HOLY

Inleiding

HOLY ontwerpt, organiseert en geeft workshops in het onderwijs en richt zich op jongeren tussen de 11 en 17 jaar in het vo, het vmbo en het speciaal onderwijs in alle delen van de stad Amsterdam. De projecten worden voornamelijk in de onderbouw vakoverstijgend aangeboden en zijn bedoeld voor alle niveaus. De missie van HOLY is om creatieve projecten te ontwikkelen met maatschappelijk relevante thema’s waarbij nieuwe media een belangrijke rol spelen. HOLY heeft daarvoor een methode ontwikkeld waarin drie onderdelen centraal staan: zelfreflectie en meningsvorming over maatschappelijke thema's, de creatieve meningsuiting met nieuwe media en het tonen van de gemaakte kunst in de publieke ruimte.

In de periode vanaf 2017 tot heden is die visie voortgezet in de vorm van de Scale Down Challenge. In de Scale Down Challenge worden scholieren uitgedaagd om ‘challenges’ aan te gaan rondom duurzaamheid. Hun nieuwe inzichten en originele ideeën zetten zij om in verschillende creatieve uitingen zoals Instagramposts, designobjecten, foto’s, video’s, essays en performances. De vernieuwde Scale Down Challenge staat in de startblokken om ten uitvoer te gaan in de komende kunstenplanperiode. 

In de periode 2021- 2024 wil HOLY de nieuwe programmaonderdelen HOLY Expo@school en in de HOOD, en HOLY by Night toevoegen. De organisatie wil blijven werken met haar zeer diverse doelgroepen en haar bereik binnen het speciaal onderwijs vergroten. HOLY verwacht vanaf 2021 een jaarlijks Amsterdams bereik van 2500 deelnemende leerlingen verdeeld over acht scholen. Naast de schoolgebonden lessen, organiseert HOLY exposities met het werk van de leerlingen op school, in de buurt en in de stad. 

HOLY ontvangt een vierjarige subsidie 2017-2020 binnen het Kunstenplan van € 58.351 per jaar (incl. indexatie 2020). 
Voor de periode 2021-2024 vraagt de organisatie bij het AFK een bijdrage van gemiddeld 
€ 78.000 per jaar in het kader van het Kunstenplan.

Artistiek Belang

De commissie beoordeelt het artistiek belang als voldoende.
Het artistieke plan heeft een herkenbare signatuur: het streeft creatieve vormgeving na van de gedachten van jongeren over maatschappelijke thema’s. HOLY heeft hiertoe een (holistische) methode ontwikkeld die vorm krijgt in het Scale Down Project. Sterke, onderscheidende elementen hierbinnen vindt de commissie het zichtbaar maken van de stem van jongeren, het promoten van ecologisch en maatschappelijk bewustzijn, het vakoverstijgend aanbod en de onderzoekende, op zelf ervaren gerichte aanpak. De commissie ziet een duidelijke gerichtheid op dit bewustzijn en op verandering van het eigen gedrag en de wereld van campagnes, maar is op basis van het plan minder overtuigd van de artistieke component hierbinnen. De artistieke uitwerking vindt zij minimaal en te algemeen geformuleerd. Hierdoor blijft naar haar mening de artistieke signatuur onderbelicht. Er wordt een poster gemaakt, er is ruimte voor interdisciplinariteit, de leerlingen krijgen een dynamische theaterworkshop en presentatietraining en ze presenteren en exposeren resultaten. De commissie mist hierin een duidelijke kunstzinnige vertaling van de maatschappelijke thema’s, temeer daar zij de bezield toegelichte waarde van hedendaagse insta-kunst en multidisciplinaire uitingsvormen onderschrijft. Wel zijn enkele prikkelende voorbeelden van werk van leerlingen bijgevoegd, zoals no plastic bag no plastic fish. 

HOLY beschrijft in het plan dat zij zich op een brede doelgroep richt, namelijk leerlingen in het voortgezet onderwijs van elf tot achttien jaar. De organisatie toont inzicht in de culturele interesses van deze jongeren en heeft kennis van en ervaring met populaire jongerencultuur. De Scale Down Challenge wordt op veel scholen uitgevoerd, van praktijkonderwijs tot vwo, en is voor elke school toepasbaar. De commissie constateert dat er in het aanbod blijkens het plan geen differentiatie naar schooltype is. Het project is maatschappelijk, actueel, interactief, biedt ruimte voor eigen inbreng, werkt van uit een fysieke ervaring en legt de koppeling met hedendaagse digitale media. Het sluit daarmee volgens de commissie in vorm en stijl aan op de doelgroep en betrekt hen bij belangrijke thema’s. De commissie vindt het waardevol voor de leerlingen dat de resultaten die ontstaan zijn vanuit een reflecterend en onderzoekend programmagedeelte uiteindelijk als kunst aan een publiek worden getoond. Zo wordt de stem van jongeren zichtbaar gemaakt. Het is de commissie duidelijk dat het jongeren aanspreekt, al is naar haar mening de maatschappelijke betekenis hierbinnen soms sterker dan de artistieke. 

Het plan reflecteert op de ontwikkeling vanaf 2017 van de Scale Down Challenge. HOLY geeft aan dat het project heeft geresulteerd in mooie resultaten en lange termijn samenwerkingen. Het plan benoemt dat er een challenge markt en een eindshow aan het project zijn toegevoegd. De commissie mist meer toelichting op de artistieke ontwikkeling hierbinnen. Zij ziet in de challenge markt meerdere maatschappelijke, op duurzaam gedrag gerichte onderdelen en voor de leerlingen leuke maar niet artistieke workshops als bijvoorbeeld betere burgers bakken. Zij vindt de Scale Down Challenge een mooi product maar vindt uit de aanvraag na ruim vier jaar Scale Down Challenge meer maatschappelijke dan artistieke ontwikkeling spreken. Wel is de commissie positief over de beoogde aandacht voor de vertoning van het gemaakte werk via exposities op school en in de buurt. Daarnaast is er de ambitie om in het - buiten dit plan vallende - HOLY by Night tweejaarlijks in de stad een nachttentoonstelling met grote, opvallende kunstwerken te presenteren. De commissie vindt het een bijzonder interessant voornemen om werk van de jongeren zo in de spotlights te zetten door de hele stad. Ook hier mist zij echter in het plan meer artistieke doorontwikkeling dan dat de eerdergenoemde posters in samenwerking met een kunstenaar of ontwerper worden klaargemaakt om in de buurt te verspreiden. 
De freelance docenten krijgen jaarlijks een bijscholingstraining en HOLY kunstenaars en docenten krijgen binnen de organisatie de mogelijkheid om nieuwe leermiddelen te creëren. Blijkens het plan is dit met name gericht op het goed overbrengen van de lesstof op verschillende soorten onderwijsniveaus en niet zozeer op artistieke ontwikkeling van de makers en de docenten.

Belang voor de Stad

De commissie beoordeelt het belang voor de stad als voldoende.
HOLY verbindt zich inhoudelijk met de Amsterdamse samenleving via thema’s als duurzaamheid, tolerantie en vrijheid. De organisatie richt zich op Amsterdamse jongeren die over een aantal jaren mede bepalen hoe de stad eruit zal zien voor wat betreft de omgang met sociaal-maatschappelijke en ecologische vraagstukken. De Scale Down Challenge brengt leerlingen in contact met buurtbewoners en lokale bedrijven. De commissie vindt hieruit een duidelijke verbinding met de stad spreken. De verbinding met bewoners ziet de commissie afdoende in de bereikte scholieren, hun ouders en het publiek in buurten waar de (voorgenomen) exposities plaats (zullen) vinden. In voorgaande jaren waren er zeer diverse samenwerkingen met daaronder maatschappelijke organisaties. Naast het (speciaal) onderwijs waren dit asielzoekerscentra, dovenscholen, dak-en-thuislozencentra, ZO in de Bijlmer, Eurocities en een bejaardentehuis. Dergelijke samenwerkingen zijn niet specifiek of uitgewerkt opgenomen in het huidige plan. Het is de commissie onduidelijk wat voor de komende periode de samenwerking met de maatschappelijke organisaties precies inhoudt. Het gaat blijkens het plan vooral om (beoogde) presentatieruimte of bezoek maar buiten de scholen wordt niet duidelijk welke samenwerkingen de komende periode voortgezet worden, waarmee deze worden uitgebreid en wie daarbinnen welke taak heeft. Hieruit concludeert de commissie dat de verbinding met maatschappelijke organisaties de komende jaren minder sterk uitgewerkt of aanwezig is. 

De commissie vindt dat het plan voldoende bijdraagt aan stedelijke spreiding van het cultuuraanbod en het publieksbereik daarvan. De activiteiten van HOLY vinden plaats door de gehele stad, waarvan 80% buiten de stadsdelen Centrum en Zuid. Er wordt bewust gekeken naar uitbreiding van de activiteiten in de stadsdelen Noord, Zuidoost en Nieuw-West. HOLY wil het huidige bereik laten groeien tot structureel 2.500 leerlingen in de periode 2021-2024. De commissie merkt op dat het aantal bereikte leerlingen in zowel 2017, 2018 als 2019 ruim hoger lag en de ambities in dat opzicht niet reëel zijn omdat ze geen groei betreffen. Van de acht beoogde scholen hebben er pas twee toegezegd, zijn twee nieuwe scholen geïnteresseerd en wordt met twee andere scholen nog overlegd. Daarmee vindt de commissie de haalbaarheid nog niet overtuigend. 

HOLY kiest voor het thema Groene stad. Dit wordt beknopt uitgewerkt, maar spreekt naar mening van de commissie bevlogen uit de activiteiten, waarbinnen het thema duurzaamheid een belangrijke rol speelt. Ook vindt de commissie het accent passend bij de activiteiten van HOLY omdat deze duurzaamheid vertalen naar de dagelijkse praktijk van jongeren en naar de impact van hun eigen gedrag op dit vlak. 

Uitvoerbaarheid

De commissie beoordeelt de uitvoerbaarheid als zwak.
De commissie vindt de in het plan genoemde werkwijze op zich uitvoerbaar maar merkt op dat onderdelen ervan organisatorisch nog aandacht behoeven. Zo lijken samenwerkingen per uitvoering van het project opgezet en uitgewerkt te worden, wat tijd kost en niet efficiënt is. Ook de tentoonstellingen buiten school zijn nog niet erg uitgewerkt; er worden partijen genoemd waarmee HOLY wil samenwerken en plaatsen waar de projecten zouden kunnen plaatsvinden maar er ligt naar mening van de commissie hiervoor nog geen doelgerichte werkwijze voor de komende vier jaar. 
De omvang van de organisatie vindt de commissie met 1,7 fte klein ten opzichte van de plannen voor verdieping, meer tentoonstellingen en de uitbreiding van het aantal contacturen. Het plan biedt daarbij nauwelijks informatie over de docenten en kunstenaars en wat hun kwaliteit en ervaring is. De commissie constateert wel bevlogenheid van de organisatie en is van mening dat het artistiek vakmanschap van de oprichtster overtuigt. De commissie vindt dit artistiek vakmanschap echter niet heel sterk uit de activiteiten en de aanvraag spreken. De commissie is daarnaast kritisch op het zakelijk vakmanschap. Zij is van mening dat HOLY weliswaar met weinig middelen veel doet, maar zich zakelijk niet stabiel ontwikkelt. 

HOLY wil om de beoogde voornemens uit te voeren de komende vier jaar de bedrijfsvoering versterken. Het zal de organisatiestructuur aanpassen tot een klein kernteam en samenwerking met senior freelancers. Dit is een nuttige stap, die naar mening van de commissie, gezien het ontwikkelstadium van de organisatie, pas laat gezet wordt. HOLY benoemt het vinden van financiële steun als aandachtspunt, wat naar mening van de commissie terecht is. In de periode 2017-2018 is er (minder dan) de helft van de beoogde private inkomsten gerealiseerd, wat ook de negatieve exploitatieresultaten uit beide jaren verklaart. De ontwikkeling van een partnershipstrategie waarin scholen zich voor vier jaar vastleggen vindt de commissie een goede stap. Het doel is om zo de gemiddelde projectkosten te doen dalen en het dekkingsplan structureler te verstevigen, met een stevigere bedrijfsmatige staat als gevolg. Het beoogde stabiele bereik acht de commissie met pas twee van de beoogde acht scholen slechts ten dele realistisch, al bieden de resultaten in het verleden in dit opzicht enig vertrouwen. De mate waarin de aanvrager op zowel korte als lange termijn aan betalingsverplichtingen kan voldoen, is voldoende. De algemene reserve is zowel in 2017, 2018 als 2019 afgenomen. Dit kan naar mening van de commissie op de lange termijn een risico vormen dat de organisatie niet benoemt. 

De commissie vindt de begroting passend bij het plan en grotendeels realistisch, maar zij plaatst wel enkele kanttekeningen. Er is goede aandacht voor fair pay; de tarieven worden verhoogd, waarvoor ook een verhoogde aanvraag bij het AFK wordt gedaan. De commissie merkt op dat niet expliciet wordt gemaakt waar de uurtarieven op gebaseerd zijn en vindt de genoemde verhoogde uurtarieven nog aan de lage kant. HOLY geeft aan te streven naar een brede financieringsmix. Deze vindt de commissie redelijk gevarieerd: hij bestaat uit de gevraagde bijdrage aan het AFK, publieksinkomsten, sponsorinkomsten en bijdragen uit private middelen. De begrote publieksinkomsten zijn naar menig van de commissie met € 10.000 laag in relatie tot de beoogde acht scholen. De in de intentieverklaringen genoemde bedragen zouden daarbij - inclusief korting - opgeteld bij acht scholen op een veel hoger bedrag uitkomen. De begrote publieksinkomsten zijn daarbij een stuk lager dan de gerealiseerde publieksinkomsten in 2017-2018. Omdat het de commissie niet duidelijk is hoe dit bedrag is opgebouwd, kan zij ook niet duiden waarom er een daling in deze baten te zien is. Gezien de fors lagere gerealiseerde inkomsten uit private fondsen in 2017 en 2018, vindt de commissie de begrote inkomsten vanuit private fondsen voor de periode 2021-2024 ambitieus ingeschat. De organisatie verwacht dat het thema duurzaamheid voldoende steun zal geven om extra sponsors aan te trekken. De opbrengsten hieruit vindt de commissie juist te behoudend ingeschat ten opzichte van de resultaten tot op heden en de in het plan genoemde mogelijkheden. 

De commissie vindt het marketingplan van HOLY erg algemeen. De nieuwe marketingmedewerker zal pr-strategieën ontwikkelen en uitvoeren, websites en social media bijhouden, pers en publiek informeren en samen met de projectleider subsidieaanvragen en sponsorplannen uitwerken. Dit vindt de commissie een goed, maar nog weinig uitgewerkt voornemen. Ze ziet wel realistische mogelijkheden voor ontwikkeling op dit vlak wanneer iemand zich hier specifiek voor gaat inzetten. De Scale Down Challenge wordt als marketinginstrument genoemd omdat het enthousiasme ervoor aandacht en soms uitnodigingen tot samenwerking oplevert - die voor de toekomst volgens de commissie nog onduidelijk zijn. De commissie onderschrijft dat succes een passende vorm van reclame is, maar had voor het bereiken van de beoogde doelgroep graag een duidelijker uitgangsidee of differentiatie naar verschillende onderwijsvormen en doelgroepen gezien. 

Diversiteit en inclusie

De commissie beoordeelt de bijdrage aan diversiteit en inclusie als voldoende.
De commissie vindt dat het plan door de verbinding van aansprekende thematiek aan hedendaagse digitale media en jongerencultuur bijdraagt aan de culturele diversiteit van het Amsterdamse cultuuraanbod. Door een stem te geven aan cultureel diverse jongeren om hun mening over maatschappelijke thema’s te uiten, wordt deze naar de mening van de commissie beter vertegenwoordigd in de maatschappij. Afhankelijk van de artisticiteit van de uiting draagt dit bij aan het culturele aanbod. HOLY kiest met de Scale Down Challenge niet voor een specifiek cultureel diverse invalshoek, zoals wel bij de HOLY-animatietool in het verleden het geval was, maar stelt juist met het overkoepelende thema duurzaamheid een culturele uitwisseling in gang te zetten. Dit vindt de commissie op zich een interessante invalshoek, maar zij mist uitwerking van - mogelijke - inhoudelijke samenwerking op dit vlak. Het is de commissie niet duidelijk of en zo ja hoe samenwerking met overtuigend diverse partners uit het verleden als asielzoekerscentra, Stichting Herdenking Slavernij Verleden, NiNsee, Keti Koti en Oxfam Novib wordt voortgezet.

Met aanbod in het Amsterdamse voortgezet onderwijs draagt HOLY bij aan het bereiken van een cultureel divers samengesteld publiek in de stad. Het zoekt daarbij komende periode gerichte uitbreiding van de partnerscholen in Noord, Zuidoost en Nieuw-West om het bereik van een cultureel divers publiek te vergroten. Ook wil de organisatie met lokale tentoonstellingen van het werk van de leerlingen meer aandacht gaan besteden aan het bereiken van een groter publiek in de buurten waar HOLY op scholen werkt. Behalve de scholen zelf worden op dit vlak passende buurtlocaties genoemd als de bakker, de buurtsuper en het Turkse café. 
     
De organisatie geeft naar de mening van de commissie overtuigend aan te staan voor diversiteit in alle geledingen van de organisatie. HOLY erkent de kracht van cultureel diverse docenten en werkt met een diverse docentengroep. Ook de vaste medewerkers zijn gedeeltelijk cultureel divers. Bij nieuwe medewerkers wordt hier eveneens op ingezet, al legt het plan niet uit hoe. Ze merkt op dat het bestuur niet cultureel divers is. Het plan stelt bij vervanging van een lid voorrang te geven aan een persoon met een migratieachtergrond. Daar de huidige bestuursleden reeds elf tot achttien jaar zitting hebben, vindt de commissie de vervanging van een deel van hen een nodige stap om de diversiteit binnen het bestuur te vergoten. 

Conclusie

De commissie adviseert op grond van bovenstaande overwegingen de aanvraag van HOLY gedeeltelijk te honoreren met een bedrag van € 58.000 per jaar. 
Dit is het huidige subsidiebedrag. De commissie meent dat de positief bevonden verhoging voor fair pay financieel gedekt kan worden door hogere dan de in de aanvraag behoudend ingeschatte publieks- en sponsorinkomsten te realiseren.
De commissie constateert dat er na beoordeling van alle aanvragen onvoldoende budget beschikbaar is om de aanvraag te honoreren.

De aanvraag is beoordeeld binnen de adviescommissie Cultuureducatie.