Stichting Dampend Wak

Inleiding

Molk Factory van Stichting Dampend Wak (hierna: Molk Factory) is een collectief van vijf kunstenaars dat nieuwe muziek en interdisciplinaire, muziektheatrale projecten ontwikkelt op het snijvlak van hedendaagse elektronische muziek, geïmproviseerde akoestische muziek, fysiek theater, film en beeldende kunst. Molk Factory is daarnaast ook een fysiek platform in het centrum van Amsterdam, met een eigen studio, label en een podiumlocatie met programmering. Alle leden van het collectief zijn midcareer makers die naar eigen zeggen hun sporen hebben verdiend als maker, en zich hebben ingezet voor de bredere community als programmeurs, organisatoren en bedenkers van concepten. Door middel van een gezamenlijke stucturele financiering beoogt het collectief efficiënter te werken, de inspanningen te verduurzamen en hun impact te vergroten. Hierdoor zal volgens Molk Factory een nog grotere groep creatieven en kunstenaars kunnen meeprofiteren van de infrastructuur van het collectief, is het publiek in Amsterdam een alternatieve locatie rijker, en kunnen de kunstenaars van het collectief hun verschillende projecten makkelijker tonen in Amsterdam, het land en internationaal. Molk Factory is gevestigd in broedplaats PlantageDok.

Molk Factory ontwikkelt de komende jaren verschillende projecten. In AWICHAS bundelt Molk Factory haar muzikale en performatieve krachten onder leiding van Ibelisse Guardia Ferragutti en ontwikkelt in 2025 en 2027 muziektheaterproducties, geïnspireerd op inheemse technologieën en rituelen uit haar moederland Bolivia. Puerto Ricaans cultureel erfgoed staat centraal in twee producties onder leiding van Frank Rosaly; in 2026 en 2028 componeert hij twee drie uur durende slagwerkstukken die worden uitgevoerd door de Molk Factory. Jochem van der Tol ontwikkelt met The Paper Ensemble een performance en een muziekfilm in samenwerking met regisseur Jiska Rickels, geïnspireerd op de vormgeving en dynamiek van Japanse tuinarchitectuur. Rosa Ronsdorf maakt in 2025 EchoPrints: een intieme geluidskunst installatie met 'echo's' van nieuwe Nederlanders en vluchtelingen. Geïnspireerd op badculturen en saunarituelen onderzoekt Noortje van den Eijnde het thema drijven: immersieve theatrale werken van A/V Wellness II zullen in 2026-2027 een speculatieve toekomst schetsen waarin drijven een nieuwe levensvorm en levenshouding is geworden.

Molk Factory (Stichting Dampend Wak) ontvangt geen meerjarige subsidie binnen het Kunstenplan 2021-2024.

Voor de periode 2025-2028 vraagt de organisatie bij het AFK een bijdrage van gemiddeld €130.000 per jaar in het kader van het Kunstenplan. 

Artistiek belang

De commissie beoordeelt het artistiek belang als zeer goed.

Uit het plan spreekt volgens de commissie een specifieke artistieke signatuur. Molk Factory is een collectief van vijf kunstenaars dat nieuwe muziek en interdisciplinaire, muziektheatrale projecten brengt op het snijvlak van hedendaagse elektronische muziek, geïmproviseerde akoestische muziek, fysiek theater, film en beeldende kunst. Door gelijkwaardigheid van componenten zoals tekst, beweging, licht, geluid, ritme, tempo, toonhoogte, instrumentatie en stilte, onderzoekt en creëert Molk Factory rijk muziektheatraal werk.

Deze artistieke signatuur ziet de commissie duidelijk terug in de beschreven artistieke activiteiten. In het plan beschrijft het collectief verschillende projecten voor de periode

2025-2028 met een toegelichte onderzoeksfase en passende samenwerkingspartners.  De commissie is van mening dat de activiteiten tot de verbeelding spreken. Een voorbeeld hiervan is de intieme geluidsinstallatie EchoPrints. Molk Factory werkt voor dit project samen met Stichting de Vrolijkheid, een organisatie dat met asielzoekers werkt. Door middel van interviews verzamelen Frank Rosaly en Rosa Ronsdorf geluidsfragmenten van muzikale herinneringen, planten en kruiden die voor bewoners van een azc verbonden zijn met hun thuisland en met Nederland. Van de geluidsfragmenten maakt Rosaly een muziekstuk. Ronsdorf haalt verfstoffen uit de genoemde planten en bedrukt hiermee, samen met bewoners, de doeken van de installatie.

De beoogde individuele artistieke ontwikkeling van de vijf kunstenaars staat helder beschreven in het plan. Het collectief werkt al langer samen, bracht eerder samen albums uit, en gaf concerten en performances in onder meer het Muziekgebouw, BIMHUIS, Eye Filmmuseum en SEXYLAND. Volgens de commissie liggen de beschreven projecten in het plan in de lijn van de artistieke ontwikkeling van Molk Factory en bouwen deze hierop voort. Bovendien heeft het collectief een klankbordgroep voor feedback en om te reflecteren op de maakprocessen en de overkoepelende artistieke koers. In deze groep zitten onder anderen dramaturg/filosoof

Jappe Groenendijk, curator en kunsthistorica Nathanja van Dijk en regisseur/muzikant Paul Koek. De commissie vindt het positief dat het collectief op deze manier de gezamenlijke besluitvorming over de artistieke activiteiten structureert. 

Voor de commissie is het duidelijk en overtuigend wat Molk Factory artistiek teweeg wil brengen bij het beoogde publiek en de stad. Het collectief betrekt het publiek in het maakproces en organiseert gedurende het seizoen naast haar producties ook verschillende diners, workshops en nagesprekken. Daarnaast wil Molk Factory een ‘artist run’ plek zijn, voor muzikanten en theatermakers die zich begeven op het gebied van experimentele (elektronische) muziek in relatie tot andere genres en media. De commissie is van mening dat Molk Factory met de genoemde activiteiten in het plan zorgt voor een aansprekend programma van een creatieve hub die kunstenaars inspiratie en uitwisseling biedt en een in de stad aanwezige niche bedient.

Belang voor de stad

De commissie beoordeelt het belang voor de stad als zwak.

In het plan ziet de commissie een summiere visie terug op het bereik in de stad. De beoogde doelgroepen zijn algemeen geformuleerd: kunstpubliek, theaterpubliek en muziekpubliek. Molk Factory geeft aan voor deze doelgroepen te kiezen omdat deze geïnteresseerd zijn in andere disciplines wanneer ze hiermee in aanraking komen. Deze aanname wordt niet verder onderbouwd en dit vindt de commissie weinig overtuigend. Molk Factory schrijft in het marketingplan een zo breed mogelijk publiek te willen bereiken, tussen twintig en vijftig jaar. Het collectief kiest voor deze brede groep omdat volgens haar de activiteiten generatie en genre-overstijgend zijn. Het plan niet voldoende informatie of deze strategie naar verwachting zal leiden tot de gewenste resultaten. 

Het aantal activiteiten in 2025 stijgt flink ten opzichte van het aantal activiteiten in 2022. De commissie is van mening dat de marketingstrategie in het plan te summier is uitgewerkt om de voorgenomen publieksgroei te realiseren. In het beknopte marketingplan worden middelen als website, flyers, posters, social media, online advertenties en persbenadering genoemd. De commissie vindt de marketingaanpak algemeen beschreven, zonder oog voor de doelgroepen. Voor het programma Molk Nights zijn er relevante samenwerkingspartners zoals Subbacultcha en Space is the Place. Molk Factory geeft aan gebruik te maken van de marketing- en publiciteitscampagnes van de coproducenten en partners. De commissie vindt dit positief maar mist in het plan een uitwerking van welke zichtbaarheid dit oplevert.

Het merendeel van de activiteiten van Molk Factory vindt plaats in PlantageDok in stadsdeel Centrum, waar het collectief gevestigd is. Daarnaast zijn er performances en installaties in Noord: A/V Wellness op de NDSM-werf en EchoPrints bij de Tolhuistuin, en workshops bij de Mimefabriek in Nieuw-West. Hiermee draagt Molk Factory volgens de commissie in zekere mate bij aan de spreiding van het culturele aanbod in de stadsdelen Noord en Nieuw-West, maar de inbedding en de binding met de bewoners van deze stadsdelen zijn voor de commissie niet overtuigend. Uit het plan komt namelijk niet naar voren in hoeverre er voor de geplande activiteiten draagvlak is in de genoemde stadsdelen.

Diversiteit & Inclusie

De commissie beoordeelt de bijdrage aan diversiteit en inclusie als zwak.

Hoewel de commissie van mening is dat het werk en het collectief meerstemmig zijn, spreekt uit het plan volgens haar geen heldere visie op diversiteit en inclusie. Uit het plan komt naar voren dat Molk Factory in artistieke keuzes en werkwijze steeds op zoek is naar meerstemmigheid. Molk Factory bevraagt de conventies van het huidige muziek- en muziektheaterbestel en wil deze doorbreken en verrijken met onder andere de stem van nieuwe Nederlanders en vluchtelingen, onbekende wereldbeelden van inheemse volken en gebruik maken van de verbindende kracht van muziek.

In de ogen van de commissie formuleert Molk Factory echter geen heldere en concrete doelstellingen op het gebied van diversiteit wat betreft de eigen organisatie en het beoogde publiek. Molk Factory wil een zo breed mogelijk publiek bereiken, staat in het marketingplan. Op welke vorm van diversiteit het collectief inzet en op welke manier ze een meer divers samengesteld publiek wil bereiken is niet helder omschreven. Er is in het plan geen reflectie terug te vinden op de stappen die het collectief de voorgaande jaren heeft gezet op het gebied van diversiteit en inclusie. De commissie kan daarom niet bepalen of de keuzes voor de komende periode logisch hierop aansluiten.

Het plan gaat summier in op daadwerkelijke stappen en acties. Volgens de commissie wordt in het plan voor 2025-2028 zichtbaar hoe in de activiteiten verschillende perspectieven worden belicht, bijvoorbeeld in AWICHAS waarbij Ibelisse Guardia Gerragutti gebruik maakt van authentieke fluitstemmingen, liederen en tekstbehandeling uit Bolivia. Ook de samenwerking met De Vrolijkheid zorgt voor en veelzijdig perspectief op het artistieke proces en eindresultaat. Op welke manier Molk Factory de diversiteit en inclusiviteit binnen de eigen organisatie en bij het beoogde publiek wil waarborgen, is volgens de commissie echter niet goed uitgewerkt in het plan. Hoewel Molk Factory zo inclusief mogelijk pr campagnes op probeert te zetten, komt dit volgens de commissie niet duidelijk naar voren en blijft het zeer algemeen. Ook wat betreft de eigen organisatie formuleert het collectief geen aanpak om eventuele blinde vlekken te voorkomen of op te lossen, en meerstemmigheid te waarborgen. De commissie is niet overtuigd in hoeverre de keuzes en daarmee de verwachte doelen gerealiseerd zullen worden. 

Uitvoerbaarheid

De commissie beoordeelt de uitvoerbaarheid als onvoldoende.

Uit het plan spreekt volgens de commissie geen heldere visie op bedrijfsvoering. Hoewel de kunstenaars binnen het collectief al langer samenwerken is volgens de commissie de samenstelling van de organisatie nog niet compleet. Er worden namen genoemd van beoogde zakelijk leiders en van een productieleider, marketeer en tourmanager. Het is de commissie niet duidelijk of de organisatie zoals deze wordt beschreven al operationeel is. Toelichting op de manier waarop Molk Factory met mensen en middelen om wil gaan, wat belangrijke speerpunten zijn binnen de bedrijfsvoering of leest de commissie niet terug. Ook over de besluitvorming rond operationele zaken, de dagelijkse praktijk en de onderlinge taakverdeling mist de commissie een toelichting in het plan. Bovendien is het voor de commissie niet duidelijk waar het collectief over vier jaar wil staan wat betreft de bedrijfsvoering. Een zienswijze en aanpak ten aanzien van de Governance Code Cultuur, de Fair Practice Code en sociale veiligheid ontbreekt in het plan. Ook wordt in het plan niet beschreven hoe de organisatie met eventuele risico’s wil omgaan.

Het plan voor de activiteiten 2025-2028 is in ogen van de commissie zowel in organisatorische als in financieel opzicht weinig realistisch. De organisatie is bij het schrijven van het plan nog niet compleet, dat vindt de commissie een riskante basis gezien de beoogde groei in het aantal producties. In financieel opzicht vindt de commissie de beoogde groei van het publiek ook ambitieus. In de begroting zijn de publieksinkomsten grotendeels berekend op basis van uitkoopsommen. De commissie mist in het plan een onderbouwing van de hoogte hiervan. Voor de Molk Nights gaat de organisatie ervan uit dat deze steeds volledig uitverkocht zullen zijn. Hoewel Molk Factory hierin samen optrekt met samenwerkingspartners Space is the Place en Subbacultcha, vindt de commissie dit ambitieus en is de organisatie te veel afhankelijk van de partners om het gewenste publiek te bereiken.

De financieringsmix bestaat naast de beoogde bijdrage van het AFK uit private fondsen, publieksinkomsten en sponsoring. De commissie merkt op dat de bijdrage van het AFK in verhouding hoog is. Bovendien mist de commissie in de toelichting op de begroting informatie over de incidentele subsidies, waardoor niet in te schatten is hoe aannemelijk het is dat deze worden toegekend. De financiële huishouding lijkt op orde. In de jaarstukken ontbreekt echter reflectie op de financiële doelstellingen. Dit maakt dat de commissie geen helder beeld krijgt of deze zijn behaald.  

Conclusie

De commissie adviseert de aanvraag van Molk Factory (Stichting Dampend Wak) niet te honoreren omdat deze 10 of minder punten heeft behaald. Daarnaast adviseert de commissie de aanvraag van Molk Factory niet te honoreren, omdat deze een onvoldoende heeft behaald op het criterium Uitvoerbaarheid.

De aanvraag is beoordeeld binnen de adviescommissie Muziek & Muziektheater.