Stichting Africadelic
Inleiding
Africadelic is een Amsterdams platform en festival dat sinds 2016 de culturele creativiteit, diversiteit en het activisme van de Afrikaanse diaspora in Nederland en daarbuiten promoot. Africadelic wil een ode brengen aan het Afrikaanse continent door middel van het programmeren van een showcase van cultuur uit dit werelddeel die volgens Africadelic verwaarloosd wordt in de reguliere programmering in Amsterdam. Hierdoor ziet Africadelic zichzelf als pionier in het bevorderen van culturele diversiteit en inclusie binnen de stad. Daarnaast wil het de impact tonen die Afrodescendants hebben op de Amsterdamse en mondiale cultuur en samenleving. Dit alles doet het met een jaarlijks festival rond Internationale Afrikadag en met doorlopende programmering in de vorm van muziek, film, talks en luistersessies met een focus op maatschappelijke thema’s.
In de komende kunstenplanperiode wil Africadelic zijn jaarlijkse festival blijven organiseren en de kwartaalprogrammering verder uitbouwen. Deze kwartaalprogrammering centreert de organisatie rondom een aantal kernmomenten in het jaar. Dit zijn onder andere Lumumba-dag, Haïti-dag, Fela Day, Warming Up Festival en het Amsterdam Dance Event. Het overkoepelend thema van de programmering is The African Dream met jaarlijks een ander subthema.
In 2025 is dat Dipanda!, het jaar van vijftig jaar onafhankelijkheid voor veel landen in Afrika en de Afrikaanse diaspora. 2026 staat in het teken van Africadelic 10 jaar - Past, Present, Future. In 2027 is het subthema Dreaming of the Future, gerealiseerd met de volgende generatie makers. In 2028 is het subthema The Future is Now – Take-over van nieuwe Afro-descendant makers over hun droom voor Afrika.
Stichting Africadelic ontvangt geen meerjarige subsidie binnen het Kunstenplan 2021-2024.
Voor de periode 2025-2028 vraagt de organisatie bij het AFK een bijdrage van gemiddeld € 100.000 per jaar in het kader van het Kunstenplan.
Artistiek belang
De commissie beoordeelt het artistiek belang als zeer goed.
De commissie vindt dat Africadelic een specifieke artistieke signatuur heeft. Door een podium aan Afrikaanse makers te geven en daarbij een ander perspectief te bieden dan het traditionele beeld dat het Nederlandse publiek doorgaans heeft van Afrikaanse artiesten, weet Africadelic op overtuigende wijze met stereotypering en exotisme te breken. De missie van Africadelic is om in al haar activiteiten de invloed van Afrika op de wereld zichtbaar te maken door Afrikaanse excellentie te vieren en centraal te stellen. Het wil bijdragen aan een positieve beeldvorming over Afrika en haar diaspora en daarmee bijdragen aan de groei van dit continent. Daarmee heeft Africadelic in de ogen van de commissie in eerste instantie vooral een activistische, maatschappelijk geëngageerde inslag. Deze wordt volgens de commissie echter verbonden aan een sterke artistieke signatuur, die overtuigend tot uitdrukking komt in de beoogde activiteiten. Africadelic heeft een duidelijke focus op een modern, niet traditioneel Afrikaans programma met sprekers, filmmakers en artiesten met een sterk maatschappelijk engagement. In het licht van een modern en niet traditioneel Afrikaans programma spreekt het muziekgenre Amapiano tot de verbeelding van de commissie. Dit onder Afrikaanse jongeren populaire genre biedt het publiek in Amsterdam een breder perspectief op de culturele ontwikkeling van Afrikaanse landen en verbindt dat met de toekomst.
De commissie vindt dat het plan past bij de artistieke-inhoudelijke ervaring en ontwikkeling van Africadelic in de afgelopen jaren. De weg die de organisatie vanaf 2016 in Amsterdam is ingeslagen om op een eigen wijze Afrika door middel van muziek, talks, films en Afrikaanse artiesten centraal te zetten wordt vervolgd met uitbreiding van haar festivalprogrammering met een kwartaalprogrammering. Dit vindt de commissie een logische ontwikkeling.
De commissie vindt het duidelijk wat Africadelic inhoudelijk teweeg wil brengen bij het publiek en de stad. De organisatie richt zich in eerste instantie op Afrodescendants en wil bijdragen aan genezing, empowerment en vreugde voor Afrodescendants in Nederland en daarbuiten, en bruggen bouwen tussen publiek en de Afrikaanse cultuur. De commissie is van mening dat de evenementen van Africadelic een verrijking zijn van het culturele aanbod in de stad.
Africadelic kiest specifiek om op het festival niet het traditionele stereotype beeld via films, muziek en talks neer te zetten, maar een veel moderner geluid te laten horen. De commissie verwacht dat dit aansprekend is voor Afrodescendants en een jonger publiek dat geïnteresseerd is in zwarte urban muziek, film en cultuur. De commissie vindt het een sterke keuze omdat Africadelic op deze manier organisch de aandacht van jongere Afrodescendants kan trekken, wat gunstig is voor de toekomstige fanbase en activiteiten. Daarnaast verwacht de commissie dat ook de thema’s aansprekend zijn die aansluiten bij de politieke en maatschappelijke betrokkenheid van het beoogde publiek.
Belang voor de stad
De commissie beoordeelt het belang voor de stad als goed.
De commissie leest uit het plan een duidelijke visie gericht op het bereik in de stad Amsterdam. Africadelic wil met zijn evenementen bijdragen aan de uitbreiding en versterking van de profilering, diversiteit en mogelijkheden van Afrikaanse cultuur in de stad. Africadelic heeft daarbij een duidelijke hoofddoelgroep: de Afrodescendants. Dit zijn personen met wortels in het Afrikaanse continent, met name ten zuiden van de Sahara. Daarnaast hanteert de organisatie een brede doelgroep van mensen tussen de 18 en 60 jaar die geïnteresseerd zijn in Afrikaanse muziek en cultuur. Hoewel Africadelic in het plan de omschreven activiteiten niet expliciet verbindt aan de beoogde doelgroepen, valt uit het plan voldoende af te leiden dat alle activiteiten gericht zijn op de Afrodescendants. De commissie is echter wel van mening dat met de nieuwe plannen om de festivalvorm en locatie jaarlijks af te wisselen, het langer zal duren om het beoogde publiek bekend met het festival te maken. Ze verwacht dat publieksopbouw daardoor lastig wordt en langer duurt.
De commissie is positief over de samenwerking met Paradiso die haar marketing en communicatiekanalen inzet om het festival te promoten en de socialmediakanalen van Africadelic mede heeft geoptimaliseerd. Daarnaast bereikt Africadelic door deze samenwerking makkelijker andere community’s. Omdat Paradiso volgens Africadelic wellicht een drempel is voor Afrodescendants kiest de organisatie ervoor om andere activiteiten in andere stadsdelen te plaatsen, zoals films in de Bijlmerbios. Dit vindt de commissie een verstandige en passende keuze. De commissie merkt op dat uit het plan niet helemaal duidelijk wordt welke communicatie-inspanning Africadelic zelf verricht om de beoogde doelgroepen te bereiken.
De activiteiten van Africadelic dragen volgens de commissie bij aan de spreiding van het culturele aanbod en publieksbereik in de stadsdelen Nieuw-West, Noord en Zuidoost. De organisatie wil haar activiteiten in gelijke mate spreiden over de verschillende stadsdelen. Zo wil Africadelic het ene jaar met een klein festival in de stadsdelen Centrum, Noord, Zuidoost en Nieuw-West staan en het andere jaar een groot openluchtfestival in Zuidoost organiseren. De commissie vindt met name de plannen voor Amsterdam Zuidoost haalbaar en passend, omdat zich daar een grote community bevindt met wortels in Afrika en verwacht daardoor genoeg draagvlak voor de activiteiten. In de ogen van de commissie dragen partners zoals Black Archives, Bijlmerbios en het streven om de samenwerking in dit stadsdeel uit te breiden met Bijlmer Parktheater, CBK Zuidoost en We Are On The Move hieraan bij. Ook vindt de commissie de kwartaalprogrammering in de beoogde stadsdelen passend en haalbaar door de samenwerking met partners als de Tolhuistuin en Oxville Cinema.
Diversiteit & inclusie
De commissie beoordeelt de bijdrage aan diversiteit en inclusie als goed.
De commissie vindt dat het hele plan leest als een visie op en plan van aanpak voor diversiteit en inclusie. De organisatie wil een hedendaagse blik geven op culturele ontwikkelingen binnen het Afrikaanse continent, en daarmee stereotypen doorbreken en die ontwikkelingen verbinden aan een nieuwe generatie Afrodescendants. Africadelic zegt zich op alle niveaus in te zetten voor het bevorderen van diversiteit en inclusie door Afrodescendants te betrekken bij het programma, personeel, publiek en de beoogde partners en daarmee vindt de commissie het helder dat de organisatie zich richt op culturele diversiteit. De visie en methodiek zijn in de ogen van de commissie te zien als een integrale doelstelling.
Uit de reflectie van Africadelic op de voorgaande jaren blijkt dat de organisatie de uitdagingen in het bereiken van een divers publiek erkent waaruit, in de ogen van de commissie, een aantal duidelijke doelstellingen voor de komende jaren uit voortvloeien. Zo wil Africadelic zich meer op de jonge generatie Afrodescendants en een meer divers publiek richten waarbij inclusiviteit voorop staat. Daarnaast wil Africadelic Paradiso als, in haar eigen woorden, overwegend witte omgeving toegankelijker maken voor Afrodescendants alsook de toegankelijkheid van zijn activiteiten. Op het gebied van personeel streeft Africadelic naar een inclusief personeelsbestand, maar de commissie had graag willen lezen hoe dit er in zijn ogen uitziet, dit is in de aanvraag niet overtuigend uitgewerkt. Qua programma wil ze de thema’s inhoudelijk verrijken en krijgen Afrodescendant makers en uitvoerenden een platform. Dat vindt de commissie positief.
Wat betreft de aanpak voor de verwezenlijking van de doelstellingen ten aanzien van diversiteit en inclusie leest de commissie een aantal acties op het gebied van toegankelijkheid terug in het plan, maar mist veelal concrete uitwerking en vindt de aanpak summier.
De commissie vindt het positief dat Africadelic met een toegankelijke programmering, onder andere via afterparty’s, een jonger publiek wil betrekken bij het festival. Dit wil de organisatie mede bewerkstelligen in samenwerkingen met educatieve instellingen zoals MBO Zuidoost. De commissie vindt dit positief maar mist een uitwerking van hoe Africadelic dit wil aanpakken. Andere acties van de organisatie ten aanzien van toegankelijkheid zijn: de minder welgestelde Afrodescendants gratis toegang of korting geven en het aanbieden van voorstellingen op rolstoelvriendelijke locaties. Het bestuur bestaat uit Afrodescendants. Hoewel de commissie verwacht dat de organisatie ook Afrodescendants in het uitvoerend team heeft, leest ze in het plan niets terug over de verhoudingen van culturele diversiteit binnen het team. Ze had graag willen lezen waar de organisatie naartoe wil werken op dit vlak en op welke manier. De commissie is positief over de partnerschappen die Africadelic heeft ontwikkeld zoals met Omek en Black Speaks Back. Dit draagt in haar ogen bij aan het versterken van de inhoudelijke programmering en de nieuwe generatie makers die ze hier actief bij betrekt. De doelstellingen ziet de commissie als realistisch en haalbaar omdat deze passend zijn bij de organisatie.
Uitvoerbaarheid
De commissie beoordeelt de uitvoerbaarheid als onvoldoende.
De commissie ziet geen overtuigende visie op de bedrijfsvoering terug in het plan. Ze waardeert echter de zelfreflectie van Africadelic dat ze een startende organisatie in ontwikkeling is en zich inzet voor verbetering en groei in overeenstemming met de Fair Practice Code. Zo streeft de organisatie naar een eerlijke en duurzame behandeling van alle betrokkenen, inclusief artiesten, medewerkers en vrijwilligers. Africadelic stelt dat zij haar artiesten en medewerkers volgens de geldende normen wil betalen. De commissie waardeert dit, echter biedt het plan en de begroting onvoldoende toelichting hoe de organisatie dit wil doen. De commissie leest niet welke cao men beoogt te volgen of wat de geldende normen zijn. Ten aanzien van sociale veiligheid vindt de commissie het positief dat de medewerkers van Africadelic toegang hebben tot de vertrouwenspersonen en beroepscommissie van Paradiso. Daarnaast hanteert Africadelic het bestuur-directie-model dat handelt in de geest van de Governance Code Cultuur. Op dit moment heeft zij echter geen vastgelegd bestuursbeleid. Volgens de organisatie heeft dit te maken met de beperkte capaciteit van het bestuur en de kleine organisatie.
Uit de summiere reflectie op de bedrijfsvoering van de afgelopen jaren blijkt dat vanwege corona het festival werd omgezet naar een digitaal festival waarbij publieksinkomsten uitbleven. De organisatie heeft nu de ambitie om te professionaliseren en streeft naar een gestage groei in de komende jaren. De groei is gericht op het verbeteren van de interne structuren, het aantrekken van meer middelen en het vergroten van de impact van het festival op zowel lokaal als internationaal niveau. Hoe Africadelic dit wil doen en hoe daarbij wordt omgegaan met eventuele risico’s leest de commissie echter onvoldoende terug in het plan.
De commissie vindt dat het activiteitenplan voor 2025-2028 in organisatorisch en financieel opzicht weinig realistisch en uitvoerbaar is. De commissie waardeert de inhoudelijke plannen, maar is van mening dat Africadelic in deze fase van zijn ontwikkeling niet voldoende ervaring en kennis in huis heeft om alle ambities uit te voeren. Het voornemen om tweejaarlijks zelfstandig een groot openlucht muziekfestival te organiseren vereist andere vaardigheden dan de organisatie van een festival op bestaande locaties waarbij gebruik wordt gemaakt van de mankracht en vaardigheden van deze partnerlocaties. Daarom vindt de commissie de zelfstandige organisatie van een buitenfestival risicovol en daarmee niet passend en realistisch.
De begroting is in de ogen van de commissie helder en passend voor de uitvoering van het vierjarigplan. Er is een geschikte financieringsmix bestaande uit publieksinkomsten, publieke en private fondsen, sponsoring en bijdragen van partners. De commissie merkt op dat Africadelic daarbij in belangrijke mate afhankelijk is van publieke en private inkomsten, al is dat in vergelijking met andere culturele instellingen niet uitzonderlijk. Toch maakt dit de organisatie volgens de commissie in financieel opzicht kwetsbaar.
Gezien het lage eigen vermogen en liquiditeit en het ontbreken van de nodige professionele structuur in de organisatie van Africadelic is de commissie van mening Africadelic nog niet klaar is om het voorliggend vierjarige plan te dragen.
Conclusie
De commissie adviseert de aanvraag van Stichting Africadelic niet te honoreren omdat deze een onvoldoende heeft behaald op het criterium Uitvoerbaarheid.
De aanvraag is beoordeeld binnen de adviescommissie Muziek en Muziektheater.