Stichting Essential Arts

Muziek / muziektheater
Aangevraagd: € 31.649
Toegekend: € 0

Inleiding

Stichting Essential Arts realiseert een onconventionele programmering; verschillende tijdvakken en stijlen en vocaal-instrumentale combinaties komen aan bod. In de zogenaamde Piano Plus Programma’s worden verbindingen gemaakt tussen: muziek en ballet, film, beeldende kunst, (tap)dance, literatuur en poëzie. Sinds 2011 wordt de concertserie ieder jaar in samenwerking met het Conservatorium Amsterdam afgesloten met het slotconcert van het Componistenfestival, waarin afstuderende componisten zich voor het eerst buiten hun opleidingsinstituut presenteren. De concerten worden zes tot acht keer per jaar georganiseerd in Het Veem, op de zondagmiddag. Het programmeren van aantrekkelijke concerten van zelden gespeeld repertoire staat voorop. Van een aantal van de concerten wordt een editie gemaakt voor leerlingen van basisscholen. Stichting Essential Arts vindt het belangrijk om deze leerlingen al in een vroeg stadium in contact te brengen met concertbezoek en live gespeelde muziek. De Toets des Tijds Concerten wil daarnaast bewust een klein podium zijn dat wendbaar kan inspelen op wensen van componisten en musici. Het podium richt zich in de eerste plaats op de directe omgeving van haar vestigingsplaats in stadsdeel West en omschrijft zichzelf als de enige plaats in Amsterdam West waar klassieke muziek wordt aangeboden.

In de periode 2017-2020 wil de stichting haar werkzaamheden professionaliseren. Ze beoogt een verhoging van het aantal bezoekers en recette-inkomsten door programmering, meer aandacht voor de wijze van benadering van potentiële bezoekers, en betere afstemming van de programma’s op de beoogde doelgroepen. Hiervoor zullen medewerkers programmering en marketingbeleid worden aangesteld. Op deze wijze wordt een transitie binnen de organisatie beoogd, waarin het bestuur meer afstand zal nemen van de dagelijkse werkzaamheden. Daarnaast zal de Governance Code Cultuur formeel, in plaats van informeel, worden toegepast. Andere doelen zijn de intensivering van het contact met het Conservatorium van Amsterdam en de intensivering van de bestaande contacten met jonge componisten om nieuwe werken te schrijven, waarvan de eerste uitvoering in de Toets des Tijds Concerten plaats kan vinden.

In het kader van het Kunstenplan 2017-2020 vraagt Stichting Essential Arts een subsidiebedrag van jaarlijks gemiddeld € 31.649.

Artistiek-inhoudelijke kwaliteit

De commissie beoordeelt de artistiek-inhoudelijke kwaliteit als ruim voldoende. De organisatie heeft een visie geformuleerd die bestaat uit een aantal uitgangspunten die dienen als leidraad bij de keuze voor repertoire en het organiseren van de uitvoeringen. In de aanvraag wordt ook de positionering van de Toets des Tijds concerten toegelicht. De voornemens voor 2016-2017 liggen in het verlengde van wat eerder werd gerealiseerd.

In de afgelopen periode wist de organisatie steeds een serie bijzondere concerten te organiseren, waaruit liefde spreekt voor (nieuwe) kamermuziek en jonge musici. Echter, uit het plan is niet op te maken wat de organisatie beoogt te realiseren in de komende periode en of de geformuleerde visie daarin overeind zal blijven. De werkwijze van de nieuwe programmeur die wordt ingezet, ontbreekt. Wat de professionalisering die de organisatie wenst te realiseren voor gevolgen heeft op inhoudelijk vlak, wordt niet concreet gemaakt in de aanvraag.

Uit de Toets des Tijds Concerten spreekt voldoende vakmanschap van zowel musici als professionals achter de schermen. De organisatie weet zich te onderscheiden met een onconventionele programmering en ensemblecombinaties die zelden in de stad te horen zijn. De serie heeft de afgelopen jaren laten zien zeggingskracht te hebben voor een vast publiek dat trouw naar de concerten gaat. Een sterke troef daarbij is de locatie: een mooie open ruimte in voormalig pakhuis Het Veem, die bijdraagt aan de beleving van de concerten.

Zakelijke kwaliteit

De zakelijke kwaliteit wordt beoordeeld als zwak. De begroting van de organisatie is in de ogen van de commissie niet realistisch ingeschat. De serie concerten is blijkens de begroting zeer kostbaar, de financiële dekking daarvan is kwetsbaar en ook om andere redenen is de commissie er niet van overtuigd dat de voorgenomen ambities op het vlak van professionalisering gerealiseerd kunnen worden. Zo wordt een nieuwe programmeur en een marketingmedewerker aangesteld, maar hierop wordt niet concreet ingegaan: in het ondernemingsplan wordt wel aangegeven waarom zij worden ingezet, maar is niet aangegeven wat zij precies zullen doen en of dat ook haalbaar kan zijn. In de begroting staan voor deze medewerkers hoge bedragen opgevoerd, in vergelijking met de situatie nu, maar ook in vergelijking met andere organisaties die kamermuziekseries aanbieden. De overhead die met de bescheiden serie gemoeid is, wordt daardoor hoog. Een toelichting hierop ontbreekt. Daarbij komt dat de marketing summier is uitgewerkt en het publieksbereik klein is, waardoor de kosten in de ogen van de commissie niet in verhouding staan tot de opbrengsten.

De instelling heeft ultimo 2015 een negatief eigen vermogen. Het eigen vermogen wordt geheel gefinancierd met kortlopende schulden aan participanten in de vorm van een onderhandse lening. Op basis van de ingediende begroting zal het negatieve vermogen niet worden ingelopen. Om de continuïteit van de instelling te waarborgen blijft de onderhandse lening van participanten derhalve ook in de periode 2017-2020 noodzakelijk. Dit is in de ogen van de commissie geen wenselijke situatie.

De financieringsmix is eenzijdig georiënteerd op subsidie van het AFK. De voorgenomen professionalisering leidt niet tot een verbeterd financieel resultaat en heeft geen invloed op het beoogde aantal activiteiten.

De organisatie werkt met een bestuursmodel. Wat opvalt is dat Frank Diamand naast programmeur ook de voorzitter van de stichting is. De aanvraag wekt de indruk dat de taken en bevoegdheden van bestuur en de rest van de organisatie door elkaar heen lopen. De bestuursverslagen bestaan uit de notulen van de vergaderingen. Daaruit is niet op te maken of het bestuur zijn eigen functioneren jaarlijks evalueert. De organisatie heeft geen concrete visie en aanpak op de culturele diversiteit van het personeelsbestand en het toezicht.

Publiek

De commissie beoordeelt het criterium publiek als zwak. Het publiek beperkt zich op dit moment tot inwoners van Amsterdam West. De organisatie streeft naar meer zichtbaarheid, waardoor de concerten voor heel Amsterdam toegankelijk kunnen worden. In het organisatieplan mist een visie op en investeringen in een duurzame opbouw van publiek. De organisatie heeft tot nu toe met een gemiddelde van 60 mensen per uitvoering een zeer bescheiden bereik voor haar activiteiten. Hoewel Essential Arts een marketingmedewerker wil aanstellen in de komende periode, blijven de publieksambities bescheiden. Het plan geeft weliswaar aan dat het bereik tot aan 2020 met 100% zal stijgen, maar in absolute zin gaat dit nog steeds om kleine aantallen, en is er geen toelichting bij wat voor publiek deze toename gezocht wordt. Het is vooralsnog niet duidelijk wat de marketingmedewerker gaat doen en hoe. De doelgroep(en) is (zijn) summier omschreven en het valt de commissie op dat de organisatie sterk gericht is op het aanbod, aangezien het plan meldt dat men goed kan inspelen op wensen van componisten en musici.

Het organisatieplan geeft geen blijk van publieksonderzoek in de afgelopen periode. Ook het voornemen daartoe mist. Er is in het organisatieplan geen visie geformuleerd op culturele diversiteit van publieks- en deelnemersbereik.

Belang voor de stad: verbinding en spreiding

De commissie beoordeelt de verbinding als voldoende. De organisatie verbindt zich niet met stedelijke vraagstukken, maar wel met bewoners en de buurt door ook in te zetten op concerten voor de scholen (al zijn deze beperkt in aantal).

De commissie beoordeelt de spreiding als goed. De Toets des Tijds Concerten vinden allemaal plaats in Amsterdam West, buiten het stadsdeel Centrum en het stadsdeel Zuid.

Conclusie

De commissie adviseert de aanvraag van Stichting Essential Arts niet te honoreren.