OCCII

Inleiding

OCCII profileert zich al meer dan dertig jaar als een artistieke vrijplaats voor ‘de buurt, de stad, het land en de wereld’ en stelt als muziekpodium alternatieve muziek centraal. OCCII vormt een tegengeluid en wil daarmee bijdragen aan de diversiteit van het culturele landschap in Amsterdam. OCCII biedt ruimte voor niche muziek, voor experiment en avant-garde. De DIY-structuur die OCCII omschrijft als ‘We doen het zelf, samen. We doen het sámen zelf’, vormt de basis voor het werken aan een diverse en inclusieve gemeenschap van artiesten, coördinatoren, makers, vrijwilligers en publiek. Dit doet zij door actief op zoek te gaan naar nieuwe verhalen, geluiden en gezichten die het leven, de buurt en de zaal kleur kunnen geven. OCCII maakt deel uit van een groot nationaal en internationaal muzieknetwerk en loopt naar eigen zeggen voorop in het samenbrengen en onderzoeken van een sociaal-culturele gemeenschap die wars is van commercie en het neoliberaal marktdenken.

Voor de periode 2025-2028 gaat OCCII door met haar concerten en programmeert internationale, Nederlandse en Amsterdamse artiesten, lokaal talent en een combinatie hiervan. Daarnaast werkt OCCII met incidentele locaties elders in de stad, zoals Cinema de Vlugt en de Willem de Zwijgerkerk. Dit doet OCCII om het experiment in een andere setting dan gebruikelijk te bevorderen. Daarbij horen ook filmavonden, als structureel nieuw programmaonderdeel, en gratis toegankelijke activiteiten op de woensdagavond, ter bevordering van de community. Verder wil OCCII focussen op nieuwe doelgroepen, door meer divers publiek, vrijwilligers en bestuur aan te trekken. Hierbij is specifiek aandacht voor gender en culturele afkomst. Tevens wil OCCII een nieuwe generatie kennis laten maken met het DIY-gedachtengoed.

OCCII ontvangt een vierjarige subsidie 2021-2024 binnen het Kunstenplan van € 79.572 per jaar (incl. indexatie 2024). 

Voor de periode 2025-2028 vraagt de organisatie bij het AFK een bijdrage van gemiddeld € 92.000 per jaar, in het kader van het Kunstenplan.  

Artistiek belang

De commissie beoordeelt het artistiek belang als goed.

OCCII heeft volgens de commissie een sterk uitgesproken artistieke signatuur. Zij ziet in OCCII een muziekpodium dat avontuurlijke, alternatieve muziek en experiment centraal stelt. De commissie vindt dat OCCII een duidelijke artistieke rol vervult als vrijplaats voor vreemde en vrije geluiden, die nergens anders in de stad te horen zijn. Hiermee is OCCII volgens de commissie dan ook onderscheidend. OCCII is sinds 1992 diepgeworteld in de internationale DIY-beweging. Deze DIY-mentaliteit vormt de basis van waaruit gewerkt wordt en is fundamenteel voor hoe het programma tot stand komt.

Met het DIY-gedachtengoed hoog in het vaandel wil OCCII tonen dat er een werkend alternatief is voor de kapitalistische en neoliberale samenleving, in zijn geheel. De commissie is gecharmeerd van deze eigen en zinnige vorm van radicalisme. De artistieke signatuur wordt een-op-een vertaald in de activiteiten van het programma voor komende periode, dat naast concerten bestaat uit film, workshops, festivals, benefieten, informatieavonden en activisme. De identiteit van OCCII, met stevige voet in de undergound, en met een activistische inslag, komt helder uit het plan naar voren en wordt door OCCII actief uitgedragen en uitgevoerd. OCCII is betrokken bij diverse DIY-activiteiten in Amsterdam. Een voorbeeld daarvan is ‘De Willem’, een buurtpodium in de stadionbuurt waar een structurele samenwerking mee aangegaan wordt. Een ander voorbeeld is de conferentie ‘Book Your Own Fuckin’ Life’, een conferentie waar de underground muziekscene de dialoog aangaat, kennis uitwisselt en netwerkt. OCCII is bij het vervolg van deze conferentie actief betrokken.

Uit het plan spreekt duidelijk wat OCCII de artistieke betekenis is voor het publiek en wat het teweeg wil brengen bij haar publiek. OCCII wil het publiek een emotionele ervaring bieden, bijdragen aan een muzikale gezichtsverruiming en de belevenis van een nieuwe artistieke expressie teweegbrengen. De commissie vindt dit mooie uitgangspunten. OCCII heeft een harde kern van bezoekers die de activiteiten van het podium graag bezoeken en die vaak ook onderdeel is van de organisatie en het programma. Het publiek is dus vaak nauw betrokken bij de activiteiten, en die sluiten volgens de commissie in engagement, sfeer, genre en vorm mede daarom ook naadloos aan. In feite valt het het programma vrijwel samen met de onderliggende DIY-basis. Voor een klein maar erg gemotiveerd en betrokken publiek is OCCII een waardevol podium in de stad.

In een steeds duurder wordende stad als Amsterdam is een underground podium als OCCII, wat zeer toegankelijk artiesten presenteert, volgens de commissie heel waardevol. De organisatie weet in haar plan goed duidelijk te maken wat de artistieke betekenis voor de stad is. OCCII is een plek voor onder andere beginnende artiesten, een vrijplaats voor personen aan het begin van hun carrière, waar men het ‘zelf’ kan doen, maar dan wel in gezamenlijkheid. De antikapitalistische insteek van OCCII vertegenwoordigt verder een uniek aspect van de historie van Amsterdam. Hiermee acht de commissie het artistiek belang voor de stad Amsterdam goed onderbouwd en onmiskenbaar.

Belang voor de stad

De commissie beoordeelt het belang voor de stad als voldoende.

De commissie vindt dat er voldoende een visie op het bereik in Amsterdam in het plan naar voren komt. De doelgroep van OCCII die uit het plan naar voren komt is in het algemeen te beschrijven als iedereen die geïnteresseerd is in avontuurlijke muziek, tegencultuur en activisme. OCCII kent de bestaande doelgroepen die daarbinnen te onderscheiden zijn goed, en aard en omvang van het programma sluiten hier volgens de commissie ook goed op aan. De kennis over doelgroepen wordt opgedaan en uitgebreid door het afnemen van publieksonderzoeken en het analyseren van statistieken vanuit Instagram. OCCII is op de hoogte van de omvang van het publiek dat vanuit Amsterdam komt en weet ook uit welk deel van Amsterdam. Daarnaast heeft het voldoende inzicht in de leeftijdtijd, gender, opleidingsniveau en bestedingspatroon van de bezoeker. De commissie vindt dit positief en getuigen van betrokkenheid met het publiek. 

Wat betreft nieuwe doelgroepen stelt OCCII zich ten doel om een meer divers publiek aan te trekken, specifiek op het gebied van gender en culturele achtergrond. OCCII wil dit bewerkstelligen door ook voor dit publiek een aansprekend programma te bieden. De commissie constateert dat een marketing- of communicatie-aanpak om vervolgens dat publiek ook daadwerkelijk te bereiken, ontbreekt.

Ook wil OCCII haar ervaring met de DIY-wijze van organiseren zichtbaarder maken voor jongeren. OCCII zegt zich te willen richten op studenten en jonge betrokken activisten uit de stad. Ten behoeve daarvan wil ze meer film- en discussieavonden organiseren en bij marketing samenwerken met partners als Amsterdam Alternative en Subbacultcha. Hoe deze samenwerkingen zullen leiden tot het bereiken van nieuwe studenten wordt volgens de commissie echter onvoldoende uitgelegd in het plan. Op veel vlakken lijkt OCCII haar doelgroep te willen bereiken door te programmeren binnen de interesse van deze doelgroep. Op zich vindt de commissie het zinnig dat voor het bereiken van nieuwe groepen ook naar het artistieke programma wordt gekeken. Zij heeft wel twijfels bij de aanname van OCCII, dat er een vanzelfsprekendheid bestaat dat gelijkgestemd publiek OCCII wel weet te vinden. Het plan mist een meer concrete werkwijze en onderbouwing met ook andere marketing instrumenten dan alleen het aanbod zelf. 

Het overgrote gedeelte van het programma (en de activiteiten) van OCCII vindt plaats in het eigen gebouw in stadsdeel Zuid. Maar met de voornemens van OCCII om in Nieuw-West te programmeren, draagt OCCII volgens de commissie bij aan enige spreiding van het culturele aanbod en publieksbereik in Nieuw-West. Onder de noemer ‘OCCII on tour’, beoogt OCCII haar programma ook buiten haar eigen gebouw te presenteren. OCCII heeft met microbrouwerij Butcher’s Tears en met buurtpodium ‘De Willem’, bij de Willem de Zwijgerkerk al samenwerkingen buiten haar eigen vier muren te weten realiseren in het verleden, en voorzien van voldoende draagvlak. De commissie verwacht dat het voornemen om een vergelijkbare opzet in Nieuw-West te realiseren ook haalbaar moet zijn. Het nauwe contact en samenwerkingen met Ru Paré, Lola Luid, Broedplaats LELY, Cinema de Vlugt, Fruittuinen van West of The Green Tribe, draagt hier aan bij. 

Diversiteit & Inclusie

De commissie beoordeelt de bijdrage aan diversiteit en inclusie als zwak.

De commissie oordeelt dat er weliswaar doelstellingen en uitgangspunten te vinden zijn in het plan van OCCII, maar dat een overkoepelende visie op diversiteit en inclusie ontbreekt. De doelstellingen om meer diversiteit en inclusie in de vier P’s te realiseren zijn duidelijk, maar worden door de commissie niet als overtuigend beoordeeld. Zo vindt zij onder andere dat de stelling dat door het programmeren van meer divers aanbod er ook meer divers publiek komt, meer uitwerking behoeft.

De geprogrammeerde artiesten bestaan in de woorden van OCCII zelf voor het overgrote gedeelte uit ‘witte mannen’. De intentie om ruimte in de agenda te maken voor een meer divers programma en zelf in het eigen programma het goede voorbeeld te geven aan externe organisatoren, is volgens de commissie in zijn uitwerking niet actief genoeg om bij te dragen aan diversiteit en inclusie. Door aan externe partners te vragen om de eigen ingebrachte programmering op het gebied van diversiteit en inclusie te monitoren, verlegt OCCII volgens de commissie de verantwoordelijkheid naar derden. De commissie is van mening dat deze verantwoordelijkheid aan OCCII zelf toebehoort en stelt bovendien dat niet beschreven is wat deze monitoring inhoudt. De stelling dat een betere balans in gender op het podium vanzelf ook zorgt voor een betere balans in gender in het publiek, overtuigt de commissie niet genoeg. Zij is van mening dat hier er nog veel andere factoren in meespelen, waar het plan niet op ingaat.

OCCII besteedt aandacht aan het laag houden van de toegangsprijzen en het zo toegankelijk houden voor mensen uit verschillende inkomensgroepen. Hoewel de commissie dit positief vindt, is zij van mening dat juist omdat dit in het DNA zit van een organisatie als OCCII, dit voornemen veel verder uitgewerkt had kunnen worden. De commissie stelt dat enkel voor publiek afkomstig uit alle inkomensgroepen toegankelijk zijn nog niks zegt over of deze groepen zich ook aangesproken en welkom voelen.  Aan de hand van de vier P’s reflecteert helder OCCII welke stappen zij in de periode van 2021-2024 hebben gezet en wat de voorlopige resultaten hiervan zijn. Zo stelt OCCII dat ten aanzien van het programma haar eigen programmering diverser gemaakt heeft door bewust te zoeken naar organisatoren die hier ook bewust mee bezig zijn. Ten aanzien van het publiek heeft OCCII meer gecommuniceerd via Instagram om nieuwe doelgroepen te bereiken. Wat betreft personeel biedt het plan niet veel inzicht in wat de stappen zijn geweest. En als het gaat om partners, blijft het plan algemeen door onder andere te noemen dat alle samenwerkingspartners het belang van representatie in line-ups hebben gecommuniceerd. De commissie vindt het wel duidelijk dat de nieuwe doelstellingen ten aanzien van diversiteit en inclusie logisch voortvloeien. 

Het plan van aanpak om de doelstellingen op het gebied van diversiteit en inclusie te verwezenlijken, vindt de commissie helder verwoord, maar weinig overtuigend. De stappen worden als afzonderlijke actiepunten benoemd en komen vooral nog theoretisch en weinig samenhangend over. Ondanks dat er stappen benoemd worden, mist voor het overgrote gedeelte de uitwerking op deze stappen. De commissie ziet echter wel beginnende resultaten. Zo treden er gelijdelijk aan meer artiesten met een cultureel diverse achtergrond op. Ook zijn er twee vrouwelijke bestuursleden aangetrokken, waarvan één met een biculturele achtergrond en komt er stukje bij beetje meer diversiteit binnen de groep vrijwilligers van OCCII. Dit vindt de commissie positieve beginnende stappen.

Uitvoerbaarheid

De commissie beoordeelt de uitvoerbaarheid als voldoende.

OCCII is een organisatie die, naar het oordeel van de commissie, binnen de mogelijkheden die zij heeft, goed voor haar medewerkers wil zorgen. Het plan laat duidelijk zien hoe de organisatie wil omgaan met mensen en middelen. OCCII volgt de cao Sociaal Werk voor haar medewerkers en is voornemens om aan te sluiten bij een pensioenfonds per 2025. Wat betreft vrijwillige krachten is het duidelijk wat er van mensen verwacht wordt en wat de tegenprestaties zijn. Ook wordt er transparant gecommuniceerd wie er binnen OCCII wel betaald wordt en waarom.  De Cultural Governance Code wordt gevolgd door OCCII en het plan gaat in op verschillende aspecten van de code die voor de organisatie belangrijk zijn. Zo is er bijvoorbeeld een coördinatoren- en bestuursreglement dat jaarlijks geëvalueerd wordt. De commissie constateert dat OCCII nu en in de nabije toekomst, voor het vergoeden van de uitvoerende artiesten, niet kan voldoen aan fair pay. In plaats daarvan werkt OCCII met een percentage van tachtig procent over de recette. De commissie is kritisch over het verleggen van dit risico naar de uitvoerende artiest.

Als het gaat om sociale veiligheid is OCCII voornemens om vanaf 2025 samen te werken met Studio Ventura, een bureau gespecialiseerd in sociale veiligheid binnen (nacht) cultuur. De commissie vindt dit een passende partner om stappen te zetten. Daarnaast hanteert OCCII een Code of Conduct die als leidraad dient voor binnen de organisatie, maar ook richting artiesten en partners. De komende periode wordt deze onder de loep genomen. Voor de medewerkers en vrijwilligers en artiesten werkt OCCII sinds 2023 met een team van drie vertrouwenspersonen (m/v/x) om de interne sociale veiligheid te bevorderen. De commissie vindt dat OCCII goede stappen zet om de sociale veiligheid te bevorderen. 

Het plan reflecteert ook op de bedrijfsvoering in de periode 2021-2024. Zo benoemt OCCII gerealiseerde investeringen die meer werkcomfort opleveren, zoals geïsoleerde ramen en vernieuwingen in de keuken. Daarnaast heeft OCCII ook investeringen gedaan die het podium en haar concerten actueel houdt. Op personeel vlak zijn er vanaf 2022 trainees aangenomen ter versterking van het team. De commissie vindt dat er met weinig middelen bewuste keuzes gemaakt worden in wat er nu aangepakt kan worden en wat langer moet wachten.

De commissie vindt dat de actviteiten in organisatorisch opzicht realiseerbaar zijn. Wel merkt de commissie op dat met maar drie vaste medewerkers in het kernteam OCCII kwetsbaar is bij uitval. Maar door de grote betrokkenheid van onder andere vrijwilligers en door de inzet van trainees, verwacht de commissie dat OCCII flexibel genoeg is om eventuele uitval tijdelijk op te kunnen vangen.

De commissie is van mening dat de financiële positie van OCCII voldoende is om de voorgenomen activiteiten uit te voeren, mede door een bescheiden opgebouwd weerstandsvermogen. De financieringsmix bestaat uit een groot deel eigen inkomsten en een gespreid aantal structurele subsidies, waarvan AFK de belangrijkste subsidiënt is. De commissie beschouwt dit als een goede mix waarbij risico’s afdoende gespreid worden. OCCII geeft aan dat er in de komende jaren geen grote investeringen gedaan zullen worden, maar dat de organisatie heel bewust bezig is met hergebruik van materialen. Ook is OCCII niet voornemens om méér personeel in dienst te nemen. De commissie vindt dit verstandig en passend bij de groote van de organisatie en de situatie waar zij zich in bevindt. 

De commissie vindt de begroting helder. Opgenomen kosten zijn realistisch en sluiten aan bij de activiteiten en bij ambities, zoals de investeringen om de werkplek veiliger te maken en de marketingstrategie uit te kunnen voeren. De baten en lasten zijn verder over het algemeen in lijn met hoe dit in de afgelopen periode was, wat de commissie vertrouwen geeft in de haalbaarheid voor de komende periode en de vierjarige plannen gedragen kunnen worden. 

Conclusie

De commissie adviseert op grond van bovenstaande overwegingen de aanvraag van OCCII te honoreren met het gevraagde bedrag van € 92.000 per jaar.

De aanvraag is beoordeeld binnen de adviescommissie Podia voor Podiumkunsten & Debat.