruiken, maar de commissie ziet dat zij op dit gebied nog wel wat stappen te maken heeft. De komende periode wordt gewerkt aan een directiestatuut waarin de verantwoordelijkheden en bevoegdheden van directie en bestuur staan omschreven. De commissie vindt het goed dat Plein Theater zich ook op dit punt blijft ontwikkelen en verbeteren. Ten aanzien van de Fair Practice Code ziet de commissie dat de organisatie oog heeft voor fair pay. Zo geeft Plein Theater aan artiesten en personeel volgens de CAO-normen te honoreren en sinds twee jaar aangesloten te zijn bij een pensioenfonds. Op het gebied van sociale veiligheid zijn voornemens om een eigen protocol Sociale Veiligheid te maken en zo nodig gebruik te maken van meldpunt Mores. De commissie vindt, temeer omdat het podium met cocreatie met verschillende makers en buurtbewoners werkt, dat hier nog stappen te maken zijn, bijvoorbeeld met het aantrekken van een externe vertrouwenspersoon.

In het plan wordt niet gereflecteerd hoe met risico’s wordt omgegaan, dit is volgens de commissie een aandachtspunt. 

De commissie acht het plan organisatorisch haalbaar, qua schaalgrootte is het activiteitenniveau in lijn met de voorgaande periode, en past het bij de ervaring van de organisatie. Daarnaast wordt de komende periode het kernteam versterkt op zakelijk vlak, techniek en marketing. De commissie vindt het een goede zaak dat Plein Theater de komende periode de formatie in fte wil versterken om de organisatie een steviger basis te geven, waarbij de extra zakelijke ondersteuning ook de huidige artistiek en zakelijk directeur wat kan ontlasten.

De commissie heeft kanttekeningen bij de uitvoerbaarheid van het plan in financieel opzicht. De financiële huishouding vindt de commissie kwetsbaar. Er is in de afgelopen jaren geen gezond eigen vermogen opgebouwd. De commissie begrijpt dat dit haar oorsprong vindt in het feit dat eerdere projectbijdragen geen positief eindsaldo mogen hebben en dat de coronapandemie hier ook debet aan was. Afgaande op de balans en de eigen vermogenspositie kunnen tegenvallers in de exploitatie niet makkelijk opgevangen worden. De begroting vindt de commissie daarentegen passend bij het plan; de baten en lasten zijn te herleiden tot de activiteiten in komende periode en realistisch begroot. De financieringsmix met verschillende inkomstenbronnen als publieksinkomsten, sponsorinkomsten, coproductiebijdragen, verhuur- en horecainkomsten is divers en passend voor de organisatie. Het aandeel publieke subsidies maakt een groot deel uit van de financieringsmix, waarbij de commissie de jaarlijks hoge incidentele stadsdeelsubsidie graag meer toegelicht had willen zien, om in te kunnen schatten of dit niet als risico voor de dekking van de begroting wordt beschouwd. 

Conclusie

De commissie adviseert op grond van bovenstaande overwegingen de aanvraag van  Plein Theater (Stichting Podiumpartners) te honoreren met het gevraagde bedrag van  € 300.000 per jaar.

De aanvraag is beoordeeld binnen de adviescommissie Podia voor Podiumkunsten en Debat.