Read My World

Inleiding

Read My World is een platform voor internationale literatuur, met wortels in diverse Amsterdamse gemeenschappen. Het fungeert als een online en offline ontmoetingsplek voor lezers, luisteraars, schrijvers en vertellers uit de hele wereld. Read My World is altijd op zoek naar nieuwe literatuur, nieuwe literaire vormen en nieuwe netwerken. De organisatie maakt juist die verhalen zichtbaar die sluimeren onder de oppervlakte van de dagelijkse actualiteit. Om die verhalen en de vertellers ervan op het spoor te komen, werkt Read My World nauw samen met internationale curatoren, veelal afkomstig uit the Global South, die samen met een meertalig en cultureel divers team in Amsterdam verantwoordelijk zijn voor alles wat Read My World organiseert: een jaarlijks internationaal literatuurfestival, workshops, literaire podiumprogramma's en andere woordkunstactiviteiten. 

Voor Read My World blijft in 2025-2028 het jaarlijkse festival het epicentrum, waarbij telkens een andere regio centraal staat. De komende jaren ligt de focus op achtereenvolgens: Lusophonia, de Molukken & Papoea en India. De keuze voor de laatste editie van de komende Kunstenplanperiode is traditiegetrouw nog open. Read My World zoekt uit de gekozen gebieden altijd twee curatoren, die zelf schrijvers meenemen.

Read My World heeft voor de komende jaren vier speerpunten geformuleerd. De organisatie wil het festival jaarlijks uitverkopen en nieuw publiek bereiken met het speciaal op kinderen en jongeren gerichte festival Spinning Stories. Daarnaast wil Read My World de samenwerking met diverse makers, collectieven en instellingen in de stad verder uitbouwen en bestendigen en nadrukkelijker inzetten op de doorstroom van nieuwe (programma)makers. Als laatste zet Read My World in op internationale satellietfestivals en/of bijeenkomsten. 

Read My World ontvangt een vierjarige subsidie 2021-2024 binnen het Kunstenplan van € 180.204 per jaar.

Voor de periode 2025-2028 vraagt de organisatie bij het AFK een bijdrage van gemiddeld € 200.000 per jaar in het kader van het Kunstenplan.

Artistiek belang

De commissie beoordeelt het artistiek belang als zeer goed. 

De commissie vindt de artistieke signatuur van Read My World herkenbaar en onderscheidend. Kenmerkend vindt zij dat de organisatie midden in de maatschappij staat, gastvrij en uitnodigend is en het woord inzet om ontmoeting, begrip en connectie tot stand te brengen. Volgens de commissie klinkt deze signatuur door in het hele plan. Read My World heeft een inclusieve visie op literatuur en maakt zich er sterk voor om die op het podium neer te zetten. De commissie is positief over de woorden die de organisatie kiest voor de vertaling van deze open houding: ‘radicale gelijk(waardig)heid, gedreven door nieuwsgierigheid, zorg en aandacht voor elkaar, gevierd en verkend via een verscheidenheid aan verhalen en vertelvormen’.  De commissie heeft waardering voor de brede programmering die de artistieke uitgangspunten opleveren. Inclusiviteit verwijst bij Read my World zowel naar de verschillende achtergronden van schrijvers als naar de verschillende vormen van literatuur. Daarnaast zijn ook beginnende schrijvers, storytellers, dichters en spoken word-artiesten zijn hier altijd zichtbaar op het podium. 

De commissie heeft veel waardering voor het intensieve curatorschap van het festival. Jaarlijks zoekt de organisatie twee curatoren in de focusregio. Dat getuigt volgens de commissie van de wil om écht te leren in plaats van het oppervlakkig samenbrengen van een greep uit de wereldliteratuur. Deze manier van het maken van een festival spreekt volgens de commissie sterk tot de verbeelding: er zijn altijd nieuwe stemmen en perspectieven te ontdekken voor het publiek.

De commissie leest in het plan dat Read My World er bewust voor kiest om verder te gaan met en voort te bouwen op de al ingezette activiteiten en samenwerkingen. Het festival Spinning Stories en (het onderzoek naar) de mogelijke satellietfestivals in het buitenland moeten zich nog bewijzen, maar de commissie leest in het plan dat deze nieuwe activiteiten zorgvuldig worden voorbereid. 

Read My World beschrijft in het plan goed wat de organisatie teweeg wil brengen bij hun beoogde publiek en hun deelnemers: de organisatie wil de kracht van literatuur gebruiken voor het aanwakkeren van inlevingsvermogen in onbekende werelden en voor het bieden van inzicht, troost, hoop, schoonheid en herkenning. Read My World zet sterk in op de emotionele belevenis van bezoekers en op een gevoel van veiligheid onder publiek. De organisatie is van betekenis voor de stad, omdat ze recht wil doen aan alle stemmen uit de stad. Ze schrijft in haar plan dat Amsterdam een even dorpse als kosmopolitische stad is waar alle grote thema’s van deze tijd op buurtniveau spelen (de kloof tussen arm en rijk, de meertaligheid, groen en klimaat) en dat ze een plek wil bieden aan ook alle Amsterdamse verhalen. De commissie vindt dit goed aansluiten bij de artistieke signatuur. 

De commissie is positief over de programmalijnen tijdens het festival (De Viering, Meet & Greet, Hardop Denken en Participeren). Die laten volgens de commissie zien dat de organisatie goed heeft nagedacht over wat ze met haar programma's wil bereiken en op welke manier ze publiek en makers aan elkaar wil verbinden. De meeste programmalijnen zijn vooral gericht op de ervaring van het publiek; De Viering is een laagdrempelige podiumpresentatie voor bezoekers die zichzelf niet als veellezer zien, bij Meet & Greet komen bezoekers dichtbij hun favoriete auteur die ze zelf vragen mogen stellen, bij Hardop denken is er een interactief gesprek rond een vraag of een thema, en de aparte programmalijn Participeren spreekt voor zich. De commissie verwacht op grond daarvan dat de bijbehorende activiteiten aansprekend zullen zijn. De programmalijn De Viering toont ook in het bijzonder een betrokkenheid bij de ervaring van de makers, door beginnende makers de kans te geven samen te werken in een interdisciplinair programma onder begeleiding van een regisseur. De commissie heeft er vertrouwen in dat dit tot een aansprekende ervaring voor de beoogde deelnemers leidt. 

Ook voor de stad zijn de activiteiten aansprekend: Read My World toont volgens de commissie aan écht oog te hebben voor alle stemmen en verhalen in de stad en is nog lang niet klaar met al die stemmen een podium te geven. De activiteiten zijn aansprekend voor de stad, omdat ze gericht zijn om gelijkwaardigheid van iedereen in de stad. Bovendien toont Read My World zich een betrouwbare partner voor samenwerkingen om die missie uit te dragen: samenwerkingen met Bijlmer Parktheater, De Nieuwe Liefde, het Wereldmuseum, School der Poëzie en verschillende OBA-filialen zijn inmiddels structureel. 

De commissie heeft daarnaast ook waardering voor de nieuw te ontplooien activiteiten (Spinning Stories en het versterken van het internationale netwerk). De pilot van Spinning Stories, op uitnodiging van Stadsdeel West, in 2023 was een succes. Read My World inspireert kinderen en jongeren om de wereld om hen heen te verkennen via verhalen, boeken en literatuur en zo bij te dragen aan leesplezier. Vanuit de zorgvuldigheid waarmee Read My World het eigen festival programmeert, komt ook Spinning Stories tot stand. Vanwege het succes en de zorgvuldigheid heeft de commissie er vertrouwen in dat ook deze activiteit aansprekend is voor publiek. 

Belang voor de stad

De commissie beoordeelt het belang voor de stad als goed. 

Read My World heeft volgens de commissie een duidelijke visie op het bereik in de stad. De doelgroepen zijn uitgebreid omschreven in het plan: grootstedelijk (breed) cultuurpubliek; changemakers, (cultureel) activisten en influencers; nachtvlinders, cultuuraficionado’s en internationale gemeenschappen; schoolgaande jongeren (1418) en de nieuwe doelgroep schoolgaande kinderen tussen de 4 en 12 jaar. De doelgroepen worden in het plan onderbouwd met argumenten waarom zij naar Read My World-activiteiten komen. Vooral de changemakers en de nachtvlinders zijn jonge doelgroepen, die respectievelijk vanwege de intellectuele uitdaging en de literaire ervaring komen. De commissie stelt vast dat de organisatie jaarlijks publieksonderzoek doet en dat deze visie mede is gebaseerd op de uitkomsten daarvan. Zij vindt het knap dat het festival ondanks de pandemie publieksgroei heeft weten te realiseren in de afgelopen jaren. De commissie constateert dat aan de groei van het bereik voor het festival een grens zit: Read My World streeft naar een jaarlijks uitverkocht festival. De commissie constateert dat het aannemelijk is dat Read My World deze lichte groei in bereik zal behalen, omdat deze stijging in lijn ligt met het stijgende bezoekersaantal van de afgelopen jaren. De aard en omvang van de activiteiten sluiten aan bij de aard en de omvang van de doelgroep. De commissie vindt het goed dat Read My World blijvend onderzoekt hoe online producties en/of registraties van activiteiten ervoor kunnen zorgen dat een groter publiek wordt bereikt. De commissie had het mooi gevonden als Read My World daarin publieksgroei nastreeft. 

Het publieksonderzoek zal de komende jaren uitgebreid worden om nog meer inzicht te krijgen in het publiek en de manier om dat te behouden. De commissie vindt het plan op dat punt erg sterk en overtuigend. Niet alleen wil Read My World weten wie de bezoekers zijn en waar ze vandaan komen, maar ze wil ook begrijpen wat hun emotionele drijfveren, interesses en gedragingen zijn. Dat doet de organisatie met enquêtes, het analyseren van social media en website, en het testen van verschillende vormen van dezelfde boodschap, zogenaamde a/b-testen, op verschillende marketingmaterialen. Om herhaalbezoek te stimuleren wil Read My World werken met bijvoorbeeld loyaliteitskortingen, vriendenuitnodigingen en gratis merchandise. De commissie vindt de marketingparagraaf erg concreet, maar constateert wel dat deze vooral is toegesneden op het stimuleren van herhaalbezoek. Read My World wil echter niet alleen het bestaande publiek behouden en verleiden vaker te komen, maar ook meer en nieuwe mensen bereiken binnen de bestaande doelgroepen. Volgens de commissie sluit de beschreven marketingaanpak daar wat minder goed op aan. De commissie vindt het wel vertrouwenwekkend dat Read My World daartoe een marketingstrateeg zal aannemen en jongerenambassadeurs wil inzetten. De ideeën die in het plan genoemd worden onder contentmarketing klinken volgens de commissie interessant, maar, omdat in het plan staat dat het nog om ideeën gaat, is het onduidelijk of deze ideeën ook daadwerkelijk worden uitgevoerd. Omdat Read My World jaarlijks ook inzet op specifieke doelgroepen (Lusophonia, Melanesië en India) is er het risico op eenmalig bezoek. De organisatie toont zich daar bewust van. De commissie mist echter een reflectie op de balans tussen het creëren van een tijdelijke gemeenschap tijdens het festival en het inzetten op herhaalbezoek.

Met het oog op onder andere het bereik, vindt de commissie het positief dat Read My World aansluit bij het letterenoverleg in de stad. Samenwerkingen die hierdoor ontstaan, met onder meer De Nieuwe Liefde, School der Poëzie, SLAA en de OBA, dragen bij aan de zichtbaarheid en bekendheid van Read My World. 

De commissie constateert dat Read My World de komende jaren het grootste deel van haar publiek bereikt in Noord. De commissie stelt vast dat de organisatie daarmee een goede bijdrage levert aan de spreiding van het culturele aanbod en het bereik in de stad. De commissie merkt wel op dat Read My World daarbij niet specifiek inzet op het trekken van publiek en/of draagvlak in Noord, want ze wil er zijn voor heel Amsterdam en alle Amsterdamse verhalen. Het draagvlak in andere stadsdelen wordt met name bepaald door de samenwerking met partners in die andere stadsdelen. Zo zijn er gesprekken met het Wereldmuseum en Beyond Walls over het voortzetten van de reeks Dichter bij Onze koloniale erfenis en met het Bijlmer Parktheater over één of twee GembertheeSessies per jaar. Het draagvlak in de wijken is door de samenwerking met de partners aangetoond, maar omdat Read My World nog niet weet of deze activiteiten doorgang zullen vinden, heeft ze deze niet meegenomen in het activiteitenoverzicht en bereik. 

Diversiteit & Inclusie

De commissie beoordeelt de bijdrage aan diversiteit en inclusie als zeer goed.  

De commissie vindt dat het hele plan leest als een visie op en plan van aanpak voor diversiteit en inclusie. Read My World stimuleert een cultuur waarin diversiteit en inclusie worden omarmd omdat ze, naar eigen zeggen, ‘de enige optie zijn’. Met name culturele diversiteit is sterk vertegenwoordigd in de activiteiten van Read My World. Maar ook diversiteit op het gebied van gender en seksualiteit komt aan bod in de programmering. De visie en manier van werken zijn er in de ogen van de commissie op gericht verhalen van gemarginaliseerde gemeenschappen in Amsterdam voor het voetlicht te brengen. De commissie vindt het plan van Read My World op dit punt zeer overtuigend, omdat zij ziet dat noties zoals veiligheid, gelijkwaardigheid, emancipatie, gastvrijheid en representatie door het hele plan verweven zijn en in alle aspecten van het denken en handelen van de organisatie aanwezig zijn. Diversiteit in het programmateam zelf draagt daar veel aan bij. 

Uit publieksonderzoek blijkt dat het festival door bezoekers en gasten ook daadwerkelijk ervaren wordt als een safe space die op gelijkwaardigheid gestoeld is. Iedereen is welkom, en Read My World bereikt daardoor ook een divers publiek. Dat heeft ook te maken met de focus op wisselende gemeenschappen, die zich mogelijk aangesproken voelen door het festivalthema en steeds vaker het jaar erna ook terugkomen. De commissie vindt dit erg positief omdat dit bijdraagt aan nieuwsgierigheid naar en begrip voor elkaar.

De commissie is zeer te spreken over de visie op diversiteit en inclusie in relatie tot personeel en organisatie. Read My World geeft ruim baan aan meerstemmigheid in de vorm van meertaligheid, culturele en socio-economische achtergronden, uiteenlopende literaire expertises, sekse, leeftijd, en uiteenlopende achtergronden in het cultureel circuit. Medewerkers blijken om die reden ook ambassadeurs van het festival: ze vertegenwoordigen gemeenschappen die zich niet altijd veilig voelen, maar door de medewerkers weten dat Read My World een veilige plek is.

Het is positief dat Read My World gevonden wordt door andere partijen vanwege de kennis van inclusieve literatuur. Het sluit aan bij de open houding van de organisatie, die potentiële samenwerkingspartners logischerwijs aanspreekt.

De commissie is ervan overtuigd dat Read My World ook de komende jaren zal bijdragen aan een diverse en inclusieve culturele sector: ook het plan leest als een integrale aanpak voor diversiteit en inclusie, met name waar het gaat om culturele diversiteit. 

De organisatie stelt volgens de commissie het eigen programmateam zeer inclusief samen. De directie van Read My World ziet de programmamakers als peers en creëert een balans tussen ervaren en beginnende programmamakers, zodat die van elkaar kunnen leren en elkaar kunnen inspireren – óók op het gebied van diversiteit en inclusie. Dat wordt de komende jaren verder opgepakt en uitgebreid, waarbij de bewezen aanpak – het begeleiden en coachen van beginnende programmamakers in hoe je auteurs zorgvuldig voorbereidt op hun optreden met een duidelijke briefing, in het finetunen van een megalomaan programma-idee tot een uitvoerbaar, compact en mooi geheel – verder uitgewerkt wordt.

Zoals gezegd legt Read My World de nadruk op het zichtbaar maken van verschillende gemeenschappen. Het streven naar een meerstemmig programmering spreekt al uit het eerdergenoemde curatorenmodel, waarmee Read My World mensen uit de focusregio’s een gelijkwaardige rol geeft bij de totstandkoming van het programma.  Plannen om diversiteit en inclusie bij het publiek nog te vergroten liggen volgens de organisatie expliciet in het meertalig maken van de programma’s. Engels ligt daarbij voor de hand, maar ook gebarentaal is een van de talen waarmee Read My World de komende jaren wil uitbreiden. De organisatie zet zich de komende jaren in om de toegankelijkheid voor mensen met een (on)zichtbare beperking te vergroten.   Een aantal van de partners van Read My World, zoals Zus ’n Zo, Maqam, Framer Framed, dragen elk op hun eigen manier in de stad bij aan diversiteit en inclusie en delen hun visie met die van Read My World. De toenemende vraag van partners om samen te werken, geeft voor de commissie aan dat gezamenlijke projecten zullen bijdragen aan diversiteit en inclusie. Read My World geeft namelijk aan dat bij samenwerkingen de missie om gelijkwaardigheid na te streven voorop moet staan. De commissie vindt het aannemelijk dat Read My World ook in de komende periode diverse partnersamenwerkingen opzet. 

Ten slotte geeft Read My World aan intrinsiek gemotiveerd te zijn om blijvend te verkennen welke verbeteringen er op het vlak van diversiteit en inclusie zijn. 

Uitvoerbaarheid

De commissie beoordeelt de uitvoerbaarheid als zeer goed. 

Nauwkeurigheid, veiligheid en zorgvuldigheid vormen de basis voor de visie op de bedrijfsvoering, zo leest de commissie in het plan. Zij is daar zeer positief over. Deze uitgangspunten vertalen zich in eerlijke arbeidsvoorwaarden, transparante besluitvorming, gastvrijheid, duurzaamheid, diversiteit en inclusie en het continu evalueren en verbeteren van de werkpraktijk. In het bijzonder waardeert de commissie de aandacht voor de sector, in plaats van alleen de eigen organisatie. Dat is terug te zien in de ondersteuning van (mogelijk)makers en aan de verbondenheid met VLAM21, het lobbyorgaan voor Nederlandse literaire festivals en literair-educatieve instellingen. Read My World maakt zich in dat verband vanuit de Ketentafel Letteren hard voor nieuwe richtlijnen voor primaire en secundaire arbeidsvoorwaarden voor letterenorganisaties. Dezelfde ketentafel heeft eerder ook een rekentool voor uurtarieven voor zpp’ers (schrijvers en artiesten) opgeleverd. De inzet hiervoor van Read My World getuigt volgens de commissie van solidariteit met de sector. Read My World volgt deze richtlijnen en rekentool zelf ook en past het arbeidsvoorwaardenpakket van de cao Toneel & Dans toe. 

De commissie is onder de indruk van de manier waarop deze relatief kleine organisatie is ingericht: het overzicht van het team dat beschreven staat in het plan laat heel duidelijk zien hoe de rollen en taken verdeeld zijn onder de al dan niet freelance medewerkers. Bovendien is voor alle functies het aantal fte voor alle jaren duidelijk. Er zijn drie teams naast de directie, Redactie/programma, Productie en Marketingcommunicatie. Deze heldere uiteenzetting ziet de commissie als bewijs voor een gezonde bedrijfsvoering. Read My World geeft aan inbreng, samenwerking, aandacht en zorgzaamheid te stimuleren. De organisatie streeft naar een cultuur van gedeeld eigenaarschap en gedeelde verantwoordelijkheid. De commissie heeft er vertrouwen in dat deze organisatie dit ook bereikt, vanwege de transparante besluitvorming, de heldere verdeling van de taken en de ook in het team doorgevoerde radicale gelijkwaardigheid. 

De commissie vindt de uitgebreide paragraaf over sociale veiligheid in het ondernemingsplan een bewijs voor de grote zorgvuldigheid waarmee Read My World met mensen omgaat. Zonder dat er binnen de organisatie direct aanleiding toe was, startte Read My World een onderzoek naar sociale veiligheid. Dat commissie vindt zo’n proactieve houding lovenswaardig. Het onderzoek toonde aan dat Read My World is voor veel medewerkers een voorbeeld van een veilige werkomgeving is, ook al ontbrak het bijvoorbeeld nog aan een gedragscode. Read My World geeft in het plan aan vanaf 2024 met de NAPK-gedragscode sociale veiligheid te gaan werken en deze jaarlijks te evalueren door middel van een interne bijeenkomst en een anonieme enquête. Ook is er sinds 2023 een extern vertrouwenspersoon. 

Read My World geeft aan dat het in loondienst treden van de directie meer rust in de organisatie heeft gebracht en dat het ook ruimte gaf om ook over financiële ontwikkelingen na te denken, zoals eerlijke beloning en de bijdrage van Read My World aan de ketentafel Letteren van fairPACCT. De organisatie is zich bewust wat het financieel betekent om eerlijk te gaan belonen en geeft aan daarom geen nieuwe activiteiten te ontplooien anders dan Spinning Stories. De afgelopen jaren heeft Read My World haar plannen grotendeels volgens de begroting en het dekkingsplan kunnen realiseren, met nauwelijks financiële tegenvallers. Ook heeft de organisatie over de jaren reserves opgebouwd die met name in 2023 (en 2024) ingezet worden.

De commissie is positief over de realiteit en uitvoerbaarheid van de plannen. Read My World geeft volgens de commissie een heldere toelichting op de begroting. De toename van de lasten vindt de commissie goed onderbouwd. Deze wordt verklaard uit de inflatie, de toepassing van de Fair Practice Code (fair pay) en uit de aanstelling van een marketingmedewerker en een vertrouwenspersoon. De hogere aanvraag bij het AFK zorgt ervoor dat Read My World het hoofd kan bieden aan deze toename. Read My World vraagt ook een hogere bijdrage bij de vaste structurele en incidentele financiers. De organisatie verwacht dat de aanstelling van een nieuwe marketingmedewerker zal leiden tot meer publieksinkomsten. Voor de nieuwe activiteiten, zoals het kinderfestival Spinning Stories, zijn extra middelen gevonden. De commissie vindt de begroting ook op dit punt zeer zorgvuldig. De commissie ziet dat dit een passende financieringsmix oplevert, die de organisatie wendbaar maakt: bij tegenvallende inkomsten, kunnen activiteiten worden afgeschaald. Positief vindt de commissie dat Read My World bij activiteiten die niet door kunnen gaan altijd onderzoekt of makers hun bijdrage toch kunnen ontvangen door projecten op een andere manier of met een partner uit te voeren. Dat getuigt van fair practice.  De gedetailleerde uitwerking van de rollen en taken van het team aan vaste medewerkers en freelancers maakt het voor de commissie aannemelijk dat dit team de plannen voor de komende jaren kan uitvoeren. De wendbaarheid van het team, die volgens de commissie een van de sterke kanten van de organisatie was, neemt enigszins af omdat er meer mensen in loondienst zijn genomen. De commissie ziet echter de stabiliteit die daarvoor in de plaats komt ook als een belangrijke voorwaarde voor de uitvoerbaarheid. En omdat Read My World nog steeds met een deel zzp’ers werkt, is de organisatie ook op dat vlak wendbaar en flexibel.

Om eventuele tegenvallers verder op te vangen, heeft Read My World in de afgelopen jaren een algemene reserve opgebouwd die ongeveer tien procent van de jaarlijkse omzet bedraagt. Deze reserve kan worden aangesproken indien nodig. Dit soort beslissingen worden genomen in samenspraak met de leden van de Raad van Toezicht van RMW, met wie de actuele cijfers halfjaarlijks worden gemonitord en besproken, zodat tijdig kan worden bijgestuurd. Gezien de liquiditeitspositie is de organisatie in staat om aan alle kortetermijnverplichtingen te voldoen. 

De vermogenspositie van de organisatie is ruim voldoende om eventuele risico’s en tegenvallers te kunnen opvangen. 

Conclusie

De commissie adviseert op grond van bovenstaande overwegingen de aanvraag van Read My World te honoreren met het gevraagde bedrag van € 200.000 per jaar.

De aanvraag is beoordeeld binnen de adviescommissie Woordkunst.