OCCII (Onafhankelijk Cultureel Centrum In It)

Inleiding

Onafhankelijk Cultureel Centrum In It (OCCII) geeft ruimte en ondersteuning aan groepen en personen die scherpe, onafhankelijke en vernieuwende livemuziek programmeren. Het podium profileert zich als een springplank voor de (inter)nationale muzikale underground in Amsterdam. Het centrum maakt verder deel uit van een lokale, nationale en internationale beweging waar activisme, kunst en gemeenschap op een vanzelfsprekende manier bij elkaar komen. Dat is ook terug te zien in de democratische en horizontale organisatiestructuur van OCCII waar de bezoekers mede het beleid en het programma bepalen vanuit een Do-It-Yourself (DIY)- en Do-It-Together (DIT)-filosofie.

Voor de komende periode wil OCCII opvallende nationale en internationale artiesten naar het podium halen. De organisatie wil ook een brug slaan naar andere stadsdelen door samenwerkingen aan te gaan met buurt- en broedplaatsen om nieuwe publieksgroepen te betrekken. De nadruk ligt daarbij op de bevordering van de diversiteit in het aanbod door meer vrouwen, LHBTQ+ en minderheidsgroepen op het podium te programmeren. Hiermee hoopt de organisatie ook een diverser publiek aan te trekken. Een ander aandachtspunt is het versterken van de samenwerking tussen onafhankelijke zalen, organisatoren en promotors op lokaal, landelijk en internationaal niveau. Verder wil de aanvrager social media en PR inzetten om een nieuwe en jongere doelgroep te bereiken en die bij OCCII te betrekken als vrijwilliger, organisator of als publiek.

Onafhankelijk Cultureel Centrum In It ontvangt een vierjarige subsidie 2017-2020 binnen het Kunstenplan van gemiddeld € 68.960 per jaar (incl. indexatie 2020).
Voor de periode 2021-2024 vraagt de organisatie bij het AFK een bijdrage van gemiddeld 
€ 91.000 per jaar in het kader van het Kunstenplan.

Artistiek Belang

De commissie beoordeelt het artistiek belang als goed.
OCCII is naar de mening van de commissie een belangrijke alternatieve ontmoetingsplek voor experimentele en maatschappelijk geëngageerde popmusici in Amsterdam en heeft een herkenbare artistieke signatuur. Het podium heeft een bont, eigenzinnig en veelzijdig programma dat bestaat uit vernieuwende livemuziek. De verscheidenheid van het aanbod komt tot stand doordat veel en diverse curatoren de programmering bepalen waardoor in de ogen van de commissie verrassende niches van de popmuziek worden opgezocht zoals noise, experimentele elektronica, garagerock en improv jazz. Het programma bestaat uit internationaal gerenommeerde acts en opvallende lokale en nationale artiesten die OCCII als een springplank zien. OCCII is volgens de commissie ook een unieke vrijplaats die groepen aantrekt die buiten de mainstream popscene vallen. Dat blijkt uit regelmatig en onregelmatig terugkerende evenementen die elders in Amsterdam en in Nederland nauwelijks plaatsvinden, zoals de feministische en queer festivals Housewives en Queeristan, en festivals voor underground noise en experimentele elektronica zoals SOTU en Haperende Mens. De commissie waardeert dat de aanvrager door zijn alternatieve programmering en maatschappijkritische houding een rebels en tegendraads geluid laat horen binnen het muziekaanbod van de stad.

Omdat het publiek van OCCII ook actief is als programmeur sluit het programma volgens de commissie perfect aan op de wensen en interesses van de beoogde doelgroepen. Door de verbinding tussen de bezoekers en de organisatie is de artistieke betekenis voor het publiek groot. Het publiek bestaat uit musici, curatoren en vrijwilligers die invloed hebben op de programmering en de muziekgenres waar OCCII zich op richt. Omdat OCCII naar de mening van de commissie een van de weinige plekken in Amsterdam is waar dit underground- en niche-aanbod gepresenteerd wordt, weten nieuwsgierige popliefhebbers het podium te vinden als concertzaal waar zij de nieuwste bands binnen het alternatieve circuit kunnen ontdekken.

Uit het ondernemingsplan maakt de commissie op dat OCCII in de komende periode diverser wil programmeren door naar eigen zeggen minder ‘stoere mannetjesbands’ op het podium te presenteren. De nadruk komt in 2021-2024 te liggen op meer vrouwen, LHBTQ+ en minderheidsgroepen die muziek maken. De commissie vindt dat een goede ontwikkeling die laat zien dat de aanvrager ook reflecteert op de eerdere koers. Toch is de commissie kritisch op de concrete uitwerking daarvan. Om de nieuwe ambities te bereiken wil OCCII de komende jaren de deuren verder openzetten voor biculturele artiesten en genres zoals hiphop, maar in het plan staat niet hoe de meer diverse programmering precies tot stand komt en welke artiesten of festivals er voor 2021-2024 gepland staan. De commissie kan hierdoor geen goed beeld krijgen hoe er richting wordt gegeven aan de ambities die de aanvrager voor de komende periode stelt in dit opzicht. De commissie ziet dat OCCII zich inzet voor de professionele ontwikkeling van de medewerkers. De organisatie biedt daarvoor volop kansen aan bands en vrijwilligers. Nieuwe bands beschikken bij OCCII over een toegankelijke plek waar ze volop muzikaal kunnen experimenteren en vrijwilligers kunnen als programmeur of curator ervaring opdoen door zelf programma’s samen te stellen.

Belang voor de stad

De commissie beoordeelt het belang voor de stad als goed.
Volgens de commissie heeft de aanvrager een sterke verbinding met de bewoners en maatschappelijke organisaties in de stad. De organisatie maakt deel uit van een netwerk van autonome culture instellingen die diverse groepen met elkaar verbinden. In de praktijk is die verbinding onder meer terug te zien in de door OCCII georganiseerde conferentie Book Y’r Own Fucking Life waar oude en jonge leden van de Amsterdamse en Nederlandse undergroundscene in dialoog gaan over manieren om intensiever samen te werken. Verder organiseert OCCII met landelijke en lokale activistische organisaties zoals Extinction Rebellion, Code Rood en Stichting Havenstraat radicale actie-avonden en benefieten. Ook presenteert OCCII maatschappelijk getinte evenementen op het podium zoals het 2nd Annual Black Feminism symposium en de Antifa Conferentie. Voor de komende jaren wil OCCII meer laagdrempelige en bredere sociaalmaatschappelijke activiteiten organiseren, waaronder een maandelijkse repair café en een kledingruilinitiatief.

De spreiding van de activiteiten van OCCII is volgens de commissie op dit moment nog beperkt en ze vinden voor het merendeel plaats in de eigen ruimte in het stadsdeel Zuid. OCCII wil wel in de komende jaren meer activiteiten op andere plekken in de stad organiseren in de vorm van het programma OCCII on Tour. De aanvrager werkt daarvoor samen met Vondelbunker, Butcher’s Tears, VOLTA en Filmhuis Cavia in West en Zuid, en met de Ruimte en Sexyland in Noord. Op basis van eerdere samenwerkingen met deze partners vindt de commissie de plannen reëel.

OCCII kiest voor het eigen accent Stad van dag en nacht. De organisatie wil daarmee de tegencultuur in de nacht de komende jaren verder uitdragen, omdat die volgens de aanvrager onder druk staat in Amsterdam. De commissie vindt dat dit accent goed aansluit bij de aard van de organisatie. Doordat er minder kraakpanden en plekken zijn voor de nachtmuziekscene biedt OCCII zich aan als alternatief podium met een eigenzinnige programmering, zoals het jaarlijkse SOTU-festival voor internationale vernieuwende acts van nachtelijke elektronische muziek. De commissie merkt wel op dat als plannen voor de dag alleen een hacker-workshop en een kinderprogramma worden genoemd, maar dat een verdere invulling daarvan ontbreekt in de aanvraag. Er wordt in dat opzicht geen overtuigende verbinding aangegaan tussen het dag- en het nachtprogramma.

Uitvoerbaarheid

De commissie beoordeelt de uitvoerbaarheid als goed.
Het plan is voor wat betreft organisatie, werkwijze en vakmanschap realistisch en uitvoerbaar in de ogen van de commissie, omdat OCCII al jaren ervaring heeft in het organiseren van dergelijke activiteiten. Het kleine en flexibele team heeft volgens de commissie laten zien dat het zelfs langdurige uitval van belangrijke personeelsleden op kan vangen en dat wekt vertrouwen. Voor de komende periode vinden er organisatorisch geen grote veranderingen plaats en de bestaande doorstroom van publiek naar vrijwilligers is een solide model. Dat blijkt uit de interessante en verrassende programma’s die steeds weer door hen worden samengesteld.

De commissie vindt dat de bedrijfsvoering van OCCII degelijk is. Dat blijkt uit een stabiel financieel beleid waar geen verplichtingen worden aangegaan als er daarvoor geen geld is. In het ondernemingsplan worden ook risico’s benoemd en wordt op een overtuigende manier aangegeven hoe de organisatie daarmee omgaat. Het eigen vermogen is klein, maar de commissie vindt dat acceptabel omdat dat gebruikelijk is voor podia die zich richten op de alternatieve muziekscene. Binnen die context bestaat OCCII al 30 jaar en dat vindt de commissie een bijzondere prestatie. De commissie geeft wel als aandachtspunt mee dat er bestuursleden zijn die al vanaf 2002 in het bestuur zitten, terwijl dat niet conform de Governance Code Cultureel is.

De begroting is realistisch, passend en overzichtelijk volgens de commissie. Er wordt per saldo geen groter beroep gedaan op subsidieverstrekkers en de financieringsmix is goed in balans, waarbij aan de batenkant iets meer dan de helft bestaat uit eigen inkomsten en de rest uit subsidies. Absoluut vraagt OCCII meer aan bij het AFK om de programmering te diversifiëren. Verder is de waarde die het vrijwilligersbestand oplevert in het ondernemingsplan in geld omgezet, waaruit de commissie concludeert dat hun inzet ook bijdraagt aan de baten. Wat betreft de lasten is geen sprake van een opschaling van de activiteiten, zodat alles in min of meer dezelfde verhoudingen wordt gecontinueerd. Dat zorgt er volgens de commissie voor dat de baten en lasten zich redelijk in dezelfde verhouding ontwikkelen in de komende periode.

Het marketingplan vindt de commissie vrij summier uitgewerkt als het gaat om het betrekken van de nieuwe doelgroepen waar de aanvrager zich in de komende periode op wil richten. Zoals al eerder is aangegeven wil OCCII een divers publiek bereiken door ook diverser te programmeren. De commissie mist echter maatwerk binnen de marketing om die specifieke nieuwe publieksgroepen zoals vrouwen, LHBTQ+ en minderheidsgroepen te bereiken. OCCII gaat ervan uit dat nieuw publiek met name wordt bereikt via de achterban van de artiesten en de vrijwilligers, maar de commissie vindt die aanpak te eenzijdig en zou graag een gerichtere marketingstrategie van OCCII willen zien om de gewenste breedte van het publiek in de toekomst te behouden en uit te breiden. 

Diversiteit en inclusie

De commissie beoordeelt de bijdrage aan diversiteit en inclusie als voldoende.
De bijdrage aan de culturele diversiteit van het Amsterdamse cultuuraanbod ziet de commissie op overtuigende wijze terug in de programma’s van OCCII. Zo staat het tweemaandelijkse Rebel Up! Soundclash in het teken van undergroundmuziek uit verschillende culturen en hybrides tussen uiteenlopende genres zoals wereldmuziek, folk, pop en elektronica. In deze serie zijn er al eerder optredens geweest van Group Doueh uit de Westelijke Sahara, Omar Souleyman uit Syrië en Issa Bagayogo uit Mali. Voor de komende periode wil OCCII nog meer culturele diversiteit in het programma brengen door ook samen te werken met nieuwe partners en vrijwilligersprogrammeurs, maar de commissie had hier graag meer concrete plannen over willen lezen.

Volgens de commissie kan OCCII actiever zijn in het betrekken van nieuwe cultureel diverse doelgroepen. Uit een bezoekersenquête die de aanvrager in 2018 heeft laten uitvoeren blijkt dat de helft van de bezoekers niet de Nederlandse nationaliteit heeft. Er wordt echter niet meer informatie gegeven over de specifieke culturele samenstelling van deze groep. Voor de komende periode wil OCCII vooral door middel van een diverser aanbod een cultureel diverser publiek aantrekken, maar zoals de commissie al eerder heeft geconstateerd is dit een te beperkte aanpak en is er een gerichter marketingplan nodig om deze nieuwe doelgroepen te betrekken.

De commissie ziet de culturele diversiteit binnen de organisatie vooral terug bij de vrijwilligers waar makers en programmeurs met een biculturele achtergrond een deel van uitmaken. Binnen het bestuur is de diversiteit nog niet aanwezig, concludeert de commissie. Daarom wil OCCII een adviesgroep diversiteit en inclusie oprichten, maar de commissie kan uit het ondernemingsplan nog geen helder beeld krijgen van wat deze adviesgroep precies gaat doen. In de ogen van de commissie heeft OCCII daarom nog een slag te slaan wat de culturele diversiteit binnen de organisatie betreft.

Conclusie

De commissie vindt dat de plannen om een diverser aanbod te presenteren nog niet concreet genoeg zijn uitgewerkt. De commissie adviseert op grond van bovenstaande overwegingen de aanvraag van Onafhankelijk Cultureel Centrum In It gedeeltelijk te honoreren met een bedrag van € 72.000 per jaar.

De aanvraag is beoordeeld binnen de adviescommissie Muziek en Muziektheater.