Ragazze Quartet

Muziek / muziektheater
Aangevraagd: € 50.000
Toegekend: € 50.000

Inleiding

Ragazze Quartet streeft ernaar één van de meest frisse en betekenisvolle stemmen van de
klassieke en hedendaagse muziek in Nederland te zijn. Het kwartet doet dit door thematische programma’s vorm te geven, waarin verbindingen worden gelegd met andere
muziekstijlen en kunstvormen. Ragazze Quartet bestaat uit Rosa Arnold (viool), Jeanita
Vriens (viool), Annemijn Bergkotte (altviool) en Rebecca Wise (cello). Het artistieke beleid
wordt bepaald door de vier musici van het kwartet zelf, in overleg met zakelijk leider Roland
Spekle. De kracht van Ragazze Quartet is naar eigen zeggen om op subtiele en persoonlijke
wijze vraagstukken van deze tijd te vertalen in abstracte en zintuiglijke presentatievormen op
het podium. Cruciaal onderdeel van het artistieke profiel is om het publiek de zeggingskracht
van bekende én onbekende muziek ten volle te laten ervaren. Daarnaast verstrekt Ragazze
Quartet compositieopdrachten en ontwikkelt het beleid waarmee het zich verbindt met
diverse publieksgroepen.

In de periode 2021-2024 wil Ragazze Quartet een nieuwe inhoudelijke stap zetten. Met tekst,
beeld, spel en technologie, intensiveert het kwartet het beleid om de producties van een
thematische context te voorzien. Ragazze Quartet zal het publiek via thematische
programma’s meenemen in maatschappelijke onderwerpen die het kwartet raken. Door een
verhalende context toe te voegen, wil het kwartet een aanvullende betekenislaag creëren,
die de betrokkenheid met het publiek kan vergroten en aanleiding kan geven tot gesprek. De
verbinding met muziek uit andere culturen loopt als een rode draad door de programma’s
heen. Ragazze Quartet wil zijn artistieke missie voortzetten en ook met nieuwe partners
interdisciplinaire vormen van podiumkunst blijven ontwikkelen. Hierin staat de muziek
onveranderd voorop. Ragazze Quartet wil aan minimaal vijf componisten, onder wie twee
vrouwen, een compositieopdracht geven.

Ragazze Quartet ontvangt een vierjarige subsidie 2017-2020 binnen het Kunstenplan van
gemiddeld € 42.436 per jaar (inclusief indexatie 2020).
Voor de periode 2021-2024 vraagt de organisatie bij het AFK een bijdrage van gemiddeld
€ 50.000 per jaar in het kader van het Kunstenplan.


Artistiek belang

De commissie beoordeelt het artistiek belang als zeer goed.
Ragazze Quartet bestaat al vijftien jaar en heeft inmiddels een eigen signatuur in het
muzikale veld. De commissie is van mening dat het veelzijdige kwartet binnen de
strijkkwartetwereld een geheel eigen missie heeft met een aantal verschillende aspecten: het
is de creator en curator van de eigen programma’s en werkt veel samen met andere
disciplines. Daaraan ontleent het kwartet zijn artistieke eigenheid. Ragazze Quartet
onderscheidt zich in de ogen van de commissie met een muziektheatrale benadering en met
een groot maatschappelijk engagement. Dit komt tot uiting in programma's die actuele
onderwerpen aan de orde stellen. Prikkelende, thematische programma’s voor de komende
periode zijn bijvoorbeeld het multi-disciplinaire project Footprints omtrent natuur, klimaat en
duurzaamheid en het muziektheatrale programma the World’s Wife over de positie van de
vrouw. Ook besteedt het kwartet zowel aandacht aan het klassieke, traditionele
strijkkwartetrepertoire als aandacht aan hedendaags nieuw geschreven werk. Zo wordt in het
programma Lamento een strijkkwartet van Mendelssohn gecombineerd met nieuw
geschreven werk van Iraakse componist Hawar Tawfiq. Ragazze Quartet weet op deze
manier de klassieke strijkkwartetcultuur een relevante invulling te geven in de wereld van nu.

De artistieke betekenis voor het beoogde publiek vindt de commissie sterk. Het programma-aanbod is breed, maar het kwartet heeft helder gespecificeerd wat er voor welke doelgroep
gemaakt wordt. De vijf doelgroepen zijn: Ragazze fans, de klassieke muziekliefhebber, de
muzikale avonturier, de culturele alleseter en de project specifieke doelgroep. Voor de
klassieke muziekliefhebber maakt het kwartet programma’s als Bartók Bound, gericht op het
westerse, klassieke muziek repertoire. Voor de muzikale avonturier zijn er programma’s die
zich richten op muziektheater, dans en opera, zoals het programma Dansende Handen in
samenwerking met de Flamenco Biënnale. De commissie vindt het positief dat het Ragazze
Quartet zich goed bewust is van de artistieke impact die zij met hun programma’s op de
doelgroepen willen hebben. Daarbij beseft het kwartet dat de door hun gekozen artistieke
weg met verschillende artistiek-inhoudelijke programma's in diverse presentatievormen,
kwetsbaar is omdat de uiteenlopende gedaanten die het kwartet kan aannemen
herkenbaarheid in de weg kunnen staan.

De commissie is positief over de beoogde artistieke ontwikkeling van Ragazze Quartet. De
aanvraag geeft blijk van reflectie op het artistieke verleden en dit krijgt een heldere
weerspiegeling in de huidige aanvraag. Ragazze Quartet heeft ervaring met het maken van
voorstellingen aan de hand van maatschappelijk relevante onderwerpen en wil die lijn nu
doortrekken en nog diverser maken. Dit uit zich in de aansprekende programmering voor de
komende jaren die langs vijf verschillende lijnen wordt opgezet. De commissie vindt het
positief dat er cultureel diverse programma’s en bijzondere maatschappelijke programma’s
ontwikkeld zullen worden. Zo is er een programma waarin Ragazze Quartet samenwerkt
met het Malinese Trio Da Kali en een programma rondom duurzaamheid, genaamd in De
Geheime Tuin. In dit programma wordt een nieuw werk geschreven voor het kwartet door
Caroline Shaw waarin de natuur resoneert in klank. De commissie waardeert de grote mate
van zelfreflectie bij Ragazze Quartet en de flexibiliteit om de eigen keuzes kritisch onder de
loep te nemen. Ragazze Quartet reflecteert op de eigen ervaringen en wil voortbouwend
daarop programma’s nog sterker in een actuele maatschappelijke of artistiek-inhoudelijke
context plaatsen.

De commissie leest in het plan verscheidene ontwikkelmogelijkheden die Ragazze Quartet
voor zichzelf ziet in de rol van uitvoerder, creator en curator van zijn artistieke plannen. Zo
zal het kwartet een aantal compositie opdrachten verstrekken en werk uitvoeren van
componisten met een verschillende signatuur, zoals Aftab Darvishi, Giovanni Sollima en
Caroline Shaw. Dit biedt ontwikkelmogelijkheden op het vlak van speelvaardigheid en
samenspel buiten het westerse-klassieke idioom. Het plan zet daarnaast in op het
ontwikkelen van gerichte vaardigheden die nodig zijn voor de realisatie van bijzondere
nieuwe programma’s en artistieke samenwerkingen, zoals het programma Do You Usher,
een voorstelling met en over mensen met het syndroom van Usher. Van de leden van het
kwartet vraagt dat ontwikkeling op het vlak van de beleving van klassieke muziek voor doofblinde mensen. De commissie is van mening dat het plan gevarieerde mogelijkheden biedt aan de artistiek betrokkenen van het Ragazze Quartet om zich professioneel te ontwikkelen.


Belang voor de stad

De commissie beoordeelt het belang voor de stad als goed. 
In Amsterdam-Noord ontwikkelt het kwartet vanuit broedplaats De Rietwijker kleinschalige
programma’s en wijkgerichte projecten voor én met bewoners. Op deze locatie ligt de focus
bij jeugd en vrouwen uit de buurt. Ragazze Quartet beoogt hiermee een bescheiden, doch
betekenisvolle rol te spelen in Amsterdam-Noord en bruggen te slaan tussen diverse
kunstvormen, culturen en mensen. De commissie heeft waardering voor het voornemen om
deze verbinding met de Amsterdamse bewoners aan te gaan, maar constateert ook dat
Ragazze Quartet nog weinig ervaring heeft op dit vlak. Hierdoor is de commissie niet volledig
overtuigd van het uiteindelijke verbindende effect van deze projecten.

De commissie vindt de bijdrage die het kwartet levert aan de stedelijke spreiding van
activiteiten en publieksbereik in Amsterdam voldoende. Ragazze Quartet ontplooit
activiteiten op vele Amsterdamse podia waarvan het grootste deel in het Centrum
plaatsvinden en bij diverse Amsterdamse festivals. Daarna volgt Noord waar Ragazze
Quartet kantoor houdt. Ook zijn er enkele activiteiten in Zuid en Zuidoost. Grootschalige
projecten zullen onder andere in het Muziekgebouw en in het Concertgebouw plaatsvinden
en kleinere wijkgerichte projecten onder andere in uitvalsbasis de Rietwijker in Noord en
andere urban resorts en podia in de wijken. Ragazze Quartet heeft al veel ervaring met het
spelen in het Centrum en Oost en partners en relaties in de overige stadsdelen. De
commissie acht deze spreiding realistisch in het licht van de beoogde activiteiten en het
publieksbereik.

Als eigen accent kiest Ragazze Quartet voor het thema Groene stad. Het kwartet wijdt vier
programma’s aan de thema’s natuur, klimaat en duurzaamheid en deze onderwerpen zijn al
jaren een belangrijke drijfveer van de organisatie. De commissie vindt dat het thema goed
aansluit bij het geheel van de activiteiten van het Ragazze Quartet, en overtuigend is
uitgewerkt. Met Bureau 8080, een adviesbureau op het gebied van duurzaamheid, zal een
nulmeting plaatsvinden en zullen uitgangspunten geformuleerd worden om de organisatie te
helpen in het streven naar duurzaamheid. Voorts sluit Ragazze Quartet zich aan bij Warming
Up, een initiatief van Impactmakers en andere partijen in de stad die zich actief bezighouden
met het verduurzamen van de stad. Dankzij een actie in samenwerking met donateurs
verwacht het kwartet in de loop van dit kalenderjaar (semi)elektrisch te kunnen gaan rijden
om ook in organisatorische zin bij te dragen aan een duurzame stad.


Uitvoerbaarheid

De commissie beoordeelt de uitvoerbaarheid als goed.
De commissie vindt de opzet van de plannen realistisch en uitvoerbaar en is positief over de
deskundigheid en ervaring van de belangrijkste betrokkenen op zowel artistiek als zakelijk- productioneel vlak. Het kwartet heeft jarenlange ervaring met de huidige werkwijze en heeft
uiteenlopende projecten aantoonbaar goed gerealiseerd. De komende periode zullen er twee
producties minder spelen dan in de vorige periode. De dagelijkse leiding bestaat uit het
Ragazze Quartet en een ervaren zakelijk leider. Daarnaast bestaat de organisatie uit drie
werknemers die zich bezighouden met productie, marketing en development. De commissie
heeft vertrouwen in het vakmanschap van deze medewerkers en acht hen goed in staat de
voorgenomen plannen uit te voeren.

De organisatie is klein maar heeft in het recente verleden aangetoond een gezonde
bedrijfsvoering te kunnen realiseren. De voorgenomen plannen in relatie tot de
gepresenteerde meerjarenbegroting bevestigen dat beeld. De commissie vindt het positief
hoe Ragazze Quartet zich ontwikkelt als cultureel ondernemer. Er wordt een afdeling
Development opgezet met als doel om meer eigen inkomsten te verwerven uit sponsoring en
private fondsen. Hierin schuilt echter ook een risico, geeft de aanvrager aan. Mocht dit
initiatief niet succesvol blijken te zijn, dan zal de organisatie naar eigen zeggen een
bezuiniging moeten doorvoeren. Het kwartet geeft in de aanvraag nog geen richting aan de
wijze waarop het met dat risico wil omgaan of de prioritering die het dan wil maken.

De commissie vindt de begroting realistisch en passend. De samenstelling en hoogte van de
kosten sluiten goed aan bij de voorgenomen activiteiten. De activiteitenlasten personeel
stijgen fors terwijl er minder producties en uitvoeringen zullen zijn in vergelijking met de
vorige periode. In de nieuwe beleidsperiode wil Ragazze Quartet alle artistieke medewerkers
en de organisatie conform de nog te publiceren cao Muziekensembles belonen. Om dit
financieel mogelijk te maken brengt het kwartet het aantal uitvoeringen en producties terug.
De commissie vindt de onderbouwing van deze stijging van activiteitenlasten goed te volgen
en passend bij de beoogde repetitie, uitvoerings- en ontwikkelkosten voor de verschillende
programma’s. De commissie is tevens positief over de financieringsmix. Er is een goed
evenwicht tussen private en publieke inkomsten, dat de commissie vindt passen bij de
beoogde activiteiten en ervaring van het kwartet. De dekking van de kosten bestaat bijna
voor de helft uit private inkomsten en voor het overige deel uit subsidie inkomsten. De
beoogde private inkomsten lijken de commissie reëel gezien de inspanningen die Ragazze
Quartet op dit vlak levert. Zo vindt de commissie de oprichting van de afdeling Development
vertrouwenwekkend, omdat de organisatie er zo werk van maakt om meer private inkomsten
te genereren uit donaties, sponsoring en private fondsenwerving. Wel is de commissie van
mening dat er meer publieksinkomsten gegenereerd kunnen worden aangezien de
bezoekersaantallen richting 2024 stijgen.

Ragazze Quartet presenteert een helder en gedifferentieerd marketingplan voor
verschillende doelgroepen. Op basis van uiteenlopende projecten en campagnes in het
verleden is er ervaring opgedaan met het gericht bereiken van en communiceren met het
publiek. Dit wordt de komende vier jaar verder doorontwikkeld. Ragazze Quartet benoemt vijf
doelgroepen: Ragazze fans, de klassieke muziekliefhebber, de muzikale avonturier, de
culturele alleseter en de project specifieke doelgroep. Per doelgroep wordt uiteengezet in
welke netwerken de doelgroep zich begeeft, wat voor profiel de betreffende doelgroep heeft
en wat specifieke aandachtspunten zijn voor marketing en communicatie met die doelgroep.
De commissie is positief over deze marketingstrategie. Daarnaast gaat het kwartet een
samenwerking aan met de Young Ambassadors Circle, een klankbordgroep van twintigers,
om meer inzicht te krijgen in de leefwereld van twintigers en de wijze waarop deze
publieksgroep het beste benaderd kan worden. De commissie vindt dit een interessant
voornemen in het licht van het verbreden van het publieksbereik.


Diversiteit en inclusie

De commissie beoordeelt de bijdrage aan diversiteit en inclusie als zwak.
De commissie waardeert het voornemen om meer divers aanbod te creëren en vindt het
positief dat enkele van de programmaonderdelen culturele diversiteit als thema hebben. Zo
gaat het programma Lamento, over het sterven in verschillende culturen, is project Fifty for
the Future, een samenwerking met musici en componisten van over de hele wereld en bevat
programmalijn Cross Culture samenwerkingen met het Malinese Trio da Kali en met de Zuid
Afrikaanse cellist Abel Selaocoe. Veel andere programmaonderdelen hebben daarentegen
wel een maatschappelijke insteek, maar geen cultureel diverse component.

Ragazze Quartet geeft te kennen dat het bereiken van een cultureel divers publiek met een
klassiek strijkkwartet voor hen een doel, maar tevens een uitdaging is. De commissie vindt
dit een realistische constatering, aangezien het genre strijkkwartet diepgeworteld is in een
westerse traditie en voornamelijk een hoog opgeleid, westers publiek bereikt. Het kwartet wil
zijn programma’s toegankelijker maken voor diverse doelgroepen door klassieke muziek te
presenteren in een meer theatrale en inhoudelijke context met sociaal bewogen thema’s en
cultureel diverse programma’s. De commissie acht het niet reëel dat er op basis van deze
inhoudelijke programma’s ook een cultureel divers publiek komt. De commissie meent dat
de realiteit is dat deze toegankelijke programma’s geen cultureel divers publiek opleveren. Er worden partners genoemd: de Theaterstraat, de Rietwijker en Urban Resort/Podium Mozaïek, waarmee beoogd wordt een cultureel divers publiek te bereiken. Dit vindt de commissie een positief voornemen, maar de commissie vindt onvoldoende uitgewerkt hoe er via deze partners cultureel diverse wijkbewoners bereikt zullen worden.
Het kwartet is daarnaast voornemens om een projectmedewerker aan te trekken om een
meer divers publiek te bereiken. De commissie ziet dit als een positief voornemen, maar hoe
deze projectmedewerker te werk zal gaan om daadwerkelijk een groter divers publiek te
bereiken, wordt niet nader toegelicht.

Binnen het personeelsbestand en het bestuur is nog geen sprake van culturele diversiteit.
Ragazze Quartet is zich ervan bewust aan het begin van een veranderingsproces te staan
en heeft daar op beleidsniveau aandacht voor. Zo gaat het kwartet bij vacatures nadrukkelijk
op zoek naar kandidaten met een niet-westerse achtergrond en is het streven om tijdens
deze kunstenplanperiode tenminste één bestuurslid met een cultureel diverse achtergrond
aan te trekken. De commissie is overtuigd van de goede intenties op dit vlak en vindt het
kwartet integer in zijn reflectie op waar het nu staat. De daadwerkelijke inzet op dit thema
had volgens de commissie wel ambitieuzer gekund. Zo noemt het kwartet wel mogelijke
samenwerkingspartners met expertise op het gebied van werving, maar ontbreekt het aan
concretisering van deze voornemens. Op grond van bovenstaande redenen vindt de
commissie de visie op diversiteit van het personeelsbestand en bestuur nog niet
daadkrachtig genoeg.


Conclusie

De commissie adviseert de aanvraag van Ragazze Quartet te honoreren met het gevraagde subsidiebedrag van € 50.000 per jaar.

De aanvraag is beoordeeld binnen de adviescommissie Muziek en Muziektheater.