Shortcutz Amsterdam

Visuele kunsten
Aangevraagd: € 67.040
Toegekend: € 42.000

Inleiding

Stichting Shortcutz Amsterdam heeft als doel om de grootste filmtalenten van eigen bodem te motiveren, te inspireren en hen een (internationaal) podium te bieden. Daarbij wil Shortcutz de komende jaren uitgroeien tot dé internationale vertegenwoordiger van de Nederlandse korte film. De organisatie organiseert wekelijks een korte filmavond genaamd Sessionz, verzorgt een jaarlijkse award-avond voor de korte film, reikt een internationale publieksprijs uit, produceert korte video-interviews met makers en zorgt ervoor dat de korte films worden gedistribueerd via het internationale Shortcutz-netwerk. Aan de bestaande programma-onderdelen wil Shortcutz in de komende periode twee nieuwe activiteiten toevoegen: masterclasses voor makers (LABZ) en een educatieprogramma (Shortroadz).

Voor de komende periode zet Shortcutz in op ontwikkeling van de artistieke en zakelijke kwaliteit en op ontwikkeling op het gebied van publieksbereik. Op artistiek vlak wil de organisatie hogere kwaliteit, inspiratie en meer diversiteit aan het programma toevoegen. Zakelijk gezien wil de organisatie professionaliseren en stabiel worden. Ook wil Shortcutz meer en grotere sponsoren aan zich gaan binden. Op het gebied van publieksbereik wil Shortcutz de publieksaantallen laten groeien en haar bereik verbreden naar publiek dat niet bekend is met de professionele filmwereld.

Het gevraagde totaalbedrag per jaar is gemiddeld € 67.040, waarvan gemiddeld € 67.040 is bestemd voor ontwikkeling. Shortcutz vraagt geen bijdrage voor reguliere activiteiten.

Artistieke kwaliteit

De commissie beoordeelt de artistieke kwaliteit als voldoende. De programmering van de afgelopen jaren kwam met vakmanschap tot stand, zowel inhoudelijk als in uitvoering. De commissie vindt dat Shortcutz een sterke merknaam heeft opgebouwd, gebaseerd op het internationale concept waarbij in verschillende steden in Europa Shortcutz-afdelingen zijn die korte films vertonen. Shortcutz versterkt dit door een herkenbare en heldere vormgeving en een herkenbare drive, die bijdraagt aan de vorming van een community, een club waar je bij hoort. De organisatie maakt een goede selectie van films met een professionele kwaliteit en laat een brede doorsnede zien van de korte film. De artistiek en zakelijk leider hebben een bewezen trackrecord op het terrein van film en onderhouden een relevant internationaal netwerk dat actief wordt ingezet om makers verder te helpen.

In de aankomende periode wil Shortcutz twee nieuwe onderdelen aan de jaarprogrammering toevoegen, LABZ en Shortroadz. Over het vakmanschap van de LABZ is de commissie positief. De activiteiten bestaan uit workshops waar makers echt de diepte in kunnen gaan door zich op één onderwerp, bijvoorbeeld scriptschrijven, te concentreren. Ook de samenwerking met het IFFR heeft volgens de commissie een grote meerwaarde. In de ogen van de commissie is dit binnen de Nederlandse filmwereld één van de beste partners.

Van de toegevoegde waarde en het vakmanschap van de Shortroadz-activiteiten is de commissie minder overtuigd. De educatieactiviteiten voor middelbare scholieren zijn te summier uitgewerkt en staan ver weg van de missie om filmtalent verder te helpen en de belangrijkste internationale vertegenwoordiger van de Nederlandse korte film te worden. Bovendien zijn er meerdere aanbieders op dit vlak, zoals Cinekid, de OBA en verschillende filmtheaters in de stad. In de aanvraag wordt niet aangegeven hoe Shortroadz zich hiertoe verhoudt. Evenmin wordt het Netwerk Filmeducatie genoemd. Dit geeft de commissie weinig vertrouwen in de doordachtheid en daarmee de kans van slagen van dit onderdeel.

De zeggingskracht van de activiteiten vindt de commissie overtuigend voor (nieuwe) filmmakers en de filmwereld, maar minder voor breder publiek: de bezoekers van de award-avond en de Sessionz-avonden zijn vooral filmprofessionals. De selectie van films en makers is zoals gezegd weliswaar divers, maar de nadruk in de activiteiten om de filmvertoningen heen ligt op het film maken zelf. De makers waaruit het publiek bestaat, zijn zowel beginnend als gerenommeerd; het zijn vooral de mensen die graag een kijkje in de keuken nemen. Deze makers ondersteunt Shortcutz met een goede inbedding in de sector en een prikkelend programma met grote namen uit de filmwereld.

Shortcutz merkt in de aanvraag de artistieke kwaliteit als ontwikkeldoel aan. Daarom wordt binnen dit criterium tevens de kwaliteit van de ontwikkeling beoordeeld. De commissie vindt de beschrijving van de beginsituatie helder. Shortcutz stelt zichzelf tot doel om hogere kwaliteit, inspiratie en meer diversiteit aan het programma toe te voegen. Het einddoel is verder niet uitgewerkt in de aanvraag. Daardoor blijft het volgens de commissie te algemeen en kan zij niet beoordelen of het doel realistisch is.

Net als Shortcutz ziet de commissie de noodzaak om de kwaliteit van de programmering te versterken en daarmee de zeggingskracht van de programmering te vergroten. Het betalen van de artistiek leider in plaats van deze als vrijwilliger in te zetten, zal naar de mening van de commissie echter weinig effect hebben op de artistieke kwaliteit: de inzet in uren verandert niet en de taken blijven gedaan worden naast een fulltime baan elders. Hierdoor is de commissie er niet van overtuigd dat dit instrument leidt tot volledige realisering van het beoogde einddoel. Tegelijkertijd begrijpt de commissie de behoefte aan redelijke beloning voor geleverde inzet.

Het andere instrument behelst het actiever op zoek gaan naar nieuw talent op festivals en eindexamenpresentaties. Dat vindt de commissie logisch en passend: om een goede selectie van films van jonge talentvolle makers te kunnen maken dient Shortcutz aanwezig te zijn op het primaire platform voor deze makers. Het instrument draagt daarmee ongetwijfeld bij aan versterking van de kwaliteit van de programmering, ondanks het weinig realistisch geformuleerde einddoel.

Zakelijke kwaliteit

De commissie beoordeelt de zakelijke kwaliteit als zwak. Shortcutz bestaat uit een klein team dat geleid wordt door de oprichters. Zij hebben de rol van creatief directeur en uitvoerend producent en verrichten deze taken naast een fulltime baan. Verder is er ad hoc inzet van freelancers en vrijwilligers. Shortcutz heeft de afgelopen jaren bewezen op dit minimale model te kunnen uitgroeien tot wat het nu is. De commissie vindt weliswaar dat dit getuigt van doorzettingsvermogen, maar wijst er ook op dat dit minimale model de bedrijfsvoering zwak en kwetsbaar maakt. Zij vindt, net als Shortcutz zelf, dat versteviging van de bedrijfsvoering noodzakelijk is. Op het gebied van governance constateert de commissie dat het bestuur voor onbepaalde tijd is aangesteld. Dit vindt de commissie geen wenselijke situatie. De Governance Code Cultuur gaat uit van benoemingstermijnen. Shortcutz heeft het voornemen om de culturele diversiteit binnen het bestuur te versterken. Omdat de bestuursleden voor onbepaalde tijd zijn benoemd, vindt de commissie dit voornemen op dit moment niet realistisch.

De commissie heeft twijfels of de begroting sluitend is omdat de jaarrekeningen en de rapportages niet op elkaar aansluiten. De interne rapportages geven een sluitende dekking, daar waar de jaarrekening 2016 en 2017/2018 cumulatief uitkomen op een verlies van €24.500. Als gevolg van het verlies heeft de stichting een negatief eigen vermogen van € 3.700. Een reflectie daarop, inclusief een plan van aanpak en financiële onderbouwing om dit tekort in de toekomst aan te zuiveren, wordt niet gegeven. De begroting is op basis van de geplande activiteiten overzichtelijk opgesteld en laat ook zien welke bijdragen geleverd worden door de in-natura sponsoren en vrijwilligers die de Stichting aan haar projecten heeft weten te binden. De commissie vindt de kosten op de begroting bovendien voldoende passend bij de activiteiten.

Het percentage eigen inkomsten voldoet aan de norm van 25%. De commissie zet wel vraagtekens bij het realisme van de inkomstenkant van de begroting. De commissie vindt de groei in inkomsten niet realistisch begroot, omdat zij het inkomstenmodel met vrijwillige donaties als een onzekere factor ziet. De vrijwillige donatie-opbrengsten per bezoeker stijgen fors, zelfs harder dan het aantal bezoekers. Een onderbouwing waarom het realistisch is om dit te verwachten, heeft de commissie niet aangetroffen. Ook de beoogde stijging in inkomsten op het gebied van sponsoring vindt de commissie fors, zeker omdat er in het plan geen overtuigende uitwerking op het gebied van sponsorwerving is beschreven. De commissie is derhalve van mening dat er geen sprake is van een realistische en evenwichtige mix van inkomstenbronnen.

Shortcutz merkt in de aanvraag de zakelijke kwaliteit als ontwikkeldoel aan. Daarom wordt binnen dit criterium tevens de kwaliteit van de ontwikkeling beoordeeld. Er is een duidelijke beschrijving van de beginsituatie. De noodzaak om zakelijk te ontwikkelen is gezien de huidige bedrijfsvoering evident voor de commissie. Zij deelt de analyse van Shortcutz over de aanpak van de ontwikkeling echter niet. In de ogen van de commissie ontbreekt het aan ondernemerschap en zakelijke keuzes. In het plan wordt gesproken over de noodzaak te komen tot een "stabiele organisatie" als einddoel, zonder echt uit te leggen wat dit is. Shortcutz wil verder meer sponsoren aantrekken. Dit voornemen is volgens de commissie onvoldoende overtuigend uitgewerkt, zoals hierboven al is geconstateerd.

De commissie vindt de instrumenten onvoldoende aansluiten op de te behalen einddoelen. Er wordt nauwelijks geïnvesteerd in zakelijk inzicht, terwijl dat in de ogen van de commissie essentieel is om de organisatie stabiel te maken en de gewenste activiteiten te kunnen ontplooien. Als instrument geeft Shortcutz aan over te gaan tot een aantal betaalde functies om zo minder afhankelijk te zijn van vrijwillige inzet. Dit kan weliswaar een middel zijn om medewerkers te binden, maar de commissie is van mening dat de zakelijke expertise met het betalen van functies niet toeneemt. Vrijwel alle te betalen functies en in te zetten instrumenten zijn niet gericht op zakelijke doelen. Het aanstellen van een management- en productieassistent vindt de commissie dan ook niet passend. Shortcutz stelt verder voor de uitvoerend producent een redelijker gage te willen betalen. De inzet van de uitvoerend producent in uren verandert echter niet en de taken worden gedaan naast een fulltime baan elders. De commissie begrijpt net als bij de artistiek leider de behoefte aan een redelijker beloning voor geleverde inzet, maar de commissie verwacht op deze manier niet dat het beoogde effect op ontwikkeling van de zakelijke kwaliteit geheel gerealiseerd zal worden. Verder wordt het activiteitenniveau en de kosten door de toevoeging van de twee nieuwe onderdelen LABZ en Shortroadz zelfs verder opgehoogd. Dit vindt de commissie met het oog op de verduurzaming van de bedrijfsvoering getuigen van weinig zakelijk inzicht.

De organisatie wil een coach inzetten om de directie beter te leren managen en delegeren en om te komen tot consistent opereren binnen de visie van Shortcutz. De commissie is van mening dat dit kan bijdragen aan verbetering van de verdeling van rollen en taken binnen de organisatie.

Publieksbereik

De commissie beoordeelt het publieksbereik als voldoende. De aard, diversiteit en omvang van het publiek dat de aanvrager wil bereiken, sluit logisch aan op de aard en omvang van de activiteiten. Het publiek van Shortcutz bestaat voornamelijk uit filmmakers en filmprofessionals, van gevestigd tot beginnend. De doorlopende, wekelijkse avonden worden, met gemiddeld 120 bezoekers, goed bezocht. Verder heeft Shortcutz een trouwe en grote online-community die de potentie heeft om te groeien. Over het bereiken van een cultureel divers publiek in de stad wordt niets gezegd in de aanvraag. Dit vindt de commissie een gemis.

Aandachtspunt vindt de commissie dat de bestaande en de nieuwe programmering nog steeds behoorlijk gericht zijn op de primaire doelgroep van professionele filmmakers. Daar wil Shortcutz nu filmliefhebbers aan toevoegen, maar dat vindt de commissie een gemiste kans: in de ogen van de commissie kan de programmering ook aantrekkelijk zijn voor een breder publiek.

De keuze voor een nieuwe presentatielocatie kan een positieve bijdrage leveren aan een breder bereik. Onduidelijk is op dit moment echter wat de nieuwe locatie wordt. De commissie vindt dat daar inzicht in gegeven had moeten worden. De keuze voor de nieuwe locatie dient toegespitst te zijn op de nieuw te bereiken doelgroepen. Hoewel Shortcutz aangeeft niet naar een filmtheater te willen verhuizen vanwege het belang van een informele sfeer voor de activiteiten, denkt de commissie dat juist daar een breder en filmminnend publiek te vinden is.

De marketingaanpak is helder en uitgebreid beschreven. Doelgroepen zijn uitgesplitst en per doelgroep is er een strategie uitgewerkt. De commissie leest dat Shortcutz zich meer wil profileren als platform voor aanstormend talent. De aanpak draait om wat Shortcutz al in huis heeft, de huidige partners en het merk Shortcutz, en gaat uit van gestage uitbreiding van publieksaantallen. Dit vindt de commissie een realistische aanpak die past bij de schaal van de organisatie.

Shortcutz merkt in de aanvraag het publieksbereik als ontwikkeldoel aan. Daarom wordt binnen dit criterium tevens de kwaliteit van de ontwikkeling beoordeeld. Op het gebied van publieksbereik wil Shortcutz publieksaantallen laten groeien en haar bereik verbreden naar filmliefhebbers. De beginsituatie is duidelijk beschreven. De noodzaak voor de beoogde ontwikkeling ziet de commissie ook: de commissie constateert dat de basis van het merk de afgelopen jaren succesvol is opgebouwd en dat het nu tijd is om dat te kapitaliseren. De beoogde bezoekersaantallen en de nieuw te bereiken doelgroep zijn helder beschreven in de aanvraag. De commissie beoordeelt het einddoel dan ook als realistisch.

De in te zetten instrumenten zijn van meerwaarde omdat ze voortbouwen op de basis die Shortcutz al heeft. De community op sociale media wordt geloofwaardig uitgebouwd door een online strategie te ontwikkelen in samenwerking met een gerenommeerd reclamebureau en door betaalde posts toe te gaan passen voor de events die nog net even meer onder de aandacht gebracht kunnen worden met behulp van een PR-bureau. De films die bij Shortcutz zijn geweest worden vaker in filmtheaters en op internationale festivals vertoond, wat niet alleen aantrekkelijk is voor de makers maar het Shortcutz-merk ook promoot bij potentieel nieuw publiek. Shortcutz heeft bewezen een goed internationaal netwerk te hebben om dit mogelijk te maken. Dit zijn allemaal slimme keuzes in de ogen van de commissie. Ook het aantrekken van een marketing- en communicatie-assistent kan bijdragen aan een positief resultaat. Op basis van de instrumenten heeft de commissie er vertrouwen in dat dit beoogde ontwikkeldoel gerealiseerd kan worden.

Bijdrage aan de veelzijdigheid van het cultuuraanbod in de stad

De bijdrage aan de veelzijdigheid van het Amsterdamse cultuuraanbod beoordeelt de commissie als voldoende. De commissie constateert dat er in het Kunstenplan weinig organisaties zijn opgenomen die zich bezighouden met film. Naast Shortcutz zijn er verschillende partijen in de stad, zoals bioscopen, die korte films vertonen. Shortcutz onderscheidt zich hiervan door de focus op talentontwikkeling. Ze doet dit met kleinschalige activiteiten. De bijdrage aan de veelzijdigheid is hiermee voldoende aanwezig.

Conclusie

De commissie is positief over het plan van Shortcutz maar ze is kritisch over sommige van de ontwikkelinstrumenten en voornemens op artistiek en zakelijk gebied. Zo is zij van mening dat de artistieke en zakelijke expertise niet toeneemt door het aanstellen van een management- en productie-assistent en het (beter) betalen van de medewerkers. De commissie begrijpt evengoed wel de behoefte aan redelijker beloning van de artistiek leider en de uitvoerend producent. De commissie adviseert derhalve de aanstelling van een management- en productie-assistent niet te honoreren, beloning van de artistiek leider en uitvoerend producent gedeeltelijk te honoreren en de overige ontwikkelinstrumenten geheel te honoreren.

Verder vindt de commissie het niet verstandig om het activiteitenniveau, en daarmee de kosten en werkdruk, te verhogen en zo de toch al kwetsbare bedrijfsvoering nog verder onder druk te zetten. Ook gezien het doel om de bedrijfsvoering te verduurzamen acht de commissie dat geen goede keuze. De commissie is inhoudelijk niet overtuigd van de toegevoegde waarde van de Shortroadz-activiteiten.

Op grond van bovenstaande overwegingen adviseert de commissie de aanvraag van stichting Shortcutz Amsterdam gedeeltelijk te honoreren voor een bedrag van gemiddeld € 42.000 per jaar, waarvan € 22.080 per jaar bestemd is voor de uitvoering van de ontwikkelactiviteiten en € 19.920 per jaar voor de reguliere activiteiten. Het gedeeltelijk honoreren van de betaling van de medewerkers houdt niet in dat het AFK de mening is toegedaan dat deze medewerkers de nu niet gefinancierde inzet om niet moeten uitvoeren.

De aanvraag van stichting Shortcutz is beoordeeld binnen de adviescommissie Visuele kunsten.