Ricciotti Ensemble

Inleiding

Het Ricciotti Ensemble is ervan overtuigd dat muziek een effectieve, diepe vorm van communicatie is. Het doel van het ensemble is ieder publiek te laten voelen dat een optreden van hén is. Het ensemble wil het publiek laten ervaren dat ze het optreden mee kan vormgeven en onderdeel is van de gebeurtenis. Het Ricciotti Ensemble organiseert drie tournees per jaar. Een tournee is thematisch opgezet en kan zich richten op een specifieke doelgroep of regio. Het thema is leidend in de keuze van het repertoire, de solist en de concertlocaties. De drang om door muziek het meest diverse publiek te verbinden is een kernwaarde van het Ricciotti Ensemble. De doelgroep bestaat uit mensen van alle leeftijden en van alle sociaal-culturele of etnische achtergronden, met name mensen die niet in de gelegenheid zijn om live symfonische muziek te beluisteren of nog nooit in een concertzaal zijn geweest. Het ensemble hecht waarde aan het contact met publiek. De helft van haar activiteiten vindt plaats in sociale instellingen en optredens worden altijd gratis aangeboden.

In de periode 2017-2020 zet het Ricciotti Ensemble structureler in op artistieke samenwerkingen met andere kunstdisciplines en minstens één samenwerking per tournee met een (amateur) muziekgezelschap. Er wordt gewerkt aan tournees, aan een stevige impuls op het gebied van online marketing, het uitbouwen van het netwerk, het verdiepen van relaties en het zoeken van een mediapartner binnen Amsterdam. Het ensemble wil de activiteiten in Amsterdam verdubbelen, divers publiek aan zich binden, meer aanwezig zijn in de Stadsdelen Noord en West, specifieke doelgroepen bereiken met artistieke- en educatiepartners en Amsterdam vertegenwoordigen als The Amsterdam Street Orchestra op haar buitenlandse tournee. Op zakelijk gebied wil het ensemble naar een stabielere financiële basis toe door verbreding van de financieringsmix. Ook stelt de organisatie zich ten doel het donateurenbestand uit te breiden en structurele verbintenissen met fondsen en het bedrijfsleven aan te gaan, naast de huidige projectmatige ondersteuning. Daarnaast zal de staf uitgebreid worden met een medewerker voor online marketing.

Het Ricciotti Ensemble ontvangt in de periode 2013-2016 € 17.620 per jaar in het kader van structurele ondersteuning door de Gemeente Amsterdam. In het kader van het Kunstenplan 2017-2020 vraagt het Ricciotti Ensemble een subsidiebedrag van € 45.000 per jaar.

Artistiek inhoudelijke kwaliteit

De commissie beoordeelt de artistieke kwaliteit als goed. De aanvraag is met een aanstekelijk enthousiasme en veel voortvarendheid geschreven. De organisatie heeft een heldere artistiek-inhoudelijke visie die ook inspeelt op de ontwikkelingen die in de komende periode beoogd worden. De commissie is van mening dat de muzikale kwaliteit van de uitvoeringen hierbij niet direct bovenaan staat; het gaat om het uitstralen van plezier in het spelen en het bereiken van mensen uit alle lagen van de samenleving. Voor de deelnemende musici heeft het ensemble een belangrijke functie: het opdoen van veel podiumervaring en het contact met het publiek bevorderen. Het Ricciotti Ensemble functioneert als zodanig al 45 jaar en is een belangrijke leerschool voor musici.

De activiteiten zijn een logisch uitvloeisel van de missie en houden verband met elkaar. Hoewel de commissie begrip heeft voor de korte termijnplanning van de organisatie, wordt de afwezigheid van een concreet overzicht van activiteiten toch als een gemis gezien. De commissie is nieuwsgierig naar twee wel genoemde projecten die in 2017 zullen plaatsvinden met medewerking van de danser Kenzo Kusuda en een tournee langs diverse Franse banlieues met Kyteman en lokale rappers.

De commissie vindt het bijzonder dat er bij het Ricciotti Ensemble geen verschil wordt gemaakt tussen amateur en professional. Door de soepele doorstroming van musici is het ensemble telkens een fris en energiek gezelschap. Tegelijkertijd weet de organisatie oudgedienden blijvend aan zich te binden en dat garandeert een stabiele spelkwaliteit. 
De organisatie toont haar vakmanschap in haar presentatie en de wijze waarop het ensemble zichzelf organiseert. Talentontwikkeling is een volkomen geïntegreerd onderdeel van de organisatie. Met het Junior Ricciotti dat sinds 2015 bestaat, heeft de organisatie nu ook een eigen kweekvijver gecreëerd. Daarnaast draagt het ensemble bij aan de ontwikkeling van de hedendaagse muziek door jonge componisten een platform te geven via arrangeerwedstrijden en compositieopdrachten voor jonge componisten. Het Ricciotti Ensemble levert daarmee naar mening van de commissie een waardevolle bijdrage aan de culturele keten.

Het ensemble weet zich te onderscheiden door de sociaal-maatschappelijke betrokkenheid en de enorme gedrevenheid waarmee gemusiceerd wordt. Wat Ricciotti al 45 jaar doet is nu nog, en zelfs meer dan ooit, actueel. Daarin onderscheidt het ensemble zich en heeft het ook vandaag een voorbeeldfunctie. De activiteiten weten een breed en divers publiek te beroeren door, ook in Amsterdam, op de meest uiteenlopende plekken te spelen; van bejaardentehuizen tot GGZ-instellingen en asielzoekerscentra. Het heeft daardoor sterke zeggingskracht.

Zakelijke kwaliteit

De commissie beoordeelt de zakelijke kwaliteit als ruim voldoende. Uit de jaarverslagen maakt de commissie op dat er een gezonde bedrijfsvoering is. De zakelijke invulling voor 2017-2020, die in lijn ligt met de afgelopen periode, schept voldoende vertrouwen in de haalbaarheid van de beoogde activiteiten en doelstellingen. Toch is de commissie ook kritisch. De totale activiteitenlasten (voor personele en materiële lasten) in de meerjarenbegroting 2017-2020 worden veel hoger begroot dan de bedragen die gemiddeld zijn gerealiseerd in voorgaande jaren 2013 en 2014. Waarom is niet op te maken uit het ondernemingsplan. 

Ricciotti vraagt voor de komende periode een hoger subsidiebedrag aan. De organisatie wil hiermee de financieringsmix verbeteren door onder meer te investeren in het succesvolle Groupies-programma (donateurs die ook trouwe fans zijn en een ambassadeursfunctie hebben voor het ensemble; de doelstelling is een verdubbeling in 2020) en het opzetten van structurele verbintenissen met fondsen en het bedrijfsleven. Hierdoor zijn de indirecte eigen inkomsten jaarlijks steeds iets hoger begroot, waardoor de verhouding tussen de verschillende inkomstenbronnen verandert. Er wordt verder ingezet op een uitbreiding van personeel, een extra marketingmedewerker, en het kunnen inzetten van meer mankracht om de zakelijk leider te ondersteunen bij het doen van research naar de mogelijkheden van het uitbreiden van het donateurenbestand, fondsenwerving en bedrijfssponsoring. Een visie op en aanpak voor het opvangen van risico’s met financiële consequenties, wordt niet geformuleerd.

Stichting Ricciotti Ensemble werkt met een bestuur, dat zijn eigen functioneren de komende periode jaarlijks zal evalueren. Er zijn in de aanvraag nog enkele andere verbeterpunten genoemd waardoor de organisatie voor eind 2016 op alle onderdelen van Governance Code Cultuur zal voldoen. De aanvrager schrijft dat haar beleid naadloos aansluit bij de Code Culturele Diversiteit. Hier is de commissie het niet geheel mee eens. Zij is van mening dat het Ricciotti Ensemble gezien haar maatschappelijke bewustzijn en de tijd waarin we leven, meer moeite kan doen om te komen tot een werkelijk meer cultureel-diverse organisatie, die recht doet aan de demografische samenstelling van Amsterdam.

Publiek

De commissie beoordeelt het criterium publiek als goed. Uit het ondernemingsplan is duidelijk hoe de organisatie inzet op een duurzaam bereik van publiek. Er wordt goed aangegeven wat het verwachte publieksbereik is voor 2017-2020 en dat ligt in lijn met wat eerder is gerealiseerd. De beoogde bezoekersaantallen zijn aanzienlijk, maar de hoeveelheid is sterk afhankelijk van waar er gespeeld wordt. Er wordt op regelmatige basis informeel publieksonderzoek gedaan, voor de komende periode wordt onderzocht hoe dat meer geformaliseerd kan worden. Het devies bij het Ricciotti Ensemble is dat zij het publiek niet zoeken, maar dat er gespeeld wordt waar het publiek is. Dit is voor deze organisatie al jarenlang een gouden formule die werkt binnen het format waarmee het ensemble zich presenteert. Daarbij is een duidelijke visie op het bereik van een cultureel diverse doelgroep.

Het ensemble werkt thematisch en daaraan is de doelgroep ook gekoppeld. Toch meent de commissie dat de zichtbaarheid van het Ricciotti beperkt is en hier meer aan gedaan zou kunnen worden, door bijvoorbeeld het verbreden van de doelgroep(en) en een duidelijke strategie hiervoor. Het ensemble werkt aan bijzondere projecten en heeft een uitgesproken uitstraling. Dat er de komende periode meer aandacht zal gaan naar marketing en communicatie is in de ogen van de commissie terecht en noodzakelijk.

Belang voor de stad: verbinding en spreiding

De commissie beoordeelt de verbinding met de stad als goed. Het Ricciotti Ensemble verbindt zich direct met stedelijk vraagstukken, bewoners en maatschappelijke organisaties in de stad. Ze brengt muziek en “vrolijkheid” op plekken waar die anders niet zo snel komen. Met het Junior Ricciotti, de arrangeerwedstrijden en compositieopdrachten voor jonge componisten levert Ricciotti volgens de commissie een waardevolle bijdrage aan de culturele keten.

De commissie beoordeelt de spreiding als voldoende. De organisatie heeft een heldere visie over de spreiding van de activiteiten in de stad. Toch concentreren die zich nog relatief vaak in Stadsdeel Zuid en Stadsdeel Centrum. Het ensemble speelt daarnaast op minder geijkte plekken in de stad. De plannen om meer te concerteren in Stadsdeel Noord en Stadsdeel West, zijn in het ondernemingsplan nog weinig concreet uitgewerkt.

Conclusie

De commissie adviseert de aanvraag van Stichting Ricciotti Ensemble te honoreren en de organisatie het gevraagde bedrag van € 45.000 per jaar toe te kennen.