Arnold Bake Vereniging

Inleiding

De Arnold Bake Vereniging, opgericht in 1984, heeft als doel een platform te creëren voor muzikanten, onderzoekers, geïnteresseerden en liefhebbers. De vereniging richt zich vooral op mensen die benieuwd zijn naar genres die zich buiten het kader van de pop- en klassieke muziek bevinden en de muzikale diversiteit van de stad en de wereld weergeven. De Arnold Bake Vereniging noemt dit in de aanvraag genres met een eigen geschiedenis en infrastructuur en eigen dans-, instrumentatie- en muziekregels, die in Nederland nog beoefend worden of hun fans hebben, maar waarvoor geen publieke aandacht (meer) bestaat behalve de zeldzame optredens voor de eigen gemeenschap. 

De vereniging is genoemd naar etnomusicoloog en Sanskritist Arnold Bake (1899-1963), een van de eersten die veldopnames maakten in Zuid-Azië. De vereniging organiseert jaarlijks minimaal twee Arnold Bake Dagen met lezingen, korte optredens, films en discussies, voor de leden en ook voor algemeen publiek. Verder organiseert de vereniging symposia en workshops over specifieke thema’s, brengt zij een nieuwsbrief uit, bevordert zij de belangen van de wereldmuziek en -danssector, en ondersteunt zij projecten van leden. Daarnaast fungeert de vereniging als ontmoetingsplek voor leden en betrokkenen. De ledendagen worden sinds november 2017 in het Universiteitstheater van de Universiteit van Amsterdam georganiseerd in nauwe samenwerking met de afdeling Muziekwetenschap aldaar. Daarnaast heeft de vereniging banden met de Wereldmuziekafdeling van Codarts Rotterdam, World Music Forum en met vele onderzoekers en artiesten.

In de komende jaren wil de Arnold Bake Vereniging haar activiteiten uitbreiden. Naast de voortzetting van de Arnold Bake Dagen wil de vereniging meer optredens van wereldartiesten programmeren, presentaties organiseren over collecties van muziekinstrumenten en andere aan muziekgerelateerde zaken, en workshops aanbieden ter verdieping van specifieke onderwerpen als instrumentenbouw en digitalisering van analoge media. Daarnaast beoogt de vereniging twee langdurige archiveringsprojecten uit te voeren. 

De Arnold Bake Vereniging ontvangt geen meerjarige subsidie binnen het Kunstenplan 2017-2020. 
Voor de periode 2021-2024 vraagt de organisatie bij het AFK een bijdrage van gemiddeld 
€ 48.210 per jaar in het kader van het Kunstenplan.

Artistiek belang

De commissie beoordeelt het artistiek belang als zwak.
De Arnold Bake Vereniging is een actieve vereniging met een gespecialiseerd aandachtsgebied voor een relatief kleine groep belangstellenden. In de publieksactiviteiten van de vereniging komt een keur aan onderwerpen en wereldmuziek en -dansstijlen aan bod, waarbij het voornamelijk gaat om het conserveren en levendig houden van cultureel immaterieel erfgoed door onder meer de Arnold Bake Dagen te organiseren. Die activiteiten waardeert en respecteert de commissie en zij meent dat met name die de Arnold Bake Vereniging artistieke eigenheid verlenen. 
In de periode 2021-2024 wil de vereniging haar publieksactiviteiten uitbreiden en daarnaast een meerjarig archiveringsproject uitvoeren. Daarmee onderscheidt de commissie twee programmalijnen in de plannen: enerzijds publieksactiviteiten op het gebied van podiumkunsten en kennisoverdracht, en anderzijds het archiveringsproject dat zich op het terrein van cultureel erfgoed afspeelt. Naast de reeds bestaande twee Arnold Bake Dagen, wil de Arnold Bake Vereniging jaarlijks twee optredens, twee presentaties en twee workshops organiseren. Voor de invulling van de Arnold Bake Dagen in 2020 en 2021 presenteert de vereniging vier thema’s: Protest en verzet in muziek, Inheemse Indiase muziek, Genezende klanken en Polyritmiek in Indiase en Perzische muziek. Voor 2022-2024 worden nog geen plannen voor de Arnold Bake Dagen gepresenteerd. De genoemde thema’s voor de Arnold Bake Dagen in 2021 vindt de commissie op zichzelf interessant, maar een nadere uitwerking van de plannen ontbreekt, waardoor de commissie niet kan vaststellen of deze prikkelend of verrassend zullen zijn.
De beoogde optredens zijn gericht op een specifiek muziek- of dansgenre. De Arnold Bake Vereniging wil deze optredens met gesproken woord combineren om zo een brug te slaan tussen de artistieke wereld, de academische wereld en het publiek. Ook wil zij de optredens gebruiken om legenden, mythen, epen en andere verhalen in lied, dans en recitatievorm te brengen. De organisatie presenteert een lijst van zeventien voorbeelden van mogelijke optredens, met een summiere toelichting bij elk optreden. Die voorbeelden vindt de commissie in aanleg prikkelend, maar een motivatie voor en artistiek-inhoudelijke uitwerking van de betreffende optredens ontbreekt. Het is de commissie niet duidelijk welke (acht) optredens daadwerkelijk zullen plaatsvinden. Datzelfde geldt volgens de commissie voor de genoemde workshops en de veertien voorbeelden van presentaties waarin de Arnold Bake Vereniging in Nederland aanwezige collecties van muziekinstrumenten, manuscripten en geluidsopnamen wil voorstellen aan een breder publiek.  
Samenvattend stelt de commissie dat de Arnold Bake Vereniging een aantal inspirerende ideeën schetst, maar dat een overkoepelend artistiek-inhoudelijk plan ontbreekt. De commissie vindt dat de verschillende activiteiten daardoor geen heldere en herkenbare onderlinge samenhang hebben. Dat gaat ten koste van de potentiële artistieke eigenheid van het totaal van de plannen voor de publieksactiviteiten.
Naast het organiseren van publieksactiviteiten wil de vereniging een nieuw archiveringsproject in twee fasen realiseren. Ze beoogt oudere Nederlandse tijdschriften uit de twintigste eeuw over etnomusicologie, wereldmuziek en muzikale diversiteit te digitaliseren en te publiceren op de Arnold Bake website. Daarbij gaat het om uitgaven die slechts deels - gedrukt of digitaal - aanwezig zijn in publieke archieven en bibliotheken. De vereniging geeft hierbij een gedetailleerd overzicht van de plannen en de werkwijze. Het project betreft volgens de commissie digitale archivering van materiaal, zonder onderbouwing van de inhoudelijke keuzes of het artistiek of cultureel-maatschappelijk idee dat aan het project ten grondslag ligt. De commissie is daarom niet overtuigd van de artistieke eigenheid ervan.

Het beoogde publiek van de Arnold Bake Vereniging bestaat uit leden van de vereniging en ook uit een algemeen publiek dat een lage toegangsprijs betaalt en de organisatie streeft naar een totaal van 230 bezoekers per jaar. Voor de eerste publieksgroep sluit de inhoud van de activiteiten aan op het interessegebied en is de artistieke betekenis groot. De commissie kan zich voorstellen dat de Arnold Bake Vereniging een verbreding van haar achterban wil bewerkstelligen om de impact van zijn werk te vergroten. De artistieke betekenis voor het algemene publiek is voor de commissie echter niet evident. De Arnold Bake Vereniging specificeert het beoogde algemene publiek niet en zij geeft evenmin aan hoe de beoogde concerten en andere publieksgerichte activiteiten aansluiten op de interesses van dat publiek, in inhoudelijke opzet of presentatievorm. Doordat de thema’s en publieksactiviteiten weinig zijn uitgewerkt, ontstaat voor de commissie geen beeld van de mate waarin de activiteiten het publiek zullen aanspreken. De commissie is daarom niet overtuigd van de artistieke betekenis voor deze wel heel algemeen geformuleerde doelgroep. Voor het archiveringsproject geeft de Arnold Bake Vereniging niet aan welke gebruikersgroep zij hiervoor beoogd te bereiken. De commissie kan daardoor de betekenis van dat project niet beoordelen. 

Het plan gaat niet in op de artistieke ontwikkeling die de Arnold Bake Vereniging beoogt in de komende periode. De commissie meent dat de vereniging met de uitbreiding van de activiteiten wel een ontwikkeling in gang zet, maar niet zozeer een artistieke ontwikkeling of ambitie gericht op de ontwikkeling van de artistieke leiding of uitvoerenden. De uitbreidingsactiviteiten bouwen voor beide programmalijnen voort op die uit het verleden en er worden geen vernieuwende plannen of concepten aan toegevoegd om bepaalde artistieke doelen te bereiken. Er is ook geen langetermijnvisie omschreven in het plan waardoor de commissie geen heldere artistieke ontwikkeling in de plannen herkent.  

Belang voor de stad

De commissie beoordeelt het belang voor de stad als onvoldoende.
De Arnold Bake Vereniging gaat in het plan niet expliciet in op het belang van haar activiteiten voor de stad. De commissie merkt op dat de vereniging wel samenwerkt met verschillende culturele en wetenschappelijke organisaties binnen haar werkterrein, zoals de afdeling Muziekwetenschap van de UvA, Tropenmuseum, het Meertens Instituut, het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis, de OBA, Codarts en het World Music Forum. Er wordt niet samengewerkt met maatschappelijke organisaties of specifieke groepen bewoners. De optredens vinden plaats in het Universiteitstheater of in ‘een van de vele buurtcentra, religieuze gebouwen of andere kleinere theaters in de stad of daarbuiten’. Optredens in dergelijke centra en gebouwen kunnen volgens de commissie potentieel leiden tot een sterkere verbinding met de samenleving, maar de Arnold Bake Vereniging noemt geen specifieke namen van centra waarmee contact bestaat of wordt gezocht. Ook inhoudelijk is er in de activiteiten geen herkenbare betrokkenheid bij de stedelijke samenleving. De commissie stelt daarom vast dat de verbinding met de samenleving gering is.

De huidige activiteiten van de vereniging spelen zich vooral af in stadsdeel Centrum, met een kleine uitstap naar Oost. De organisatie is van plan ook elders in de stad optredens te verzorgen, maar dit plan is nog niet concreet uitgewerkt. De commissie vindt de bijdrage aan de stedelijke spreiding van het cultuuraanbod en het publieksbereik daarvan daarom gering.

De vereniging kiest Wereldstad als eigen accent, maar licht die keuze niet toe. De commissie ziet dat de statutaire doelstelling van de vereniging en de praktische realisatie van de activiteiten onderwerpen bestrijken uit de mondiale culturen en dat deelnemende musici vaak een internationale achtergrond hebben. Het aandachtsgebied van de vereniging is ‘werelds’ te noemen en kan in die zin in potentie enig belang hebben voor Amsterdam als wereldstad. Door het ontbreken van toelichting en uitwerking is de commissie hier op basis van het plan echter niet van overtuigd. 

Uitvoerbaarheid

De commissie beoordeelt de uitvoerbaarheid als zwak.
De Arnold Bake Vereniging heeft bewezen de activiteiten tot nu toe te kunnen organiseren. De aanvraag geeft echter geen antwoord op de vraag of er genoeg organisatiekracht en expertise of vakmanschap binnen de vereniging aanwezig is om ook de uitbreiding van activiteiten te kunnen realiseren. De Arnold Bake Vereniging heeft een bestuur dat onbezoldigd de activiteiten organiseert. Er is geen personeel in dienst. De vereniging maakt incidenteel gebruik van ingehuurde werkkrachten of vrijwilligers voor assistentie bij het realiseren van de activiteiten. 
Het plan reflecteert niet op de gevolgen die de nieuw voorgenomen activiteiten zullen hebben op de werkwijze en organisatie van de Arnold Bake Vereniging in de komende periode en de benodigde artistieke en productioneel-zakelijke expertise. De commissie is daarom niet overtuigd van het realisme en de haalbaarheid van het plan en de uitbreiding in activiteiten voor de komende jaren met deze organisatorische en personele opzet.

De Arnold Bake Vereniging besteedt in het plan geen aandacht aan de bedrijfsvoering. De commissie constateert dat er sprake is van een laag eigen vermogen. De Arnold Bake Vereniging reflecteert hier niet op en ook niet op de risico’s in geval zich tegenvallers voordoen. De commissie is ook hier kritisch over, omdat zij op deze manier niet kan vaststellen of de bedrijfsvoering gezond is.

De commissie vindt de begroting aan de lastenkant passend voor de voorgenomen activiteiten. Aan de batenkant maken de publieks- en ledeninkomsten echter slechts een heel klein deel van de dekking uit en worden geen inkomsten uit andere bronnen voorzien. Daarmee is er geen sprake van een gezonde financieringsmix en leunt de organisatie vrijwel volledig op de gevraagde subsidie van het AFK. Bovendien rekent de Arnold Bake Vereniging met een zeer laag bezoekersaantal en besteedt zij geen aandacht aan de reikwijdte van het gedigitaliseerde archief op de website, waardoor het subsidiebedrag per bezoeker zeer hoog wordt. Hierop en op het feit dat de begroting een veelvoud van die van voorgaande jaren betreft, wordt door de organisatie niet gereflecteerd. De commissie concludeert op basis hiervan dat de begroting niet realistisch is.

De vereniging presenteert geen marketingplan. De commissie maakt uit het Actieplan diversiteit en inclusie op dat de Arnold Bake Vereniging, naast de bestaande doelgroep van leden, geïnteresseerden en algemeen publiek, twee nieuwe doelgroepen wil bereiken: de oudere leden van de ‘diverse gemeenschappen waar een zekere kennis van de beoogde genres te verwachten is’ en de mensen die ‘een zekere mate van belangstelling hebben voor de muzikale wortels van hun eigen identiteit en die van de ander’. Deze nieuwe doelgroepen wil de organisatie bereiken door gebruik te maken van de bestaande netwerken binnen de gemeenschap, zoals familiebanden, religie, ontmoetingsplaatsen en specifieke sociale media die door hen gebruikt worden. Daarbij worden echter geen middelen beschreven of doelen gesteld. Vanwege het ontbreken van een marketingplan en een wel zeer abstracte omschrijving van hoe potentiële belangstellenden uit diverse gemeenschappen aangesproken kunnen worden, is de commissie niet overtuigd dat dit bredere publiek daadwerkelijk bereikt zal worden.

Diversiteit en inclusie

De commissie beoordeelt de bijdrage aan diversiteit en inclusie als voldoende.
De Arnold Bake Vereniging draagt gezien de aard van haar doelstelling en de publieksactiviteiten in de ogen van de commissie bij aan een cultureel divers aanbod in de stad. In de activiteiten van de vereniging staat een variëteit aan wereldmuziek- en dansstijlen uit alle continenten centraal. De organisatie heeft hierin sinds haar oprichting een sterke wetenschappelijke basis en spant zich in om die tradities te archiveren en levendig te houden. 

Het plan maakt volgens de commissie niet duidelijk of er een relatie gelegd wordt tussen de betreffende mondiale thematiek en genres enerzijds en een eigentijds publiek dat daarin geïnteresseerd is anderzijds, of dat het gaat om een voornamelijk academische benadering van het onderwerp. De vereniging geeft aan dat er vooral leden op de activiteiten afkomen en geeft geen heldere toelichting op het nieuw te werven publiek. De commissie ziet dat er intenties zijn om een cultureel diverser publiek te bereiken, maar dat die intenties nog niet geconcretiseerd zijn. De commissie vindt daarom dat er geen sprake is van een bijdrage aan het bereiken van een cultureel diverser publiek in de stad.

De organisatie heeft geen personeel in dienst. Het verenigingsbestuur wordt door de eigen leden gevormd en kent verschillende (westerse) nationaliteiten. Een internationale samenstelling betekent niet noodzakelijk dat ruimte wordt gemaakt voor culturele diversiteit in de zin van een bredere representatie van de verschillende culturele achtergronden in de stad. De commissie ziet geen visie of concreet plan om die culturele diversiteit binnen de organisatie te versterken.

Conclusie

Op grond van bovenstaande overwegingen adviseert de commissie de aanvraag van de Arnold Bake Vereniging niet te honoreren.

De aanvraag is beoordeeld binnen de adviescommissie Muziek en Muziektheater.