Space is the Place
Inleiding
Space is the Place is een ontwikkelplatform. Het plaatst jazzmuziek én andere kunsten in afwisselende en avontuurlijke programma’s die een breed publiek tot verwondering brengen. De organisatie presenteert haar activiteiten op uiteenlopende locaties, zoals Cinetol, de Brakke Grond, Paradiso en Podium Mozaïek, of in de vorm van een muzikale fietstocht of culinair spektakel. Space is the Place kenmerkt zich door een open houding en naar eigen zeggen een unieke positie in het culturele veld. De organisatie presenteert progressieve programma's waarin een breed scala aan kunstenaars verbinding vindt. Space is the Place interacteert met andere genres en disciplines door samen te werken met artiesten uit de elektronica-, punk-, klassieke muziek-, theater- en danswereld. Space is the Place stimuleert creatieve muzikanten, mede door SITProductions, een recent opgerichte organisatie voor de ondersteuning van getalenteerde muzikanten bij de ontwikkeling van nieuwe projecten.
In de periode 2025-2028 organiseert Space is the Place jaarlijks achttien evenementen verspreid over diverse locaties in alle stadsdelen. Daarbij programmeert ze vier tryouts van nieuwe door het platform ondersteunde bands. Space is the Place breidt het aantal locaties uit naar ZOJazz Stage en Podium Mozaïek. SITProductions krijgt een vervolg met per jaar twee projecten waarin talentvolle improvisatoren worden uitgedaagd om nieuwe, verbindende muziek te maken. Space is the Place wil meer aandacht besteden aan gelijkwaardigheid in gender, culturele diversiteit, leeftijd, genre en discipline binnen de eigen scene en de omgeving. Met scherpere programma’s wil Space is the Place concrete stappen zetten binnen gender en culturele diversiteit. Verder presenteert Space is the Place maatschappelijke evenementen waarin kunstenaars uit verschillende genres en disciplines hun licht laten schijnen op relevante thema’s, waarbij eten de verbindende factor is.
Space is the Place ontvangt een tweejarige subsidie 2023-2024 uit de Regeling Ontwikkeling voor € 40.000 per jaar (toekenningsbedrag 2023).
Voor de periode 2025-2028 vraagt de organisatie bij het AFK een bijdrage van gemiddeld € 93.779 per jaar in het kader van het Kunstenplan.
Artistiek belang
De commissie beoordeelt het artistiek belang als zeer goed.
De commissie vindt dat er uit het plan van Space is the Place een duidelijke artistieke signatuur blijkt, die zichtbaar is in de artistieke lijn van de programmering. Met improvisatiekunst als fundament zoekt Space is the Place spanning en verwondering op het podium door muzikanten en performers van verschillende disciplines in een ongebruikelijke setting of op onverwachte locaties te presenteren. Volgens de commissie versterkt dit unieke concept het profiel en onderscheidt Space is the Place zich hiermee in het culturele veld.
Deze signatuur wordt volgens de commissie overtuigend vertaald in het event Space is the Place in BIMHUIS, een serie van acht zogenaamde Intergalactic en Interplanetary Nights. Tijdens deze festivalachtige avonden worden verschillende muziekstijlen en genres gepresenteerd, wordt creatief gebruik gemaakt van de locatie en zijn underground jazztalenten van jong tot oud te horen. Dit alles vaak eindigend in een dansfeest met livemuziek. De commissie vindt dit concept zeer tot de verbeelding spreken. De serie is als het ware het visitekaartje van de organisatie en doet haar naam volgens de commissie eer aan.
De plannen voor de komende periode ziet de commissie als logisch in relatie tot de ontwikkeling van de organisatie in de voorgaande jaren. Het ondernemingsplan bouwt inhoudelijk nauwgezet voort op de artistiek-inhoudelijke ervaring en ontwikkeling van Space is the Place. Waar eerder nog de nadruk lag op het genereren van naamsbekendheid, richt Space is the Place zich nu meer op het vertellen van een inhoudelijk verhaal aan de hand van thema’s, een relevante stroming, of een bepaalde muzikale intensiteit. Dit laatste doet de organisatie met muzikanten uit de Amsterdamse scene. Deze verschuiving krijgt volgens de commissie goed vorm door de ondersteuning van improvisatiekunstenaars, die onder de vleugels van het productiehuis SITProductions tot ontwikkeling kunnen komen en een stem krijgen.
De commissie vindt Space is the Place van grote artistieke betekenis voor zowel het publiek als de stad. Zij vindt het helder en overtuigend wat Space is the Place teweeg wil brengen, namelijk het organiseren van concerten vanuit improvisatie in een onalledaagse setting, met als doel het publiek te verwonderen, te verbinden en kennis te laten maken met nieuwe kunstvormen. Het publiek wordt uitgedaagd en verrast door naast jazzmuzikanten ook dichters, theatermakers en andere performers te zien. Daarnaast wil Space is the Place een open oproep uitzetten voor artistieke ideeën van improvisatiemuziek door biculturele podiumkunstenaars. Op deze wijze wil de organisatie buíten de bubbel treden van de programmeur, wat als effect heeft dat muzikanten en podiumkunstenaars die het improvisatievak uitoefenen maar niet uit de jazz scene komen wel worden gepresenteerd. De commissie vindt deze aanpak verrassend en aansprekend voor het publiek.
Voor de muzikanten biedt Space is the Place met de concerten een ontmoetingsplek en met SITProductions een ontwikkelplek waar muzikanten ondersteund worden om hen in staat te stellen hun ideeën in muziek te vangen. Voor de stad biedt Space is the Place zodoende een grote, brede en tegelijkertijd hechte community, voortbouwend op de naar eigen zeggen roemruchtige Amsterdamse geschiedenis van improvisatiemuziek. Tijdens concerten neemt iedereen eigen invloeden mee en voegt deze toe aan de Amsterdamse canon van de Nederlandse jazz- en geïmproviseerde muziek.
Belang voor de stad
De commissie beoordeelt het belang voor de stad als zeer goed.
Uit het plan blijkt volgens de commissie een duidelijke en onderbouwde visie op het bereik in de stad. Space is the Place wil een breed publiek bereiken en een brug slaan naar een divers samengesteld publiek. Volgens de commissie maakt de organisatie doeltreffend zichtbaar wie tot de doelgroep behoren. Het plan benoemt onder meer de Avontuurlijke Muziekliefhebbers, de Klassieke Kunstenliefhebbers met een focus op jazz, de Nieuwsgierige Toekomstgrijper en musici en artiesten. De veelheid en de veelvormigheid van de activiteiten geven de commissie het vertrouwen dat de doelgroepen aansluiting vinden bij de events. De Startende Cultuurspeurders en Weelderige Cultuurminnaar komen af op de Interplanetary Nights, waar nieuwe, experimentele muziek te horen is. De Nieuwsgierige Toekomstgrijper zoekt naar spannende plekken zoals De Ruimte of Cinetol. De aard en de omvang van de doelgroepen sluiten volgens de commissie dan ook goed aan bij de aard en omvang van de programma’s.
De aanpak voor het bereiken en betrekken van doelgroepen vindt de commissie realistisch en passend. De marketingstrategie is gedifferentieerd en daarom geschikt om verschillende groepen in de stad te bereiken. De organisatie heeft sinds 2023 een ervaren marketingprofessional in huis die naar eigen zeggen met een ‘catchy tone of voice’ en een frisse blik op beeld- en videogebruik voor zowel online als offline promotie zorgt. Space is the Place stelt dat digitale media en sleutelrol spelen in het bereiken van jonge doelgroep en dat de digitale vindbaarheid en helderheid de laatste jaren flink is verbeterd. Een mix van direct mailing, de website en persoonlijk contact is gericht op het oudere publiek. Ook zet Space is the Place doelgericht drukwerk in om de naamsbekendheid te vergroten en specifieke concerten te promoten. Daarnaast betrekt de organisatie bewust de diverse podia nauw in het marketingplan zodat de juiste doelgroepen worden bereikt. De specifieke aanpak per doelgroep getuigt volgens de commissie van goed inzicht in wie de organisatie wil bereiken en wat daarvoor de meest effectieve aanpak is.
De intensieve samenwerking met De Ruimte, waar Space is the Place ontstaan, is voor de organisatie van blijvend belang. De tweewekelijkse concertserie Space Impro in De Ruimte ziet de organisatie als een bakermat voor evenementen op andere podia en het bereik van publiek.
De activiteiten die Space is the Place organiseert in De Ruimte, SEXYLAND World en ZOJazz Stage, dragen volgens de commissie bij aan de spreiding van het culturele aanbod en publieksbereik in Noord en Zuidoost. Het plan licht duidelijk per podium toe waarom het een passende locatie is. De Ruimte is dit omdat het een ontwikkelplek, residentieplek en try-out locatie is. Vanuit hier ontplooien de muzikanten zich verder.
SEXYLAND World is een vrijplaats van expressieve podiumkunst, passend bij impromuziek. In ZOJazz Stage, dat in 2024 opent, verwacht Space is the Place goede aansluiting te vinden vanwege de focus op jazz, maar ook vanwege de muzikanten met cultureel diverse achtergrond, wat een focuspunt is in de komende periode. Space is the Place wil de impromuziek niet alleen naar de mensen brengen via grootschalige podia, maar ook naar bewoners van de wijk, dichtbij huis, op hun favoriete podium. De commissie vindt de voornemens passend en haalbaar. Zij ziet dat Space is the Place intensief samenwerkt met de locaties en zo gebruik maakt en leert van de ervaring en het netwerk die deze al hebben. Zelf houdt Space is the Place kantoor in Noord, waardoor de organisatie zelf al beschikt over ervaringskennis en een netwerk in dit stadsdeel. Daarnaast creëert Space is the Place programma’s samen met de achterban van muzikanten en de buurtbewoners ter plaatse, wat het draagvlak versterkt voor de beoogde activiteiten.
Diversiteit & Inclusie
De commissie beoordeelt de bijdrage aan diversiteit en inclusie als goed.
Uit het plan spreekt volgens de commissie een duidelijke visie op diversiteit en inclusie. Ook bevat het plan concrete doelstellingen. Space is the Place stelt jazz en geïmproviseerde muziek naar elke bewoner van Amsterdam te willen brengen, met toegankelijke en kleurrijke programma’s, in veilige condities en met een benaderbare organisatie, door te werken met een divers palet aan partners en locaties. De commissie is van mening dat deze visie sterk is verweven in de werkwijze van Space is the Place. In de programmering vervagen zij op verschillende vlakken grenzen, met als doel de gelijkheid in gender, leeftijd en culturele diversiteit verder uit te diepen. Dit wil de organisatie doen door tijd en ruimte te bieden voor de daadwerkelijke uitwerking en bewustwording. Dit vindt de commissie een helder doel. De keuzes daarbij worden duidelijk onderbouwd, zoals de keuze om bewust meer vrouwen op het podium te programmeren. Wat betreft het bereik werkt Space is the Place veelal samen met podia die in een toegankelijk gebouw zitten waar een zitplek altijd mogelijk is. Aangaande de eigen organisatie ziet de commissie niet helder terug welke keuzes de organisatie maakt.
Het plan reflecteert op de stappen die in eerdere jaren zijn gezet. Vanaf de start is Space of te Place zich bewust van het kleine aantal vrouwen dat op het jazz- en impropodium te horen en te zien is. De organisatie heeft hiernaar gehandeld, maar ziet dat dit aandacht blijft vragen. Daarnaast zegt de organisatie gezorgd te hebben voor goede toegankelijkheid, maar stelt zij in alle eerlijkheid vast dat zij dit niet goed heeft gecommuniceerd. En hoewel samenwerking met diverse partners logisch was om een breed publiek te bereiken, lag de focus in de eerste twee jaar primair op het BIMHUIS. Space is the Place zegt dat de eigen organisatie is verjongd en dat de diverse samenstelling van het vrijwilligersteam is toegenomen. Doordat het netwerk van locaties en partners is gegroeid, bereikt de organisatie naar eigen zeggen een heterogener publiek. De commissie waardeert de transparante reflectie en is van mening dat de bovengenoemde doelstellingen hier logisch uit voortvloeien.
De aanpak die Space is the Place inzet, vindt de commissie concreet, overtuigend en realistisch. Vrouwen krijgen een prominentere plek in het aanbod. Door discipline overstijgend te programmeren denkt Space is the Place dat dit mogelijk moet zijn. Dit vanuit het gegeven dat er in absolute aantallen meer vrouwen zijn binnen rock, klassiek, moderne dans, theater en literatuur dan in jazz. De commissie ziet en waardeert dat de brede oriëntatie een bewuste keuze is om deze doelstelling te kunnen realiseren. Om het bereik en de toegankelijkheid te vergroten, hanteert Space is the Place in de komende jaren waar mogelijk een sliding scale voor de ticketprijzen. Binnen de eigen organisatie gaat Space is the Place bewust op zoek naar een nietmannelijke zakelijk leider, zodat de balans in gender in de leiding van de organisatie behouden blijft. Doordat de stappen en acties concreet zijn, acht de commissie deze haalbaar en overtuigend in relatie tot de doelen die de organisatie voor ogen heeft. Ook werkt Space is the Place volgens de commissie zinvol samen met verschillende partners. Zo zal de organisatie de Cultuurshifters inzetten voor basistrainingen, adviesgesprekken en strategische sessies. Space is the Place ziet de podia partners ZOJazz Stage, Podium Mozaïek en Music Meeting vanwege hun inclusieve visie, programmering en organisatie als voorbeelden. Met We Are Public wordt samengewerkt om naamsbekendheid te genereren onder een breed, divers samengesteld en nieuwsgierig publiek.
Uitvoerbaarheid
De commissie beoordeelt de uitvoerbaarheid als goed.
De commissie is van mening dat er uit het plan een gedegen visie op bedrijfsvoering spreekt. De focus op de Fair Practice Code, sociale veiligheid en duurzaamheid zorgt voor een rode draad in de professionele groei van Space is the Place. De organisatie zegt de Governance Code Cultuur te volgen. Space is the Place is zich bewust van het belang van een vierogenprincipe in de directie. Voor de organisatie is dit nog een extra reden om een zakelijk leider aan te stellen.
De commissie merkt op dat er sprake is van overlap tussen het bestuur en de leden van de artistieke commissie. In het kader van belangenverstrengeling vindt de commissie dit geen gepaste keuze. Een verdere toelichting over hoe hiermee wordt omgegaan ontbreekt. Wat betreft fair pay gelooft Space is the Place in een transparante, horizontale beloning. De organisatie betaalt iedereen gelijkwaardig. Daarnaast hanteert zij de SENA-norm als het gaat om uitbetaling van de muzikanten. Het plan vermeldt niet of de medewerkers volgens een cao worden betaald en bevat geen toelichting op de keuze om dat al dan niet te doen. Het plan stipt sociale veiligheid aan maar licht niet toe welke maatregelen hiervoor genomen zijn. Space is the Place legt wel de nadruk op creëren van een veilige sfeer zowel op het podium als op de vloer. Zij krijgt naar eigen zeggen terug van artiesten en bezoekers dat zij die sfeer inderdaad ervaren.
Space is the Place reflecteert in het plan op het verleden en benoemt onder andere dat de steun en adviezen van partners en de financiële ondersteuning van het AFK hebben geholpen om de stap te maken naar een meer volwassen organisatie. Daarnaast is de organisatie zich ervan bewust dat zij mensen overvraagt. Space is the Place is voornemens dit te verbeteren en heeft al een start gemaakt met het verhogen van de honoraria. Op dit moment bestaat het team uit de artistiek leider, die ook productionele zaken uitvoert en verantwoordelijk is voor marketing. Vanaf 2025 wil Space is the Place het team uitbreiden. Zo wordt er een zakelijk leider/producent aangesteld. Deze twee functies voegt de organisatie bewust samen om zo een substantieel aantal uren te realiseren voor één persoon en de functie ook afwisselender en aantrekkelijker te maken. Iedereen is op dit moment als zzp’er werkzaam. De organisatie wil de mogelijkheden onderzoeken om meer medewerkers in dienst te nemen. De commissie vindt dit passende stappen in de groei naar een volwassen organisatie.
Space is the Place houdt rekening met risico’s die betrekking hebben op de bedrijfsvoering. Financiële risico’s liggen in de afhankelijkheid van subsidies, een situatie waar veel culturele organisaties mee worstelen. Daarnaast bestaat er een risico van hoge werkdruk. Daarom zal Space is the Place op korte termijn een zakelijk leider/producent aannemen. Het plan beschrijft helder wat er op gebied van bedrijfsvoering, zakelijke haalbaarheid en organisatie moet worden gedaan op het moment dat subsidies wel of niet worden gehonoreerd. De activiteiten en organisatie zijn schaalbaar, waardoor de risico’s volgens de commissie beperkt blijven.
De commissie vindt het activiteitenplan realistisch en uitvoerbaar in organisatorisch en financieel opzicht. Zo werkt de organisatie met dertig partners samen. Hoewel dit veel lijkt, vindt de commissie dit passend voor een dergelijke netwerkorganisatie en gezien de werkwijze. Daarbij is Space is the Place een spin in het web van allerlei initiatieven. Het plan geeft een goed beeld van het werk dat moet gebeuren op organisatorisch vlak. De commissie vindt het plan op dit gebied blijk geven van kunde, pragmatisme en realisme. Tenslotte toont het plan voldoende hoe de organisatie de zakelijke kant van de organisatie wil verstevigen. De commissie waardeert de heldere toelichting op de overgangsperiode met daarin een uitgebreide planning, dit draagt bij aan het vertrouwen in de organisatorische uitvoerbaarheid.
De begroting vindt de commissie passend en realistisch; ook als het gaat om de ambities van de groei in omzet. De financieringsmix is volgens de commissie gevarieerd. Inkomsten zijn gespreid over donaties van vrienden, merchandise, catering, kaartverkoop en diverse fondsen, waaronder BNG Bank Cultuurfonds, Het Cultuurfonds en Stichting Dioraphte. Met de stap naar een geprofessionaliseerde organisatie en de meerjarige aanvraag, vindt de commissie de afhankelijkheid van het AFK op dit moment in verhouding staan en nodig om de groei te kunnen doorzetten. De commissie wil wel stimuleren om ook naar andere inkomsten dan het AFK te kijken, zodat de risico’s meer gespreid worden. De financiële huishouding is voldoende op orde, zo blijkt onder meer uit de eigenvermogens- en liquiditeitspositie. De aanpak van Space is the Place getuigt van een diepgaand begrip van de uitdagingen en kansen binnen de muziekscene. De commissie is van mening dat het plan een solide basis biedt voor toekomstig succes en groei.
Conclusie
De commissie adviseert op grond van bovenstaande overwegingen de aanvraag van Space is the Place te honoreren met het gevraagde bedrag van € 93.779 per jaar.
De aanvraag is beoordeeld binnen de adviescommissie Muziek & Muziektheater.
Adviseur Marcel Kranendonk heeft niet deelgenomen aan de beraadslaging over dit advies.