Stichting Pluk de Nacht

Inleiding 

Stichting Pluk de Nacht (hierna: Pluk de Nacht) is een culturele organisatie die zich richt op de organisatie van het gelijknamige jaarlijkse filmfestival. Dit festival, opgericht door een groep film- en cultuurliefhebbers, heeft als doel een divers aanbod van onafhankelijke en niet-commerciële films te presenteren die niet of nauwelijks in de Nederlandse bioscopen worden vertoond. Het festival biedt een platform voor zowel nationale als internationale filmmakers om hun werk aan een breed publiek te tonen. Pluk de Nacht toont films in de open lucht, op bijzondere en sfeervolle locaties. Dit zorgt voor een filmervaring die verder gaat dan de traditionele bioscoopzaal. De stichting wil een unieke rol binnen het culturele veld vervullen, als promotor van alternatieve cinema en als ontmoetingsplaats waar film, kunst en cultuur samenkomen. Met zijn activiteiten beoogt Pluk de Nacht bij te dragen aan de culturele diversiteit en de verrijking van het culturele aanbod in Nederland.

De belangrijkste plannen van Stichting Pluk de Nacht voor 2025-2028 omvatten artistieke vernieuwing en diversiteit, groei en uitbreiding van activiteiten, verbetering van toegankelijkheid en community building, diversiteit en inclusie, financiële duurzaamheid en professionalisering. Pluk de Nacht streeft naar het versterken van de balans in het programmateam, het geven van meer context aan films en naar meer aandacht in de pers. Daarnaast ligt de focus op het verbreden van het programma, het vergroten van de diversiteit van de filmselectie en het experimenteren met de vorm van cinema, vooral in het licht van interactieve projecten.

Stichting Pluk de Nacht ontvangt een vierjarige subsidie 2021-2024 binnen het Kunstenplan van € 26.160 (incl. indexatie 2024).

Voor de periode 2025-2028 vraagt de organisatie bij het AFK een bijdrage van gemiddeld € 29.000 per jaar in het kader van het Kunstenplan.

Artistiek belang

De commissie beoordeelt het artistiek belang als goed.

De commissie is van mening dat het plan een duidelijke artistieke signatuur toont. De doelstelling van Pluk de Nacht is het verbinden van een unieke filmselectie met een breed publiek dat normaal gesproken niet met deze films in contact komt. Het festival focust zich op het exclusief vertonen van onafhankelijke films zonder Nederlandse distributie, variërend van onontdekte indie-films tot unieke internationale producties. De nadruk ligt hierbij op de creatieve auteursfilm waarbij artistieke selectiecriteria als signatuur en onderscheidend vermogen gehanteerd worden. Door deze films op een toegankelijke en aansprekende manier te vertonen op een bijzondere openluchtlocatie, verbindt de organisatie volgens de commissie een sociaal en cultureel event succesvol met het vertonen van artistieke films met randprogrammering. Dit geeft Pluk de Nacht in de ogen van de commissie een artistieke identiteit waarmee het festival zich onderscheidt.

De commissie ziet dat de artistieke signatuur een duidelijke vertaling krijgt in de programmering van bijzondere, minder bekende films, documentaires en korte films en animaties. Zij vindt dat de combinatie met interactieve schermen en activiteiten, muziek en kunst een geheel oplevert dat tot de verbeelding spreekt.

Pluk de Nacht reflecteert in zijn plan op de artistiek-inhoudelijke ervaringen in het verleden ten aanzien van al haar programmaonderdelen. De voorgestelde activiteiten vloeien hier in de ogen van de commissie logisch uit voort. Zo zorgden de livemuziek en DJ´s die voorafgaand aan de hoofdfilm werd ingezet voor veel positieve reacties.

De festivalorganisatie wil daarom in de komende jaren dagelijks een optreden plannen. De afgelopen jaren is gebleken dat het spontane bezoek sinds corona blijvend is teruggelopen. Dat heeft met name gevolgen voor randprogrammering, die daardoor minder aanloop krijgt. De organisatie daarom besloten de kunstprogrammering kleiner op te zetten en te kijken of dit de komende jaren geleidelijk weer verder uitgebouwd kan worden. De commissie waardeert deze reflectie en vindt dat de organisatie daar op een goede manier lering uit trekt. 

De commissie is van mening dat Pluk de Nacht door de combinatie van de programmering met uitgebreide en toegankelijke randactiviteiten van artistieke betekenis is voor het publiek en voor de stad. Het festival beoogt de bezoekers door middel van een verrassend en niet eerder vertoond filmaanbod kennis te laten met andere perspectieven. Met het tonen van universeel toegankelijke films wil Pluk de Nacht het publiek aan het denken zetten en een reactie oproepen die na de vertoning leidt tot gesprekken of discussies. Hiermee geeft Pluk de Nacht volgens de commissie helder weer wat het festival teweeg wil brengen bij het publiek.

De commissie vindt dat door de toegankelijkheid, de combinatie van verschillende disciplines en de toevoeging van horeca en muziek, de voorgenomen activiteiten goed aansluiten op en aansprekend zijn voor het beoogde publiek.  

De commissie vindt dat Pluk de Nacht ook duidelijk voor ogen heeft wat het festival teweeg zou moeten brengen in de stad. De organisatie wil met het festival het gemeenschapsgevoel versterken, cultuur breed toegankelijk maken en aanzetten tot dialoog, ontmoeting en wederzijds begrip. De commissie vindt dat de opzet van het festival zich daar goed voor leent. De vertoningen vinden plaats op een bijzondere plaats aan het IJ en worden gecombineerd met livemuziek en toegankelijke activiteiten. De commissie is van mening dat Pluk de Nacht hiermee aansprekend is voor een breed publiek en uitnodigt tot ontmoeting en verbinding. Met speciale onderdelen zoals het interactieve Hive Mind en de kindermatinee voorstellingen zorgt het festival bovendien dat het aansluit bij een jonger publiek. 

Aangezien het festival ook plaatsvindt in Utrecht, had de commissie graag een toelichting gelezen op de relatie tussen de beide edities en de specifieke waarde van het festival voor Amsterdam. 

Belang voor de stad

De commissie beoordeelt het belang voor de stad als zwak.

De commissie vindt dat het plan een beperkte visie toont op het bereik in de stad. Tegelijkertijd blijkt uit de bezoekcijfers dat het festival een trouwe achterban heeft die bestaat uit een voornamelijk jonger publiek, van tussen de 25 en 34 jaar oud. Pluk de Nacht geeft aan zich op een publiek te richten dat divers, cultureel betrokken en filmliefhebber is, en voornamelijk jong. De cultureel betrokkenen en filmliefhebbers vormen de grootste groep en de commissie vindt dat de programmering, met films die nog weinig te zien waren in Nederland, goed aansluit op deze doelgroep. De komende jaren voorziet Pluk de Nacht een stevige groei van publieksaantallen, en ze wil daarbij inzetten op een breed en divers publiek. De commissie vindt dat een wat generieke omschrijving van de doelgroep. Extra aandacht heeft ze hierbij voor deze doelgroep in Noord, Nieuw-West en Zuidoost. Het plan maakt echter niet duidelijk wie daar wonen, wat hun interesses zijn en waarom het festival zich daarop focust. 

Om de doelgroepen te bereiken en te betrekken wordt ingezet op een combinatie van verbeterde online aanwezigheid, actieve (online) community building en strategische samenwerkingen. De commissie vindt dit goede ingrediënten voor een marketingaanpak, maar mist hier de samenhang en uitwerking die nodig is voor een overtuigend effectieve aanpak. De commissie vindt de samenwerking met Stichting het Stenen Hoofd concreet en zinvol. Deze heeft tot doel verbinding te maken tussen het festival en de lokale gemeenschap in stadsdeel West, door aan te sluiten bij de culturele en sociale dynamiek van het stadsdeel. Ook de samenwerking met het Volkshotel is volgens de commissie van belang gebleken bij het bereiken van een gevarieerd publiek. Zij vindt het daarom goed dat deze wordt voortgezet. De postercampagne in de stad is gericht op het bereiken van nieuw publiek in de stadsdelen die wat verder van het festivalterrein liggen. De commissie vindt dit eerder een schot hagel dan een gerichte campagne. De commissie vindt de aanpak voor het bestaande publiek bewezen effectief, maar de plannen voor het vergroten van het publiek weinig doelgericht.

De hoofdlocatie van Pluk de Nacht is het Stenen Hoofd in stadsdeel West. De organisatie geeft aan dat geen van de activiteiten plaatsvinden in de stadsdelen Nieuw-West, Noord of Zuidoost. Op basis daarvan stelt de commissie vast dat de activiteiten van Pluk de Nacht niet bijdragen aan spreiding van het culturele aanbod en het publieksbereik in deze stadsdelen.

Diversiteit & inclusie

De commissie beoordeelt de diversiteit en inclusie als voldoende. 

De commissie vindt de visie op diversiteit en inclusie die uit het plan naar voren komt erg algemeen omschreven. Pluk de Nacht geeft aan dat zij zich richt op de huidige, jonge en divers samengestelde generatie. Ze wil deze bewust niet bereiken door thematische ingrepen, maar door het vertellen en tonen van ‘de goede verhalen’. Het is voor de commissie weinig duidelijk wat het festival hiermee bedoelt. Pluk de Nacht geeft daarbij aan dat toegankelijkheid en het verwelkomen van een zo breed mogelijk publiek altijd prioriteit heeft gehad. Uit het plan komt naar voren dat de organisatie oog wil hebben voor zowel genderverhoudingen als culturele diversiteit, sociaaleconomische kansengelijkheid en fysieke toegankelijkheid.  

De commissie waardeert de uitgebreide en eerlijke reflectie van Pluk de Nacht over de afgelopen periode. Niet alle doelstellingen zijn behaald, soms vanwege praktische omstandigheden. Zo lukt het als klein festival niet altijd om een gewenste film ook daadwerkelijk te krijgen, omdat Pluk de Nacht afhankelijk is van distributeurs. Voor het aannemen van een producent was geld geworven, maar de subsidievoorwaarden beperkten de keuze tot mensen die al als freelancer werkzaam waren voor het festival. Puk de Nacht laat zien dat het aandeel vrouwelijke en genderfluïde regisseurs in de afgelopen periode desondanks is gestegen. Voor de komende periode wil Pluk de Nacht het aantal verschillende herkomstlanden van de films in het programma vergroten, een divers samengesteld publiek bereiken en een inclusieve werkcultuur borgen. De commissie vindt het positief dat Pluk de Nacht zich blijft inzetten voor een grotere diversiteit, maar had graag gezien dat de doelstellingen concreter en beter meetbaar zijn. 

De commissie is deels overtuigd van de aanpak om te komen tot een diverser aanbod, publiek en organisatie. Pluk de Nacht geeft aan in de komende jaren meer films van vrouwelijke makers en van makers met een biculturele achtergrond te willen vertonen. Met het oog hierop wil de organisatie de groep van programmeurs en viewers zo divers mogelijk samenstellen. De commissie vindt dat op zich een goede stap, omdat het ook meer diversiteit in het team zal brengen. Omdat het team bestaat uit slechts één vaste medewerker en drie freelancers, zijn de mogelijkheden daarvoor immers beperkt. De commissie mist echter in het plan hoe en waar de viewers en programmeurs worden gezocht.  

De commissie wijst erop dat de organisatie ook honderd vrijwilligers heeft en een bestuur. Zij is van mening dat de organisatie meer aandacht had kunnen besteden aan de manier waarop ze de diversiteit daarvan nog denkt te kunnen vergroten.  De commissie ziet dat Pluk de Nacht met het oog op diversiteit en inclusie goede samenwerkingen aangaat. De organisatie is in gesprek met Omroep Zwart over mogelijke samenwerking, zowel voor het delen van interessante titels als voor gezamenlijk onderzoek naar films met een duidelijke focus op een cultureel diverse achtergrond die vertoond worden op festivals. De commissie ziet dit als een potentieel kansrijke samenwerking, die ook kan bijdragen aan het bereiken van een divers samengesteld publiek. Uit de aanvraag blijkt dat Pluk de Nacht maatregelen treft op de locaties om de toegankelijkheid voor mindervalide bezoekers te verbeteren en in samenwerking met audiobedrijf Knisper haar voorstellingen voor slechthorenden beschikbaar wil gaan maken. Om ook mensen met minder financiële mogelijkheden te bereiken werkt het festival samen met het Oranjefonds. Dit vindt de commissie goede stappen om het gratis festival nog toegankelijker te maken.

Uitvoerbaarheid

De commissie beoordeelt de uitvoerbaarheid als voldoende.

De commissie vindt dat uit het plan een heldere, maar niet geheel overtuigend uitgewerkte visie op de bedrijfsvoering spreekt. Reflecterend op de afgelopen jaren stelt Pluk de Nacht dat de organisatie in transitie verkeert. De afgelopen jaren stonden deels in het teken van herstel na een moeilijke tijd, waarin de inkomsten als gevolg van de coronapandemie terugliepen. Er is daarom een ticketmodel ingevoerd dat goed werkt en de komende periode gehandhaafd wordt. Het werken met louter vrijwilligers bleek op gespannen voet te staan met de professionalisering van de organisatie en de vrijwilligers ervoeren stress bij het uitvoeren van hun taken. De organisatie heeft daarom een kernteam aangesteld dat een vergoeding ontvangt en dat de verantwoordelijkheden voor bepaalde programmaonderdelen draagt. Sinds 2023 werken professionele producenten in dienstverband samen met de vrijwilligers. De commissie vindt dat de organisatie daarmee goede stappen heeft gezet en heeft veel waardering voor de veerkracht van deze kleine organisatie.

Good Governance is op de organisatiestructuur toegepast zodat het bestuur onafhankelijk opereert en toezicht houdt op de uitvoering van het beleid. In het kader van Fair Practice zijn de vergoedingen voor vrijwilligers binnen de organisatie gelijkgetrokken. De organisatie zegt zich bewust te zijn van het belang van het creëren van een sociaal veilige en aangename werkomgeving. De commissie stelt echter vast dat dit nog niet vertaald is naar concrete stappen en doelstellingen. Duurzaamheid is naar eigen zeggen een kernwaarde van Pluk de Nacht. De commissie ziet en waardeert dat de organisatie daarin concrete stappen zet, door te werken volgens het principe ‘reduce, reuse, recycle’. 

Voor de komende periode wil Pluk de Nacht de organisatie verder professionaliseren, haar financiële basis verstevigen en een divers en getalenteerd team behouden. De commissie onderschrijft het belang en de waarde hiervan en vindt dat dit logisch voortkomt uit de reflectie. Zij mist echter ook op dit punt een goede uitwerking. Succesvolle en haalbare professionalisering vergt duidelijke doelstellingen, goed geplande stappen en toelichting op de mogelijke risico´s die bijvoorbeeld het werken met meer betaalde krachten en het aanschaffen van eigen techniek met zich meebrengen. Het plan geeft hier volgens de commissie onvoldoende zicht op. Ook staat het plan niet stil bij voor de hand liggende en terugkerende risico’s, zoals het risico van slecht weer.

De commissie vindt de plannen voor 2025-2028 in organisatorisch en financieel opzicht niet op alle punten overtuigend. De commissie vindt de overgang van vrijwilligersorganisatie naar een organisatie met een compact kernteam en één betaalde kracht passend bij de professionalisering die beoogd wordt. Ze is van oordeel dat de financiële huishouding van de organisatie, waaronder de eigen vermogenspositie en de liquiditeitspositie, goed genoeg zijn om het ondernemingsplan te dragen en uit te voeren. De ruimte voor het opvangen van tegenvallers is echter beperkt. Dat maakt het plan enigszins kwetsbaar.

De begroting is volgens de commissie helder en passend bij de voornemens en het activiteitenniveau. Er is volgens de commissie sprake van een redelijk gevarieerde financieringsmix. De organisatie geeft zelf aan dat het voor het opbouwen van reserves van belang is de inkomstenbronnen nog verder te spreiden en te vergroten met inkomsten uit subsidies, partnerships en sponsorinkomsten. De aanvraag beschrijft slechts in beperkte mate hoe deze versteviging tot stand zal komen. Er wordt gesproken over een strategie, waarin de kosten zorgvuldig beheerd worden en er, indien nodig, geïnvesteerd wordt in techniek. De commissie ziet in het plan geen verdere concrete uitwerking van de strategie en vindt de voorgestelde plannen weinig overtuigend. 

Conclusie

De commissie adviseert op grond van bovenstaande overwegingen de aanvraag van Stichting Pluk de Nacht te honoreren met het gevraagde bedrag van € 29.000 per jaar.

De aanvraag is beoordeeld binnen de adviescommissie Film.