VIG

Inleiding

Theatergroep VIG is in 2003 opgericht door regisseur en acteur Raymi Sambo, vanuit een sterk gevoelde innerlijke noodzaak om donkere acteurs een podium te geven. Sindsdien heeft VIG voorstellingen geproduceerd, met een zwarte verhaalkern en een gekleurde cast. VIG investeert al jaren in kennis over specifieke culturele netwerken, een cultureel diverse cast en interculturele thema’s, die een universele vertaling krijgen. De komende jaren blijft VIG dat actief doen, omdat het gezelschap meer diversiteit essentieel acht in een stad als Amsterdam. VIG wil met zijn voorstellingen laten zien dat verschillende culturele werelden middels nieuwe verhalen verenigbaar zijn. VIG-voorstellingen willen daarbij spiegel zijn: naast de bekende, vertrouwde waarheid bestaat een onbekende, soms verontrustende waarheid. Door kennis te nemen van andere perspectieven, beoogt VIG de leefwereld van het publiek te verrijken.

VIG heeft een aantal ambities geformuleerd voor de periode 2017-2020. VIG wil het publiek en zichzelf uitdagen met nieuwe artistieke vormen en nieuwe manieren van vertellen, en het typetheater dat VIG maakt verankeren. Daarnaast wil VIG de band met het Bijlmer Parktheater als huis verstevigen.

VIG gaat in de periode 2017-2020 door met het produceren van actuele, verbindende theatervoorstellingen met een interculturele signatuur. In de thematiek vindt echter een accentverschuiving plaats: de voorstellingen belichten niet zozeer overzeese thema’s, als wel thema’s met betrekking tot culturele identiteit. Daarnaast gaat Sambo onderzoek doen naar nieuwe vormen. In de komende periode zal VIG jaarlijks één interculturele productie uitbrengen als huisgezelschap van het Bijlmer Parktheater, met een (inter)nationale tournee. Gepland staan de producties: Poker (2017), over vier mannen die alleen zichzelf durven zijn als niemand kijkt; F*ck the police (een protestlied) (2018), over angst en boosheid die mensen van binnen voelen en die plotseling op oncontroleerbare wijze naar buiten treden; Kaap liefde (een paradijselijke nachtmerrie) (2019) over de uiterste consequenties van ontworteling, liefde, (on)macht en kidnapping en Hear, my dear (not the Marvin Gaye story) (2020) over een jongen die keihard werkt voor een succesvolle muzikale carrière, daar bijna aan onderdoor gaat en ondertussen zijn ware vijand leert kennen: zijn familie.

De tweede kernactiviteit is een jaarlijks talentontwikkelingstraject in samenwerking met het Bijlmer Parktheater. In de periode 2017-2020 begeleiden VIG en het theater vier talentvolle theatermakers naar hun eerste voorstelling. Sambo begeleidt de talenten artistiek-inhoudelijk, het Bijlmer Parktheater faciliteert. In 2017 en 2018 zullen de jonge makers Yamill Jones (HKU, gepland afstuderen in 2016) en Jaike Belfor een productie onder begeleiding van VIG realiseren.

VIG vraagt in het kader van het Kunstenplan 2017-2020 een subsidie van € 155.412 per jaar.

Artistiek-inhoudelijke kwaliteit

De commissie beoordeelt de artistiek-inhoudelijke kwaliteit als goed. De activiteiten van VIG komen voort uit een persoonlijke en oorspronkelijke noodzaak dieper in te gaan op het centrale thema van de eigen identiteit, die de basis vormt voor de artistiek-inhoudelijke ontwikkelingen die de organisatie op langere termijn beoogt. Met het aanspreken van dit specifieke thema is VIG onderscheidend van andere makers. Het thema wordt ook op een overtuigende en aantrekkelijke wijze vertaald naar concrete activiteiten.

De in het ondernemingsplan beschreven originele voorstellingsconcepten - met sterke onderwerpen - hebben een duidelijke samenhang, opgehangen aan het centrale thema. Het traject voor de jonge makers, die VIG gaat begeleiden, is helder en concreet beschreven en geeft de commissie vertrouwen dat ook de kwaliteit van de eindproducties van deze trajecten goed zal zijn en dat deze een duidelijke signatuur zullen dragen. Wel mist de commissie bij de beschreven producties een stevige onderbouwing van de specifieke artistieke keuzes die hieraan ten grondslag liggen. De omschrijvingen zijn meer een motivatie voor de gekozen vorm en stijl en niet zozeer van de inhoudelijke benadering in de voorstellingen. Raymi Sambo is de afgelopen periode een eigenzinnige maker gebleken, met een vakmanschap dat hij duidelijk verder ontwikkelt.

Sambo laat in zijn werk een eigenheid en oorspronkelijkheid zien en toont zich op het toneel vaak kwetsbaar en rauw tegelijk. Voor de producties zoekt VIG steeds weer naar andere theatrale vormen, en nieuwe makers en spelers. Er worden goede tekstschrijvers aangetrokken, van verschillende achtergronden. Hierdoor wordt het verbindende en urgente thema steeds van een andere kant belicht. Dit maakt de zeggingskracht voor het beoogde publiek groot: de keuzes die VIG maakt zijn interessant en prikkelend voor een divers publiek.

Zakelijke kwaliteit

De commissie beoordeelt de zakelijke kwaliteit als zwak. De commissie heeft de indruk dat in de bedrijfsvoering van de organisatie en de begroting voor 2017-2020 de huidige projectmatige werkwijze nog sterk doorklinkt. Er is nog geen sprake van een meerjarig georganiseerde structuur. Elke productie is als apart project ingericht en begroot. Hierdoor krijgt de commissie onvoldoende beeld hoe de voorgenomen ambities de komende vier jaar in organisatorisch en bedrijfsmatig opzicht gerealiseerd zullen worden. VIG wil, afgaand op de plannen, een stabielere structuur opzetten rond de producties.

De commissie vindt het een goede ontwikkeling dat VIG verder bouwt aan de organisatie, met als doel te investeren in de kwaliteit en de inhoud van de voorstellingen. De commissie vindt de vertaling daarvan in de begroting echter niet realistisch: de overhead is flink opgevoerd, waardoor de producties afzonderlijk veel kostbaarder worden dan in het verleden. De kosten zijn daarmee niet langer in verhouding tot het aantal activiteiten of tot het beoogde publieksbereik. Bovendien heeft VIG tot op heden bewezen ook zonder dergelijke hoge overhead vergelijkbare activiteiten te kunnen organiseren en zijn publiek te kunnen bereiken. Deze stijging in overheadskosten is in de plannen ook niet concreet toegelicht.

De organisatie ambieert bovendien een aanzienlijke groei in inkomsten, die niet wordt toegelicht. Uit het plan valt ook niet af te lezen wat de inbreng van het Bijlmer Parktheater is, waarvan VIG huisgezelschap is. De mix van inkomsten bestaat voornamelijk uit publieksinkomsten en subsidies en is daarmee weinig gevarieerd. Bovendien is er geen visie op het omgaan met risico's. De gevraagde subsidie in het kader van het Kunstenplan is dermate hoog, dat dit mogelijke tegenvallende resultaten in andere inkomsten lijkt te moeten ondervangen.

Er is een visie geformuleerd op de diversiteit van het bestuur en het personeel. Het bestuur is op orde is en de Governance Code Cultuur wordt nageleefd.

Publiek

De commissie beoordeelt het criterium publiek als ruim voldoende. De organisatie heeft een heldere visie op hoe ze publiek wil werven en aan zich wil binden. De publieksvisie en het beoogde publiek worden in het ondernemingsplan op een aanstekelijke wijze beschreven. Er zijn heldere specifieke doelgroepen omschreven, waarmee VIG inzet op nog meer verbreding. In het marketingplan wordt per productie de doelgroepbenadering beschreven.

VIG weet hoe vanuit de inhoud van de producties overtuigend een intercultureel publiek bereikt kan worden. De verschillende communicatiemiddelen die VIG daarbij de komende periode wil inzetten, zijn daarbij opvallend genoeg echter vrij regulier van aard. Omdat VIG zich ook wil richten op publiek dat doorgaans niet naar het theater komt, vraagt het bereiken van deze doelgroepen om een creatieve benadering van de marketing en tevens nog meer uitwerking. Met het voeren van een prijsbeleid probeert VIG ook deze doelgroepen te bereiken, maar dit vergt volgens de commissie meer inspanning dan genoemd prijsbeleid en reguliere communicatiemiddelen. Met de aantrekkelijke randprogrammering zal VIG goed een met name jong publiek aan weten te spreken.

Daarbij vindt de commissie de beoogde samenwerkingsverbanden met diverse partners ook kansrijk voor het benaderen van nieuwe publieksgroepen, al vindt de commissie dat deze in de plannen te weinig concreet zijn. Het merk VIG staat centraal; daarmee wordt toegang gezocht tot diverse media.

De commissie heeft vertrouwen dat de bekendheid van de makers onder specifieke doelgroepen goed kan worden ingezet om het gezelschap voldoende ingangen te geven om ruchtbaarheid te geven aan de activiteiten.

Belang voor de stad: verbinding en spreiding

De commissie beoordeelt de verbinding met de stad als voldoende. De gekozen thematiek van VIG raakt actuele stedelijke en maatschappelijke thema's. Er worden door de organisatie voor komende periode nog geen concrete verbindingen gelegd met de inwoners of maatschappelijke organisaties. Wel zijn er verbindingen met verschillende culturele instellingen in Amsterdam. Deze verbindingen zijn nog pril, maar de organisatie ambieert die te versterken en met name de komende periode een steviger relatie aan te gaan met het Bijlmer Parktheater.

De commissie beoordeelt de spreiding als goed. De organisatie ontwikkelt activiteiten op meerdere plekken in de stad en draagt daarmee goed bij aan de stedelijke spreiding van het cultuuraanbod en het publieksbereik daarvan.

Conclusie

De commissie heeft waardering voor onder meer de artistieke kwaliteit en het publieksbereik van VIG. Zij acht de gevraagde subsidie echter verhoudingsgewijs te hoog. De kosten en kostenstijging zijn in haar ogen niet in verhouding met de voorgenomen activiteiten en ze vindt de inkomstenmix te eenzijdig samengesteld. Op grond van haar overwegingen ten aanzien van de zakelijke kwaliteit, adviseert de commissie de aanvraag van VIG gedeeltelijk te honoreren voor een bedrag van € 80.000 per jaar.