Taartrovers

Cultuureducatie
Aangevraagd: € 204.545
Toegekend: € 76.000

Inleiding

De missie van Taartrovers is om spel met film en verbeelding onderdeel uit te maken van het leven van kinderen van twee tot negen jaar, op álle plekken in de samenleving. De organisatie werkt doorlopend aan onderzoek, kennisdeling, ontwikkeling en uitvoering van programma’s waarin dit centraal staat. De programma’s bestaan uit kunstzinnige filmvoorstellingen en interactieve installaties. Hiermee schept Taartrovers een imaginaire wereld en voedt het de verbeeldingskracht. Taartrovers laat kinderen onderzoeken, spelen, maken en ontdekken. Zo kunnen ze vorm geven aan hun gevoelens, beelden en verhalen en ontdekken ze op speelse wijze de kracht van film en verbeelding. Taartrovers opereert lokaal in verschillende Amsterdamse wijken, nationaal in vijftien steden en internationaal met diverse Europese organisaties.

Taartrovers investeert vanaf zijn oprichting in 2003 tot nu in de ontwikkeling en uitvoering van programma’s. De komende periode zal het met twee programma's uitbreiden naar Amsterdam West. Ook zal het nog actiever investeren in onderzoek naar film en verbeelding voor jonge kinderen. De resultaten hiervan zal Taartrovers inzetten voor zijn eigen programma-ontwikkeling en delen met andere organisaties. Een derde doelstelling is om in het verleden door Taartrovers ontwikkelde programma’s en installaties in bruikleen te geven aan theaters, scholen en buitenschoolse opvang. Door dit te combineren met een training, kunnen deze organisaties bekend raken met de aanpak. Taartrovers krijgt deze vraag steeds vaker en ziet dit als een goede manier om programma’s duurzaam in te zetten voor hergebruik. Omdat deze programma’s en installaties soms te omvangrijk of complex zijn voor andere gebruikers, wil Taartrovers daarnaast nieuwe, handzame en eenvoudige kant-en-klare programma’s en installaties voor scholen en theaters ontwikkelen.

Taartrovers ontvangt een tweejarige subsidie 2019-2020 binnen het Kunstenplan voor 
€ 75.675 per jaar (incl. indexatie 2020). 
Voor de periode 2021-2024 vraagt de organisatie bij het AFK een bijdrage van gemiddeld 
€ 204.545 per jaar in het kader van het Kunstenplan.


Artistiek belang

De commissie beoordeelt het artistiek belang als goed.
De organisatie staat voor de kracht van film en verbeelding, en wil spel met film en verbeelding onderdeel maken van het leven van jonge kinderen. De commissie vindt dat uit het ondernemingsplan van Taartrovers een heldere artistieke signatuur spreekt die bovendien duidelijk uitgewerkt is op basis van de drie genoemde doelstellingen en die een herkenbare basis geeft aan alle door Taartrovers ontwikkelde producten. De kern van deze signatuur wordt gevormd door artistieke films, altijd in combinatie met activiteiten en installaties. Taartrovers stelt als belangrijk criterium, bij de keuze van films, de ruimte die de film biedt voor de eigen verbeelding. Dit vindt de commissie een sterk uitgangspunt. 
Het jonge kind met zijn ervaring, verbeeldingskracht en onderzoekend vermogen staat centraal. De verbinding van de filmbeleving van de kinderen met een prikkelende ervaring in een ideeënrijke en goed vormgegeven interactieve omgeving overtuigt. 

Taartrovers richt zich naar de mening van de commissie aansprekend op kinderen van twee tot negen jaar. De organisatie heeft goed in beeld wat de verschillende ontwikkelingsfases van de doelgroep zijn en hoe hun belevingswereld bij het opgroeien verandert. Hierop differentieert Taartrovers vervolgens het aanbod. Omdat taalvaardigheid nauwelijks een rol speelt is het aanbod ook goed toegankelijk voor anders- of minder talige kinderen. Taartrovers gaat uit van het onderzoekend vermogen en de verbeeldingskracht van jonge kinderen. Het sluit hier op aan met een toegankelijke programmering van experimentele, verhalende en abstracte animatie- en speelfilms. De - in het verlengde hiervan - ontwikkelde en soms interdisciplinaire installaties sluiten aan op de verschillende manieren waarop kinderen van wisselende leeftijden onderzoeken, ontdekken en maken. Het aanbod heeft hiermee naar mening van de commissie artistieke betekenis voor het jonge publiek. De commissie vindt het krachtig dat kinderen via het programma met een andere beeldtaal in aanraking kunnen komen dan ze van huis uit wellicht gewend zijn. 
    
Taartrovers reflecteert op zijn huidige positie en geeft aan wat het ambieert voor de toekomst. In de afgelopen jaren is het artistieke concept - mede vanuit de toekenning van twee achtereenvolgende tweejarige subsidies van het AFK - verder uitgekristalliseerd en vormgegeven. Zo wil het in de toekomst nog meer ruimte voor de eigen verbeelding door meer abstractie door te voeren in de filmselectie en in de thema’s van programma’s en installaties. Er zijn tijdens deze tweejarige subsidieperiodes verschillende nieuwe producten ontworpen, zoals de programma’s die door derden worden uitgevoerd (Kistje Film en Cinemini op Zondag) en Taartrovers Proeflab. De commissie vindt duidelijk uit het plan spreken dat Taartrovers investeert in onderzoek, kennisdeling en artistieke ontwikkeling. Dit blijkt bijvoorbeeld uit de onderzoeksprojecten Mobiel Filmatelier en Cinemini Europa. Samen met het Filmmakerscollectief wil Taartrovers onderzoeken waarom er nog geen documentaires voor jonge kinderen worden gemaakt en hoe je deze zou kunnen ontwikkelen. Dit vindt de commissie interessant.
Taartrovers onderzoekt hoe filmeducatie voor peuters en kleuters in het primair onderwijs, voorscholen en kinderdagverblijven van toegevoegde waarde kan zijn. Dit vindt de commissie eveneens een interessante ontwikkeling. Zij vindt het een sterk uitgangspunt dat de vormgeving van de ruimte en het decor waarbinnen de kinderen op onderzoek gaan, bepalend is. De commissie mist echter een reflectie van Taartrovers op hoe hun (nieuw te ontwikkelen) producten zich verhouden tot het al bestaande aanbod, vanuit onder andere het Filmnetwerk en Curriculum.nu. Ook mist de commissie in het plan een reflectie op mogelijkheden voor de artistieke leiding en uitvoerenden om zich professioneel te ontwikkelen.


Belang voor de stad

De commissie beoordeelt het belang voor de stad als voldoende.
Taartrovers werkt in de komende periode samen met relevante culturele partners als Eye, Kleintjekunst en de Europese partners in Cinemini Europe. Er is daarnaast nog een kleinschalige maar duurzame samenwerking met het onderwijs en de intentie tot uitbreiding richting voorscholen en kinderdagverblijven. De aanvraag benoemt voor het wegnemen van financiële drempels organisaties als Stadspas en de Voedselbank maar verder weinig maatschappelijke partners, behalve binnen Proeflab. Daarin werkt Taartrovers samen met de Vrolijkheid, Atelier AZC en Eigenwijks. Waar de commissie vindt dat Taartrovers zich in het Proeflab het meest overtuigend met de stedelijke samenleving verbindt, ziet zij dit in het merendeel van de programma’s nog niet heel sterk terug in inhoud, maatschappelijke samenwerking of verbinding met de buurt en (lokale) bewoners.

Met activiteiten en bezoeken in Noord, Nieuw-West en Zuidoost vindt de commissie Taartrovers goed bijdragen aan de stedelijke spreiding van het cultuuraanbod. Het deelnemersbereik stijgt fors; de aanvrager zet in op uitbreiding van het aantal (voor)scholen en activiteiten op kinderdagverblijven, al onderbouwt ze de beoogde afzet niet voor alle onderdelen. Er is een, naar de mening van de commissie, positieve structurele samenwerking met twee scholen. De scholenprogramma’s in Noord en Zuidoost zijn volgeboekt. Het aantal in het plan genoemde (voor)scholen is echter nog klein in verhouding tot het beoogde bereik aan leerlingen. Niet duidelijk is of hiermee al een (structurele) samenwerking is. De commissie vindt op basis van de informatie in het plan het realiteitsgehalte van de beoogde uitbreiding niet overtuigend. Ze merkt daarbij op dat het tot op heden flink lagere bereik in het verleden sterk fluctueerde.

Taartrovers kiest voor het thema Wereldstad. Dit vindt de commissie passend vanuit de Europese samenwerkingen in Cinemini Europe. Dit Europese consortium werkt samen aan de ontwikkeling en verspreiding van filmeducatie voor jonge kinderen. Het plan biedt naar mening van de commissie echter nog geen heldere uitwerking van hoe deze samenwerking van betekenis is voor de stad Amsterdam.


Uitvoerbaarheid 

De commissie beoordeelt de uitvoerbaarheid als zwak. 
De commissie ziet nog te weinig basis voor de forse beoogde ambities en vindt het plan met betrekking tot werkwijze en organisatie daarom matig realistisch en uitvoerbaar. De organisatie wil gelijktijdig in Amsterdam flink uitbreiden én een landelijke programmering uitrollen. Naar de mening van de commissie schetst het plan niet een helder, geleidelijk groeipad naar deze schaalsprong. De commissie heeft vertrouwen in het artistieke vakmanschap binnen de organisatie. Ook op productioneel vlak verwacht ze een goede uitvoering op het huidige activiteitenniveau. De commissie heeft echter veel minder vertrouwen in de verveelvoudiging van zowel het aantal activiteiten, deelnemers en bezoekers als de financiën, kortom de sterke groei van de organisatie. Daarvoor biedt het plan naar haar mening te weinig inzicht in de verwachte organisatiegroei, taakomschrijvingen hierbinnen, specifieke deskundigheid en werkwijze. 

De commissie vindt de bedrijfsvoering niet stabiel genoeg om de beoogde ambitieuze voornemens uit te voeren en de organisatie op de langere termijn effectief te laten functioneren. De financiële dekking voor de periode 2021-2024 is voor een belangrijk deel nog onzeker. Zij vindt Taartrovers financieel kwetsbaar: de organisatie is erg afhankelijk van vreemd vermogen en kan op dit moment minimaal aan de direct opeisbare verplichtingen voldoen. De commissie constateert een spanningsveld tussen deze zorgelijke financiële situatie en de ambitieuze plannen van de organisatie. Zij bevindt zich naar de mening van de commissie niet in een positie om veel risico te kunnen nemen. 

De begroting stijgt vanaf 2021 fors ten opzichte van de realisatie in het piekjaar 2018: het jaar waarin er, met een incidentele subsidie van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, een landelijke tour werd gerealiseerd. De begroting vindt de commissie inzichtelijk, maar slechts ten dele passend omdat volgens de commissie de toelichting slechts summier de kostenstijging onderbouwt. Dat geldt bijvoorbeeld voor de verzesvoudiging van de activiteitenlasten personeel tussen 2018 en 2021. Er is in de toelichting sprake van een gefaseerde indiensttreding van personeel, maar deze fasering wordt niet geconcretiseerd. Aan de batenzijde laat de begroting vanaf 2021 ten opzichte van 2018 zonder toelichting een sterke daling van de publieksinkomsten zien. De commissie vindt het slordig dat niet is aangegeven dat dit een verschuiving van - onder andere - de post gekapitaliseerde bijdragen van filmtheaters betreft. Deze werden in 2018 onder publieksinkomsten opgenomen en worden vanaf 2021 onder de daardoor flink stijgende sponsorinkomsten geteld. De overige inkomsten stijgen jaarlijks verhoudingsgewijs ook flink, maar de commissie mist de noodzakelijk toelichting op deze bewegingen waardoor ze niet overtuigd is van de realiteitszin ervan. De financieringsmix vindt de commissie met publieksinkomsten, sponsorinkomsten en private financiering voldoende gevarieerd. 

De commissie vindt de informatie over marketing wat algemeen, maar voldoende realistisch en passend. Taartrovers benoemt dat het de komende jaren meer wil investeren in publiciteit vanwege de toename van de omvang, de diversiteit en de geografische spreiding van de programma’s. Omdat de doelgroepen sterk uiteenlopen en zich op verschillende plekken bevinden, vraagt dit om een gedifferentieerde aanpak. Die moet zowel aansluiten bij de specifieke doelgroepen, als bij de netwerken waarin ze zich bevinden. Ook de maatschappelijke en financiële situatie en de wijze waarop ze informatie tot zich nemen varieert per doelgroep. Hoewel Taartrovers deze specifieke doelgroepen niet expliciet benoemt, geeft de aanvrager wel voorbeelden waaruit blijkt hoe het publiciteit wil gaan inzetten: niet talige, beeldrijke posters voor het Proeflab in het AZC, publicaties in onderwijstijdschriften, een online campagne voor de landelijke festivaltoer, samenwerking met Stadspas en media-aandacht via diverse stakeholders. Dit geeft de commissie genoeg vertrouwen dat met deze marketingacties het beoogde publiek bereikt zal worden. 


Diversiteit en inclusie

De commissie beoordeelt de bijdrge aan diversiteit en inclusie als voldoende.
Het plan draagt in artistieke zin deels bij aan culturele diversiteit van het Amsterdamse cultuuraanbod. Op dit moment worden in de filmprogrammering al wel films opgenomen uit andere culturen. Taartrovers wil dit de komende jaren nog meer gaan doen door beter gebruik te maken van verhalen en beelden uit met name de vier culturen waarmee veel Amsterdamse kinderen zich verbonden voelen: Suriname, Marokko, Turkije en de Nederlandse Antillen. Ook in de installaties wil Taartrovers de komende periode meer sferen, smaken, kleuren, geluiden, verhalen en beelden uit deze culturen representeren. Tot slot schetst het plannen om kinderen en kunstenaars met diverse culturele achtergronden te betrekken bij de programmering. De commissie vindt dit, al zijn ze nog beknopt, concrete en passende ambities, die de komende periode hun uitwerking zullen moeten krijgen. 

Taartrovers richt zich de komende periode toenemend actief op een zo divers mogelijk bereik. Met voortzetting van bestaande programma’s zoals Proeflab in AZC West en Mobiel Filmatelier en de uitbreiding in 2021 naar onder andere The Beach, draagt Taartrovers naar de mening van de commissie bij aan het bereiken van een cultureel divers samengesteld publiek in de stad. Ook de niet talige benadering van de programma’s en het verlagen van financiële drempels door samenwerking met partijen als Stadspas, Laat ze maar lachen en De Voedselbank zullen naar de mening van de commissie waar dit relevant is kansen bieden om een divers publiek te bereiken.

Taartrovers is zich bewust van de eenzijdige samenstelling van personeel, staf, directie en de Raad van Toezicht. Deze bewustwording heeft vanaf 2017 geleid tot een ander wervings- en selectieproces voor alle medewerkers, dat al enig resultaat heeft. Het plan had naar mening van de commissie nog wat pro-actiever gekund, bijvoorbeeld door voor de op korte termijn vrijkomende zetels in de Raad van Toezicht met een gespecialiseerd wervingsbureau actief te zoeken naar meer leden met een niet-westerse achtergrond.

Conclusie

De commissie adviseert op grond van bovenstaande overwegingen de aanvraag van Taartrovers gedeeltelijk te honoreren met een bedrag van € 75.675 per jaar.
Dit is het huidige subsidiebedrag. De commissie waardeert de activiteiten van Taartrovers maar vindt de beoogde forse uitbreiding zowel financieel als organisatorisch niet overtuigend  onderbouwd, en daarmee niet realistisch. Zij acht de bedrijfsvoering niet stabiel genoeg voor een dergelijke schaalsprong en vindt de ambitieuze plannen van de organisatie niet in verhouding staan tot de zorgelijke financiële situatie en de fluctuerende resultaten tot op heden. 

De aanvraag is beoordeeld binnen de adviescommissie Cultuureducatie.

Adviseur Job Kaihatu heeft niet deelgenomen aan de beraadslaging.