Bitter Sweet Dance

Podiumkunsten & Letteren
Aangevraagd: € 90.000
Toegekend: € 0

Inleiding

Dansgezelschap Bitter Sweet Dance, opgericht en geleid door choreografe Liat Waysbort, produceert dansvoorstellingen, educatieactiviteiten en contextprogramma's die met elkaar verbonden zijn. Bitter Sweet Dance creëert dynamische, fysieke voorstellingen waarmee zij tevens actuele maatschappelijke onderwerpen aansnijdt. Daarbij gaat het onder meer om het doorbreken van clichés rond leeftijd, gender en lichamelijkheid. Met het werk van Bitter Sweet Dance wil Waysbort een fysieke en emotionele snaar bij het publiek raken en een breed publiek aan zich binden.

In de periode 2019-2020 wil Bitter Sweet Dance een duet maken voor de kleine en middenzaal, een groepsstuk voor derdejaarsstudenten van Moderne Theaterdans, een dansdocumentaire, een kleine zaalproductie met dans en stand-up comedy, een moderne opera voor de midden- en grote zaal in samenwerking met Stichting M.O.C.A. en een solo voor de kleine en middenzaal. Bitter Sweet Dance zal daarbij regelmatig samenwerkingen aangaan met kunstenaars buiten de dans.

De ontwikkeldoelen van Bitter Sweet Dance liggen op zakelijk vlak en op het gebied van publieksbereik. Centrale waarden in de maakprocessen zijn voor Bitter Sweet Dance dialoog, gedeeld eigenaarschap en het samenbrengen van verschillende expertises. Op zakelijk vlak wil Bitter Sweet Dance ontwikkelen naar een organisatievorm waar deze waarden eveneens centraal staan: een Shared Pool of Expertise waarin het team elkaar inspireert en artistieke en organisatorische groei bewerkstelligt. Bitter Sweet Dance wil de komende periode aan de hand van een aantal implementatiedoelstellingen werken aan de ontwikkeling van deze werkstructuur en -methodiek, waarmee als het ware een blauwdruk voor een dergelijke organisatie kan ontstaan.

Ten aanzien van de ontwikkeling van het publieksbereik stelt Bitter Sweet Dance zichzelf ten doel een nieuw en divers publiek te werven en relaties met het bestaand publiek te verdiepen. Ook wil de organisatie haar naamsbekendheid en zichtbaarheid vergroten.

Stichting Bitter Sweet Dance vraagt aan het AFK voor de periode 2019-2020 een bijdrage van gemiddeld € 90.000 per jaar, waarvan € 8.875 per jaar voor ontwikkeling en € 81.125 voor de reguliere activiteiten.

Artistieke kwaliteit

De commissie beoordeelt de artistieke kwaliteit als voldoende.
Het vakmanschap van Waysbort als choreografe en danscoach maakt indruk. Het is duidelijk dat Waysbort een enorme staat van dienst heeft als danser, repetitor, choreografe en danscoach. De kennis en kwaliteiten die ze op dat vlak opgedaan heeft met onder andere de methode van de Batsheva Dance Company, staan goed aangeschreven. De commissie vindt de danstaal die Waysbort als choreografe hanteert met name effectief bij kortere stukken in de kleine zalen, waar Bitter Sweet Dance in de voorgaande jaren voornamelijk actief is geweest. De commissie is niet overtuigd dat het gezelschap al het artistieke vakmanschap heeft om grotezaalvoorstellingen te produceren. De grotezaalvoorstelling die Bitter Sweet Dance in 2017 produceerde, werd matig onthaald. Producties voor de grote zaal vergen een andere dramaturgie dan korte stukken voor de kleine zaal. Daarin heeft Waysbort volgens de commissie nog een aantal slagen te maken. De commissie had in de aanvraag meer reflectie willen zien op de artistieke ontwikkeling als gezelschap en op de ervaringen met de voorgaande producties, in het licht van de plannen voor een nieuwe grotezaalproductie in 2020.

De voorstellingen van Bitter Sweet Dance zijn intellectueel en doordacht, maar kunnen daarmee ook wat afstandelijk zijn. Hierdoor beklijft de beroering voor het publiek niet voldoende, wat de zeggingskracht voor het publiek beperkt. Goed is wel dat het publiek context geboden krijgt doordat Bitter Sweet Dance maatschappelijke thema’s op een bijzondere manier zichtbaar maakt en het hoofd biedt. De maatschappelijke thema’s die Bitter Sweet Dance als uitgangspunt neemt voor de voorstellingen, met daarin vaak een centrale plaats voor gendervraagstukken, zijn relevant en hebben betekenis voor het publiek.

Zakelijke kwaliteit

De commissie beoordeelt de zakelijke kwaliteit als onvoldoende.
De bedrijfsvoering van deze jonge organisatie is kwetsbaar doordat de organisatiekracht beperkt is. Er wordt vooral met freelancers gewerkt; zelfs de zakelijk leider werkt op freelancebasis. Bitter Sweet Dance heeft weinig weerstandsvermogen en is de afgelopen jaren soms zelfs met persoonlijke leningen overeind gebleven. De commissie is van mening dat er daarmee geen gezonde bedrijfsvoering is die voldoende basis biedt om de ambitieuze artistieke plannen voor de komende jaren te kunnen realiseren.

Het toezicht lijkt de commissie op orde, al zaait Bitter Sweet Dance daar zelf wat verwarring over. Zij vermeldt dat het bestuur in 2019 een vergadering zal wijden aan het analyseren of de Governance Code Cultuur wordt nageleefd. Omdat in de aanvraag echter is aangegeven dat de statuten volgens de code zijn opgesteld en dat de pijlers van de code jaarlijks aan de praktijk worden getoetst, is het de commissie niet duidelijk waarom deze actie nog nodig is.

Omdat de begroting nauwelijks gespecificeerd is en er weinig toelichting op wordt gegeven, is het voor de commissie niet goed te beoordelen of de begroting realistisch is. De begroting laat een verhoging zien van de activiteiten- en beheerlasten ten opzichte van voorgaande jaren. Waar deze stijging vandaan komt en waarom die nodig is, wordt onvoldoende onderbouwd en uitgelegd. Aan het doelpercentage eigen inkomsten wordt in de begroting voldaan, maar de commissie ziet geen realistische en evenwichtige mix van inkomstenbronnen. De sprong in de personele beheerlasten wordt voor een groot deel gedekt met de subsidie die aan het AFK wordt gevraagd. De commissie vindt het risicovol dat Bitter Sweet Dance rekent op een stijging van de publieksinkomsten van gemiddeld € 16.000 per jaar in de voorgaande jaren naar gemiddeld € 46.000 per jaar in de periode 2019-2020. In het licht van de ervaringen met de voorgaande grotezaalproductie is dit optimisme wellicht niet gerechtvaardigd. Positief is dat er coproductiebijdragen zijn opgenomen, die de commissie haalbaar acht op basis van eerdere samenwerkingen die Bitter Sweet Dance is aangegaan.

Bitter Sweet Dance merkt in de aanvraag zakelijke kwaliteit als ontwikkeldoel aan. Daarom wordt binnen dit criterium tevens de kwaliteit van de ontwikkeling beoordeeld. De beginsituatie voor het zakelijk ontwikkeldoel is duidelijk. Bitter Sweet Dance geeft aan hoe zij tegen de eigen organisatie aankijkt en benoemt de kernwaarden die zij belangrijk vindt. De commissie vindt echter wel dat de organisatie daarbij weinig reflectie toont op waar het gezelschap staat en wil staan binnen de danswereld.

De noodzaak voor de zakelijke ontwikkeling komt voort uit opgedane ervaringen met het boeken van voorstellingen, publiciteitsimpact, planning en financiering. Bitter Sweet Dance denkt de noodzakelijke verbeteringen te kunnen bewerkstelligen door het stroomlijnen van de organisatie. Leidend daarin is de potentie van de Shared Pool of Expertise, met dialoog, gedeeld eigenaarschap, gedeelde verantwoordelijkheid en ruimte voor de individuele expertise als uitgangspunt. De commissie mist echter een goede analyse, conclusies en terugkoppeling van de zakelijke problemen die men ervaart. De uitwerking van het stroomlijnen van de organisatie als einddoel voor de zakelijke ontwikkeling blijft daardoor te oppervlakkig en heeft de commissie niet overtuigd.

De diverse workshops en cursussen die Bitter Sweet Dance als instrumenten in wil zetten om de Shared Pool of Expertise te ondersteunen en tot ontwikkeling te laten komen, zijn in het plan heel precies, maar vooral theoretisch beschreven. De commissie vindt dat er in verhouding met het beoogde doel veel instrumenten worden ingezet en dat de onderzoeksvragen heel breed zijn geformuleerd. Hierdoor mist het ontwikkelplan een duidelijke focus en doortastendheid. Niet terug te lezen is hoe de gekozen instrumenten met elkaar in lijn staan en de geconstateerde lacunes op zakelijk vlak kunnen helpen oplossen. Zo wordt bijvoorbeeld niet uitgelegd hoe de openbare workshop female leadership gaat bijdragen aan een betere bedrijfsstructuur van Bitter Sweet Dance. De coachingstrajecten lijken vooral een verkennend karakter te hebben. Niet duidelijk is hoe Bitter Sweet Dance de opgedane kennis denkt te operationaliseren. De aanvraag gaat volgens de commissie onvoldoende in op de manier waarop de opgedane inzichten gaan resulteren in een betere organisatiestructuur en betere borging van de zakelijke praktijk. Daardoor is de commissie niet overtuigd dat de instrumenten passen bij de beoogde einddoelen.

Publieksbereik

De commissie beoordeelt het publieksbereik als onvoldoende.
De aanvraag geeft weinig informatie over de samenstelling van het huidige publiek dat Bitter Sweet Dance bereikt. Of het gezelschap een cultureel divers samengesteld publiek trekt, wordt ook niet duidelijk. Wel blijkt uit de aanvraag dat de publieksaantallen beperkt zijn. Omdat de gegevens in de aanvraag weinig inzicht geven in het bereik en de samenstelling van het publiek, kan de commissie niet goed beoordelen of en in hoeverre de ambities op dit gebied passen bij de aard en omvang van de activiteiten van Bitter Sweet Dance in komende periode.

De doelgroepen die het gezelschap de komende jaren wil bereiken, zijn heel breed en schetsmatig beschreven. Een heldere aanpak voor het bereiken van de diverse doelgroepen ontbreekt in het plan.
Er is momenteel nog geen sprake van een overtuigende marketingaanpak. Bitter Sweet Dance heeft als projectorganisatie tot dusver vooral ad hoc marketing uitgevoerd. De organisatie was voor marketingacties vooral afhankelijk van de inzet van partners zoals theaters en festivals.

Bitter Sweet Dance merkte in de aanvraag publieksbereik als ontwikkeldoel aan. Daarom wordt binnen dit criterium tevens de kwaliteit van de ontwikkeling beoordeeld.
Een duidelijke beginsituatie ten aanzien van het publieksbereik is in het plan niet gegeven. Er wordt gesteld dat Bitter Sweet Dance een vaste kern van bezoekers heeft opgebouwd, zonder dat hierover verder wordt uitgeweid of erop gereflecteerd. Op die manier is het voor de commissie niet duidelijk hoe deze vaste kern is samengesteld. De noodzaak voor de ontwikkeling op publieksbereik wordt evenmin concreet onderbouwd.

Bitter Sweet Dance wil een stevige positioneringsstrategie ontwikkelen voor de marketing en publiciteit, maar het ontbreekt daarbij aan een analyse van haar plaats te midden van andere dansgezelschappen. De doelen op het gebied van publieksbereik zijn algemeen omschreven: 'werven en binden van een nieuw divers publiek' en 'het in de markt zetten en vergroten van de naamsbekendheid van Bitter Sweet Dance'. De commissie vindt in de aanvraag weinig concreet houvast om te bepalen of deze einddoelen realistisch en haalbaar zijn. Ook vindt de commissie dat het niet duidelijk is hoe de specifieke kwaliteiten van Liat Waysbort en het gezelschap voor deze doelen ingezet worden.

Bitter Sweet Dance wil voor de ontwikkeling van het publieksbereik stappen zetten naar een positioneringsstrategie, marketingstrategie en publiciteitsplannen. Dit zijn onderdelen van het reguliere productieproces van een gezelschap en daarmee op zichzelf logische keuzes. Een overtuigende motivatie voor de gekozen instrumenten voor deze drie stappen mist echter in het plan. Doordat de keuze voor de instrumenten niet duidelijk gekoppeld is aan een strategie ten aanzien van het publieksbereik, is onduidelijk of deze echt zullen bijdragen aan het beoogde doel. Bitter Sweet Dance legt bijvoorbeeld niet uit hoe het project rondom het nieuw te produceren duet After Titanic zal bijdragen aan de ontwikkeling van het publieksbereik. Het plan beschrijft niet uit welke doelgroepen het potentiële publiek bestaat en ook is er geen heldere aanpak om dit potentiële publiek in contact met Bitter Sweet Dance te brengen. Voor zowel de instrumenten als de coach tenslotte ontbreken een concrete opdracht en aanpak die passen bij de ontwikkeldoelen voor publieksbereik.

Bijdrage aan de veelzijdigheid van het Amsterdamse cultuuraanbod

De bijdrage aan de veelzijdigheid van het Amsterdamse cultuuraanbod beoordeelt de commissie als onvoldoende.
De commissie constateert dat vanuit het Kunstenplan ondersteuning gegeven wordt aan verschillende dansgezelschappen, festivals en podia die hedendaags dansaanbod laten zien. De commissie is van mening dat Bitter Sweet Dance zich bínnen het genre niet sterk onderscheidt ten opzichte van dit aanbod.

Conclusie

Op grond van bovenstaande overwegingen adviseert de commissie de aanvraag van Bitter Sweet Dance niet te honoreren.

De aanvraag van Bitter Sweet Dance is beoordeeld binnen de adviescommissie Podiumkunsten & Letteren.