Stichting Nineties Productions

Inleiding

Stichting Nineties Productions maakt voorstellingen op het snijvlak van theater, muziek, literatuur en popcultuur. Theatermakers Yannick Noomen en Anne Maike Mertens vinden inspiratie in de cultuuruitingen en gedragingen uit de twintigste eeuw en de huidige tijd. In hun werk plaatsen ze hoge en lage cultuur naast elkaar. Het collectief wil zich profileren op de kruising tussen kunst en populaire cultuur.

Tot nu toe was Paradiso Melkweg Productiehuis zakelijk verantwoordelijk voor Nineties Productions. Voor de komende twee jaar stelt Nineties Productions zich ten doel die verantwoordelijkheid zelfstandig te gaan dragen en in zakelijk opzicht autonoom te worden. Daarnaast wil Nineties Productions haar publieksbereik vergroten en verder ontwikkelen. De organisatie is doordrongen van het belang en de noodzaak van diversiteit, die in het verlengde ligt van haar wens om lage en hoge cultuur te vermengen.

Nineties Productions beoogt haar ontwikkeldoelstellingen te realiseren met een breed scala aan instrumenten, waaronder het inzetten van mentoren en coaches, het organiseren van verdiepingsavonden et cetera.

Stichting Nineties Productions vraagt aan het AFK een bijdrage van gemiddeld € 94.211,50 per jaar, waarvan € 31.075 per jaar voor de realisatie van het ontwikkelplan en € 63.136,50 voor de reguliere activiteiten.

Beoordeling ontwikkelplan

Beginsituatie, einddoel en noodzaak ontwikkeling

De commissie beoordeelt de beschrijving van de beginsituatie, het einddoel en de noodzaak tot ontwikkeling als goed.

De organisatie beschrijft helder haar beginsituatie en de stappen die ze wil nemen om zich inhoudelijk, zakelijk en op het gebied van publieksbereik verder te ontwikkelen. Onder de bezielende leiding van Paradiso Melkweg Productiehuis is Nineties Productions in artistiek opzicht stevig gegroeid. Nineties Productions is er nu klaar voor zich los te maken van dit productiehuis om een zelfstandige organisatie te worden.

De doelstellingen zijn in de ogen van de commissie eveneens helder geformuleerd: als zwervend gezelschap voorstellingen maken die de wereld weerspiegelen, ondernemerschap en kunstenaarschap hand in hand laten gaan bij het creëren van producties, nieuwe samenwerkingen aangaan en het collectief verzelfstandigen. De commissie waardeert de zelfreflectie die uit het ontwikkelplan spreekt.

Nineties Productions wil een nomadisch gezelschap worden dat elke nieuwe productie op een andere plek in Amsterdam maakt en speelt, en daarbij buurtbewoners betrekt. De makers gaan in hun nieuwe producties een nog intensere relatie aan met de wereld om hen heen. Op dit punt mist de commissie een concreet einddoel; het is in haar ogen interessant dat Nineties Productions zich een tijdje in een wijk wil nestelen, maar wat achterblijft na vertrek, wordt niet inzichtelijk gemaakt.

De noodzaak tot ontwikkeling is weergegeven in het plan. Om een zelfstandige organisatie te kunnen worden, moeten de makers van Nineties Productions de daarvoor noodzakelijke vaardigheden ontwikkelen. Ook zijn individuele leerprocessen noodzakelijk om de collectieve artistieke ambitie te kunnen realiseren. De commissie oordeelt positief over de beoogde coaches en de invulling van de leerprocessen die genoemd worden in het plan.

Een kanttekening die de commissie wil plaatsen betreft de noodzaak van het ontwikkeltraject. De commissie signaleert dat Nineties Producties eerder al was opgenomen in de nieuwemakersregeling van het Fonds Podiumkunsten. Hier werden zij door Talitha Stijnman (zakelijk), Lizzy Timmers en Florian Hellwig (beiden artistiek-inhoudelijk) gecoacht. Het traject dat Nineties Productions nu uitzet voor het AFK is in wezen een voortzetting van deze begeleiding. Voor de vergroting van het publieksbereik plant Nineties Productions brainstormsessies met pr-bureau De Wolven, een voortzetting van de huidige praktijk. Voor de individuele leerprocessen zullen Yannick Noomen en Anne Maike Mertens cursussen, lessen en (kijk)stages volgen, maar zij motiveren deze methodes niet.

Instrumenten

De commissie beoordeelt de motivering voor de in te zetten instrumenten als voldoende.

Nineties Productions omschrijft in haar ontwikkelplan helder het proces waarmee ze de expertise in het team wil ontwikkelen. De organisatie noemt een gedegen, breed spectrum aan instrumenten en disciplines waarin zij ondersteund en gecoacht wil worden. Voor elk aspect benoemt ze concreet een begeleider en alle instrumenten worden uitvoerig toegelicht in het ontwikkelplan.

Het valt de commissie op dat in het ontwikkelplan specifieke instrumenten zijn opgenomen (zoals bijvoorbeeld solfègelessen en pianolessen) die de persoonlijke ontwikkeling van individuele makers bevorderen, maar waarvan niet duidelijk is omschreven hoe ze zullen bijdragen aan de artistiek-inhoudelijke resultaten van het collectief als geheel.

De genoemde instrumenten om een groter en breder publiek te betrekken bij Nineties Productions, zoals het werken op locatie, het betrekken van de buurt bij de productie of het organiseren van benefietdiners, zijn naar de mening van de commissie zinvol en inspirerend. De commissie merkt wel op dat de organisatie hiermee maar een kleine publiekstoename ambieert, namelijk naar een totaal bereik van slechts 75 tot 80 mensen per voorstelling. Zij concludeert dat de organisatie gefocust is op het verbreden van draagvlak en mist een visie op het ontwikkelen van een groter publieksbereik of een toelichting op de reden waarom het bereik zo beperkt groeit.

Realisme en omgevingsbewustzijn

De commissie beoordeelt het realisme en de blijk van omgevingsbewustzijn als goed.

Het ontwikkelplan is tot in detail beschreven, wat bij de commissie het vertrouwen wekt dat de plannen daadwerkelijk gerealiseerd kunnen worden. Nineties Productions is zich zeer bewust van haar omgevingsfactoren en speelt daar met bijvoorbeeld het ‘zwervend opereren’ ook op in, zowel artistiek als organisatorisch. Er is een aantal stevige samenwerkingsverbanden opgebouwd met podia, makers en gezelschappen, die zorgen voor verbinding en stabiliteit. Daarbij staat de organisatie open voor de omgeving, die zij uitnodigt om met haar in gesprek te gaan en met haar te reflecteren. Een voorbeeld daarvan is de inzet van ambassadeurs, niet zozeer voor de exposure van Nineties Productions jegens een potentieel publiek, maar vooral voor de input die deze mensen kunnen leveren voor het werk van Nineties Productions vanwege hun jonge leeftijd en hun ervaring in heel andere vakgebieden.

De organisatie is volgens de commissie duidelijk een product van de stad. Ze werkt met relevante partners en toont zich daar actief in. Ze zoekt doelmatig naar verbinding met maatschappelijke partijen, zowel lokaal als breder, waarmee ze inspeelt op actuele ontwikkelingen. De keuze voor een nomadisch concept, waarbij het gezelschap langs leegstaande panden in de stad ‘zwerft’, toont aan dat het gezelschap zich breed in Amsterdam wil oriënteren en presenteren. De genoemde partners in de verschillende stadsdelen wekken bij de commissie vertrouwen dat dit concept kan slagen.

Evaluatie en bestendiging van resultaten

De commissie beoordeelt de evaluatie en de bestendiging van resultaten als goed.

Nineties Productions presenteert volgens de commissie een overtuigende aanpak voor de evaluatie van haar werk, zowel intern met mentoren, makers en medewerkers als extern met collega-makers, de buurt, ambassadeurs, het publiek en potentieel publiek. In een publieksonderzoek dat Paradiso Melkweg Productiehuis gaat doen, worden de voorstellingen die Nineties Productions maakte onder de vleugels van het productiehuis uitgebreid betrokken. De resultaten hiervan komen ter beschikking van het gezelschap.

Nineties Productions toont aan de resultaten te willen bestendigen en presenteert daarvoor in de ogen van de commissie een plausibele structuur. De organisatie zal niet alleen op regelmatige basis evalueren door terug te kijken, maar zal ook vooruitkijken en doelen stellen die voortvloeien uit wat de organisatie heeft geleerd.

Delen van resultaten

De commissie beoordeelt de bereidheid tot het delen van resultaten als goed.

Nineties Productions is bereid tot het delen van haar resultaten en expertise, niet alleen van het voorliggende ontwikkelingstraject, maar ook van alle artistieke en zakelijke aspecten van het gezelschap. Daarmee stelt ze zich open voor het delen van resultaten, maar ook voor het delen van het proces.

Conclusie

Op basis van de beoordeling van de afzonderlijke criteria is de commissie van mening dat het ontwikkelplan van Stichting Nineties Productions van (ten minste) voldoende kwaliteit is. Zij adviseert daarom ook het ondernemingsplan te beoordelen.

Beoordeling ondernemingsplan

Artistieke kwaliteit

De commissie beoordeelt de artistieke kwaliteit als goed.

Nineties Productions maakt voorstellingen op het snijvlak van theater, muziek, literatuur en popcultuur. Het werk komt tot stand vanuit een sterke maatschappelijke betrokkenheid. Dat levert muziektheaterproducties op over actuele thema’s die veelal gekoppeld zijn aan gebeurtenissen in het verleden, en waarin het onderscheid tussen hoge en lage cultuur verdwijnt.

In de komende twee jaar staan drie grote producties gepland die getuigen van originaliteit, in lijn met het voorgenomen beleid. De makers weten gekwalificeerde mensen aan zich te binden, zowel in de uitvoering als in het coachingstraject. Ze initiëren goede samenwerkingen en leren daar ook van, zoals ook blijkt uit het ontwikkelplan.

De producties spelen niet alleen in theaters, maar ook op festivals, poppodia en onverwachte of ongebruikelijke locaties. Daarnaast presenteert Nineties Productions een aantal kleinere (onderzoeks)projecten, zoals verschillende etudes (een vormonderzoek voor een grotere productie) van de leden van Nineties Productions en de ‘Boulevard of Broken Scenes’, een presentatie van ideeën die het niet tot voorstellingen hebben gehaald, maar wel het onderzoeken waard zijn. De commissie verwacht een grote zeggingskracht van de grote producties maar is niet overtuigd van de te verwachten zeggingskracht van deze kleine projecten. Zij kan op basis van het ondernemingsplan niet inschatten in hoeverre deze projecten publiek weten aan te spreken, omdat in het plan niet wordt toegelicht wat de organisatie met deze onderzoeken beoogt.

Dat Nineties Productions ook een uitgebreid rand- en loyaliteitsprogramma organiseert om een brede doelgroep te bereiken, is in de ogen van de commissie niet uniek. Maar de wijze waarop dit gebeurt, is onderscheidend ten opzichte van andere makers.

Zakelijke kwaliteit

De commissie beoordeelt de zakelijke kwaliteit als voldoende.

Nineties Productions startte als pupil onder de vleugels van het Paradiso Melkweg Productiehuis en wordt vanaf 2017 een onafhankelijke organisatie. Paradiso Melkweg Producties blijft op de achtergrond betrokken bij de zakelijke ondersteuning en als sparringpartner. De commissie vindt dit een goede basis voor de ontwikkeling van een eigen, gezonde bedrijfsvoering.

De commissie oordeelt kritisch over de explosieve groei die de organisatie voor 2018 voorziet in omzet, aantallen voorstellingen en voorgestelde financieringsmix. De organisatie heeft weinig weerstandsvermogen en geen reserves om tegenvallers op te vangen. Dat maakt haar kwetsbaar. Nineties Productions ziet dit gevaar zelf ook en is zich tevens bewust van de discrepantie tussen de relatief lage eigen inkomsten ten opzichte van de beoogde subsidie. De organisatie geeft aan dat zij blijft zoeken naar meer financiering en alternatieve financieringsmogelijkheden voor het realiseren van haar projecten. De visie en daadkracht van Nineties Productions dragen volgens de commissie bij aan de haalbaarheid van de plannen. Op basis van datgene wat de organisatie in het verleden heeft weten te realiseren, oordeelt de commissie positief over haar ondernemende houding. Zij meent echter wel dat Nineties Productions fondsenwerving hoge prioriteit dient te geven om de voorliggende plannen succesvol te kunnen realiseren.

Stichting Nineties Productions werkt met een bestuursmodel conform de Governance Code Cultuur.

Publieksbereik

De commissie beoordeelt het publieksbereik als voldoende.

De aard en omvang van het beoogde publiek sluiten aan bij de activiteiten die de organisatie wil realiseren. In een helder verwoord marketingplan zijn de doelgroepen benoemd en wordt toegelicht hoe zij benaderd zullen worden, waarbij de randprogrammering een belangrijke rol speelt. Het nomadische concept, waarbij de makers zich gedurende een bepaalde periode in een wijk van de stad vestigen, biedt bij uitstek de mogelijkheid de programmering af te stemmen op het publiek. De commissie merkt daarbij wel dat de urgentie van het idee om rond te zwerven door de stad niet is verwoord. Ook is niet duidelijk wat een voorstelling in de verschillende buurten voor de organisatie (aan publiek) oplevert: wat blijft er over na vertrek uit de wijk? Het is niet duidelijk of Nineties Productions dit publiek ook vast aan zich weet te binden.

De commissie maakt uit het ondernemingsplan op dat de organisatie erop vertrouwt een gevarieerd publiek aan te spreken door de keuze van de onderwerpen van haar producties. Deze aanname wordt niet onderbouwd, noch is er een verwijzing naar producties uit het verleden waarvoor dit gold. De commissie is van mening dat er meer inspanningen nodig zijn op het gebied van marketing of programmering om een divers publiek binnen te halen en om ook culturele diversiteit onder de bezoekers te waarborgen.

Er is voor de komende twee jaar een voorzichtige stijging van het publieksbereik ingeschat ten opzichte van de afgelopen periode. De commissie verwacht dat Nineties Productions zeker meer publiek kan bereiken.

Aansluiting ondernemingsplan op ontwikkelplan

De commissie beoordeelt de mate waarin het ondernemingsplan aansluit op het ontwikkelplan als voldoende.

Het leerproces dat Nineties Productions beschrijft in het ontwikkelplan wordt uitgewerkt en toegepast op concrete projecten die zijn uitgewerkt in het ondernemingsplan. De twee plannen sluiten mooi op elkaar aan. De commissie constateert dat het geheel groots en ambitieus is, maar de organisatie is zich daar goed van bewust en reflecteert daar ook op.

Bijdraga aan de veelzijdigheid van het cultuuraanbod van de stad

De commissie beoordeelt de bijdrage aan de veelzijdigheid van het cultuuraanbod van de stad als voldoende.

De commissie constateert dat er naast Nineties Productions verschillende vierjarig ondersteunde organisaties in het Amsterdamse Kunstenplan zijn die muziektheater maken. Het werkterrein van Nineties Productions is niet uniek, maar door elementen uit hoge en lage cultuur te laten versmelten heeft het collectief wel degelijk een eigen stem.

Conclusie

Op grond van bovenstaande overwegingen adviseert de commissie de aanvraag van Stichting Nineties Productions gedeeltelijk te honoreren voor een bedrag van € 84.211,50 per jaar.

De commissie wijst erop dat de ontwikkeling en de activiteiten van de organisatie in deze regeling centraal staan en dat de subsidie niet is bedoeld voor de persoonlijke artistiek-inhoudelijke ontwikkeling van individuele makers waarvan de invloed niet duidelijk is op de artistiek-inhoudelijke resultaten van het collectief. Dit bedrag is bedoeld voor de ontwikkeling en de activiteiten van de organisatie, conform de doelstelling van de tweejarige subsidieregeling. De commissie adviseert de activiteiten ten gunste van de persoonlijke artistiek-inhoudelijke ontwikkeling van individuele makers niet te honoreren.

Commissie en adviseurs

De aanvraag is behandeld door de commissie Podiumkunsten & Letteren.