ISH Dance Collective
Inleiding
ISH Dance Collective (hierna: ISH) is een hiphop-dansgezelschap gevestigd in Amsterdam Nieuw-West. ISH beschrijft in haar plan dat zij zich richt op het tot stand brengen van verbindingen tussen straatcultuur en podiumkunsten, met hiphop als kompas. ISH stelt een sterke verbinding met de stad centraal, voor een breed en divers publiek. Het gezelschap werkt in de komende periode samen met onder andere De Meervaart, Jakop Ahlbom Company, DeLaMar Theater en Het Nationale Ballet.
ISH produceert grote en kleine zaalvoorstellingen onder de pijler ISH Dance. Daarnaast richt zij zich op kinderen en jongeren, nieuwe makers en de hiphopcommunity. Dit wil zij doen via de programmaonderdelen ISH Talent, ISH Community en ISH Academy. ISH is voornemens om, zoals ze zelf aangeeft, het nieuwe stedelijke knooppunt voor hiphop en urban arts te worden, mede door haar nieuwe locatie in Podium Lely.
De kern van het meerjarenplan van ISH bestaat uit vier nieuwe grote zaalproducties en vier nieuwe kleine zaalproducties. Ook worden vier voorstellingen hernomen. Deze zullen toeren in Nederland en in het buitenland. Verder komen er vier coproducties met samenwerkingspartners.
In de grote zaalproducties komen hiphop, urban sports en traditionele podiumkunsten samen, terwijl in de kleine zaalproducties ruimte komt voor gevorderde nieuwe makers. Voor beginnende nieuwe makers worden de programmaonderdelen ISH Open Nights en Next Steps georganiseerd. ISH stelt zich ten doel om nieuwe makers te ondersteunen, om kinderen en jongeren kennis te laten maken met hiphop en om de Amsterdamse hiphopcommunity in brede zin te ondersteunen.
ISH ontvangt een vierjarige subsidie 2021-2024 binnen het Kunstenplan van € 291.327 per jaar (incl. indexatie 2024).
Voor de periode 2025-2028 vraagt de organisatie bij het AFK een bijdrage van gemiddeld € 500.000 per jaar in het kader van het Kunstenplan.
Artistiek belang
De commissie beoordeelt het artistiek belang als voldoende.
De commissie vindt dat ISH een duidelijk herkenbare artistieke signatuur heeft in de wijze waarop ze met veel virtuositeit, indrukwekkende dansers, grote scenografie en een duidelijke focus op vorm en beweging, hiphop en ‘de straat’ het theater in brengt. Daarbij vindt de commissie tekenend voor de artistieke signatuur dat er partnerschappen uit andere genres worden aangegaan, iets wat ISH al geruime tijd doet en waarin het gezelschap op een dieper artistiek niveau de verbinding zoekt. In
Hiphop Circus, waar urban sports en breaking samenkomen met circus, ziet de commissie deze typische artistieke signatuur bijvoorbeeld duidelijk terug. Daarbij waardeert de commissie dat de voorstellingsthematiek in de kleine zaalproducties dicht bij de makers ligt. De commissie vindt de geselecteerde makers zoals Denden Karadeniz, die eerder met ISH werkte, en Cheroney Pelupessy veelbelovend en hun voorgenomen producties tot de verbeelding spreken.
De komende periode zet ISH in op vier pijlers, met de beschreven eigen producties als kernactiviteiten onder de pijler ISH Dance. De commissie vindt dat met de pijlers ISH Talent en ISH Community, zoals beschreven in het plan, gezamenlijk een coherent geheel aan activiteiten op het gebied van talentontwikkeling wordt gevormd die bijdragen aan de artistieke signatuur van ISH. Wel is de commissie kritisch op de ISH Academy, waarbij ISH in Podium Lely gratis educatie voor kinderen en jongeren aan wil bieden, met onder meer inlooplessen. De commissie ziet ontoereikend toegelicht hoe dit educatietraject zich vanuit hiphop-principes kan onderscheiden van andere academische of pedagogische trajecten, of hoe het juist aansluit bij nieuwe inzichten. Ook ziet zij deze activiteiten niet als logisch voortvloeiend uit de artistieke ontwikkeling van ISH. Om deze reden vindt de commissie dit ook niet overtuigend een kerntaak die past bij de artistieke signatuur van ISH.
De commissie ziet dat ISH met deze aanvraag voortbouwt op de artistieke ontwikkeling van voorgaande periode en kiest voor interessante partners waar ook in voorgaande periode mee werd samengewerkt, zoals Het Nationale Ballet. Door deels ook continuïteit te zoeken in samenwerkingen, ontstaat ruimte voor verdere artistieke verdieping.
Volgens de commissie weet ISH wat zij artistiek teweeg wil brengen bij haar publiek. ISH wil zowel de explosiviteit als de sierlijkheid van de straat naar het theater brengen voor een breed publiek. De producties zijn groots en gericht op streetculture en spektakel, en ISH weet haar publiek daarmee te enthousiasmeren. De commissie vindt ook overtuigend dat met de vorm die wordt gekozen voor de voorgenomen producties, het publiek zal worden aangesproken, zoals in Dracula in coproductie met Jakop Ahlbom Company. De commissie vindt de beschrijving daarvan lezen als theatraal spectaculair. De commissie kan echter niet altijd goed herleiden hoe de thematiek van de voorstellingen dramaturgisch wordt uitgewerkt, zodat de beoogde inhoud ook daadwerkelijk aankomt bij het publiek. In Snow Queen beschrijft ISH bijvoorbeeld dat zij dit sprookje in een eigentijdse setting plaatst, waarbij een ‘sterke jonge vrouw zich een weg baant door een wereld vol verleidingen en uitdagingen’, maar niet hoe dat concreet in de voorstelling gestalte krijgt.
De commissie ziet in het plan ook duidelijk wat ISH teweeg wil brengen bij het ondersteunen van makers. Het doel is deelname aan een Nieuwe Makers-traject van het Fonds Podiumkunsten, het choreograferen van een kleine zaalvoorstelling of met ISH coproduceren. De commissie vindt het positief dat ISH makers in deze ondersteuning daarbij ruimte en vrijheid biedt om hun eigen artistieke handtekening te ontwikkelen. Onduidelijk is in het plan echter hoe de keuze voor makers tot stand komt, hoe de begeleiding eruitziet en hoe ISH de ontwikkeling van de eigen signatuur van makers waarborgt. Hierdoor kan de commissie niet goed beoordelen in hoeverre deze activiteiten aansprekend zullen zijn voor de makers.
De commissie vindt de pijler ISH Community, waarbij een laagdrempelige ontmoetingsplek ontstaat in Podium Lely, met ruimte voor makers om te repeteren en een podium om zich te presenteren, van artistieke betekenis voor Amsterdam. Tijdens de ISH Community Nights kan talent daarnaast onderling spreken over uiteenlopende onderwerpen, zoals het starten van een eigen stichting of carrièreplanning. Dit vindt de commissie aansprekend in het kader van talentontwikkeling, mede doordat iemand uit de community dit cureert. De commissie meent dat ISH met Podium Lely een belangwekkend knooppunt voor de Amsterdamse hiphopcommunity kan bewerkstelligen. De commissie mist wel hoe ISH de door haar zelfbenoemde positie van ‘het’ urban arts knooppunt van de stad bestendigt; de aanvraag richt zich naast hiphopdans minder op andere kunstvormen.
Belang voor de stad
De commissie beoordeelt het belang voor de stad als voldoende.
Het plan geeft blijk van een algemeen geformuleerde visie op bereik in de stad. De bestaande doelgroep waar ISH zich op richt, is generiek verwoord als een breed, jong en divers publiek. De commissie vindt dit als uitgangspunt passend voor ISH en aansluiten bij de activiteiten, maar had wel een verdere specificatie van deze breed geformuleerde doelgroep willen lezen, omdat die wel degelijk een uitgeplitste, eigen benadering vraagt.
De commissie vindt het bewonderenswaardig dat ISH, onder meer via samenwerkingen met DeLaMar Theater en Theater Carré, een groot en jong publiek in de stad bereikt. Deze publieksaantallen zijn bijzonder hoog. ISH wil de komende periode ook nieuwere en jongere doelgroepen aanspreken. ISH zet in op toegankelijkheid voor mensen die normaal niet zo snel naar het theater komen, en de vergroting van dit publiek, bijvoorbeeld door de keuze van disciplines en performers in de voorstellingen en door educatie. De commissie vindt dit inhoudelijk wel aannemelijk en in activiteiten aansluiten, maar leest geen specifieke marketingacties terug om deze publieksgroepen naar de producties te trekken. Er worden algemene focuspunten genoemd, zoals het doen van publieksonderzoek en het uitwerken van een marketingplan per publiekssegment, maar de commissie had inzicht willen krijgen in hoe ISH dit concreet gaat doen of wat de doelstellingen of prioriteiten zijn. Wel werkt ISH samen met aansprekende partners, die passend en vertrouwenwekkend zijn voor het bereiken van een breed publiek en kunnen zorgen voor een verdere vermenging van doelgroepen in de zaal. Dit is bijvoorbeeld een zichtbaar resultaat van de samenwerking met Het Nationale Ballet, die publiek samenbrengt dat normaal niet samen in een zaal zit. De commissie ziet echter geen visie of uitgewerkte strategie voor hoe dit gemengde publiek tot herhaalbezoek voor ISH-voorstellingen wordt verleid of hoe ISH dit publiek blijvend aan zich gaat binden.
ISH levert met de activiteiten in Podium Lely in Nieuw-West, waar de organisatie is gevestigd, een goede bijdrage aan de spreiding van het aanbod en publiek, net als met de voorstellingen in Meervaart Theater, al wordt het meeste publiek bereikt met de grote voorstellingen in stadsdeel Centrum. Het gezelschap zal met Podium Lely ook in de aankomende jaren gaan investeren in aanbod in het stadsdeel Nieuw-West. Om draagvlak te creëren, organiseert ISH er onder andere inlooplessen, open avonden en jams. De studioruimtes zijn gratis voor nieuwe makers uit de community. Dit vindt de commissie bijdragen aan de toegankelijkheid van het aanbod in het stadsdeel. Wel had de commissie willen lezen hoe de jongeren en het talent uit de buurt binnen Podium Lely een plek krijgen, en hoe ISH hen benadert.
Diversiteit & Inclusie
De commissie beoordeelt de bijdrage aan diversiteit en inclusie als voldoende.
De commissie leest dat ISH een podiumkunstenlandschap wil scheppen waarin iedereen zich welkom, gezien, gewaardeerd en geïnspireerd voelt. De commissie vindt dat ISH in het plan een vrij algemene visie op diversiteit en inclusie geeft. De commissie herkent in de praktijk wel een duidelijk inclusief en cultureel divers werkend en samengesteld gezelschap in ISH, en vindt dat in het plan ook naar voren komt dat culturele diversiteit en inclusie verankerd zijn in het DNA van het gezelschap. Het consequent gehanteerde uitgangspunt uit de hiphop ‘each one, teach one’ draagt daartoe bij. ISH reflecteert beknopt op wat in de afgelopen periode op gebied van diversiteit en inclusie is bereikt: genoemd worden deelname aan trainingen en intervisie en het als gespreksonderwerp agenderen. Wel ontbreekt wat dit heeft opgeleverd aan voorlopige resultaten. De commissie leest weinig specifieke keuzes of doelstellingen op gebied van diversiteit en inclusie voor de komende periode. ISH geeft in haar plan aan dat het belangrijk is om thema’s als diversiteit en inclusie niet uit het oog te verliezen, ondanks dat het in het DNA zit. De commissie vindt het te prijzen dat de organisatie zelfkritisch blijft, maar zij had meer willen lezen over hoe ISH zich hierop bevraagt, of hoe de hiphopcommunity de organisatie wederkerig kan beïnvloeden.
De commissie leest in het plan een aanpak hoe ISH de komende periode werkt aan diversiteit en inclusie in de organisatie, maar ziet nog geen concrete aanpak ten aanzien van aanbod en bereik. In de danstaal en artistieke vorm vindt de commissie diversiteit en inclusie sterk aanwezig, maar in de thematiek van de voorstellingen herkent de commissie die niet direct. Ook heeft ISH een sterk track record in het bereiken van een divers samengesteld publiek, maar geeft het plan weinig inzicht in de wijze waarop ISH dit bereik de komende tijd realiseert. Op het gebied van personeel is te lezen dat ISH kandidaten werft met behulp van daarin gespecialiseerde bureaus. De commissie vindt het positief dat ISH zich, ondanks haar eigen sterke netwerk, waar nodig laat bijstaan door externen. Ook ziet de commissie in de makers waarmee ISH de komende tijd werkt het inclusieve en cultureel diverse DNA van het gezelschap weerspiegeld. Wel had de commissie meer verwacht te lezen over de kijk van ISH op actuele onderwerpen binnen de hiphopcultuur, zoals identiteitsthematiek, de positie van de vrouw of het maken van ruimte voor queer makers in Nieuw-West. Temeer omdat ISH met Podium Lely de ontwikkeling van de diverse hiphopcommunity wil dienen en daarvoor een sterke positie in het veld heeft.
Uitvoerbaarheid
De commissie beoordeelt de uitvoerbaarheid als voldoende.
De commissie leest een algemene visie op de organisatie, met een aantal gerichte voornemens, waaruit blijkt hoe ISH met mensen en middelen wil omgaan, voortkomend uit de bedrijfsvoering van afgelopen periode. Zo beschrijft ISH de in de afgelopen periode ondernomen professionaliseringsstappen, zoals het stroomlijnen van bedrijfsprocessen met een heldere taakverdeling in een nieuwe organisatiestructuur. De komende periode staat verbetering van de sociale cohesie op de agenda, wat de commissie positief vindt. Ook vindt de commissie te waarderen dat duurzaamheid de komende periode een rol speelt.
ISH licht de Governance Code Cultuur algemeen toe, maar benoemt hierbij geen andere specifieke ambities voor de komende periode. Ook reflecteert ISH summier op hoe de Fair Practice Code wordt toegepast. Duidelijk wordt dat ISH de cao Toneel en Dans volgt; de commissie vertrouwt hiermee dat zal worden voldaan aan fair pay. ISH wil blijkens het plan sociale veiligheid centraal stellen door het inschakelen van een externe vertrouwenspersoon en door docententraining. Onder meer omdat ISH in Podium Lely een community wil realiseren rondom talentontwikkeling en veel sociaal verkeer, had de commissie een wat verdergaande toelichting op de genoemde Code of Conduct op zijn plek gevonden. Betreffende de risicoanalyse ziet de commissie onvoldoende toegelicht welke keuzes ISH maakt indien er inkomsten wegvallen.
Binnen de pijler ISH Dance vindt de commissie het plan organisatorisch haalbaar, mede door de investering in de professionalisering van het team en de organisatiestructuur, en door de samenwerking met sterke coproductiepartners. De commissie leest weinig over de werkwijze en inzet van mensen binnen de andere pijlers, en ziet daardoor ook moeilijk hoe deze arbeidsintensieve activiteiten zich verhouden tot de door ISH geconstateerde werkdruk. Ze ziet hierin een zeker risico voor de uitvoerbaarheid.
De commissie noemt het prijzenswaardig dat ISH zich in de komende periode sterk richt op de ontwikkeling binnen Podium Lely, al zijn de stappen nog niet helder. De samenwerkingen met broedplaatsbeheerder Urban Resort en Circus Lab wekken daarbij wel vertrouwen.
De commissie vindt het plan als geheel hiermee in de basis realistisch en uitvoerbaar op organisatorisch vlak, maar vraagt aandacht voor de bemensing van de pijlers Talent, Academy en Community.
De financiële huishouding vindt de commissie, door de toereikende vermogenspositie en de bestemmingsreserves, sterk genoeg om het plan te dragen. De begroting ziet ze echter niet in alle opzichten als realistisch. ISH vraagt een fors hogere bijdrage aan het AFK dan in voorgaande periode is gehonoreerd. Deze stijging wordt niet duidelijk onderbouwd. ISH geeft aan de activiteiten op hetzelfde niveau te willen voortzetten. De commissie kan uit de begroting niet afleiden welke kosten voor de producties in de pijler ISH Dance zijn en welke voor ISH Talent, ISH Community en ISH Academy. De commissie ziet hierdoor niet of de gevraagde subsidie uit kostenoverwegingen passend is, met uitzondering van een huurstijging van € 83.450 per jaar.
Ook komen de coproductiebijdragen als relatief hoog over, en is het onduidelijk waarop deze zijn gebaseerd, dit roept bij de commissie vragen op over hoe deze bedragen tot stand zijn gekomen. De financieringsmix is voldoende divers, waardoor risico’s worden gespreid. De commissie vindt echter binnen deze financieringsmix, door de relatief lage publieksinkomsten en de hoge afhankelijkheid van publieke subsidies, de verschillende inkomstenbronnen uit verhouding.
Conclusie
De commissie adviseert op grond van bovenstaande overwegingen de aanvraag van ISH Dance Collective gedeeltelijk te honoreren met een bedrag van € 400.000 per jaar voor de pijlers ISH Dance, ISH Talent en ISH Community. De commissie adviseert hiermee om een lager dan aangevraagd bedrag toe te kennen. Ze vindt de pijler ISH Academy niet subsidiabel. De commissie ziet ontoereikend toegelicht hoe dit educatietraject vanuit hiphop-principes zich onderscheidt. De commissie vindt dit ook niet overtuigend een kerntaak die past bij de artistieke signatuur van ISH. Daarnaast geeft het plan te weinig onderbouwing voor het veel hoger aangevraagde bedrag bij het AFK dan het gehonoreerde prijspeil van 2024, met uitzondering van de benoemde huurstijging. De commissie adviseert een bedrag dat meer in lijn is met het gesubsidieerde bedrag in 2024, daarbij rekening houdend met enige inflatiecorrectie en met het jaarlijkse bedrag aan huurstijging ten opzichte van voorgaande periode, zijnde € 83.450.
De aanvraag is beoordeeld binnen de adviescommissie Dans.