MaxTak

Muziek / muziektheater
Aangevraagd: € 72.000
Toegekend: € 45.000

Inleiding

MaxTak maakt muziektheater voor iedereen vanaf vier jaar. MaxTak wil kinderen uit alle lagen van de bevolking kennis laten maken met verschillende soorten muziek, de musici en hun instrumenten. De organisatie onderscheidt zich naar eigen zeggen door de gelijkwaardigheid van theater en muziek en de vereniging van musici en auteurs in haar voorstellingen. Daarnaast wordt er altijd met nieuwe muziek en nieuwe teksten gewerkt. MaxTak vindt het noodzakelijk dat kinderen, te midden van al het entertainment en op maat gemaakte aanbod, leren om over muziekgrenzen heen te kijken.

In de periode 2017-2020 is de missie van MaxTak het maken van muziektheater met kwaliteit dat toegankelijk is voor een breed publiek van zowel kinderen als volwassenen. Hiervoor hanteert de organisatie vier speerpunten: nieuwe composities en teksten, moderne muziek voor kinderen, grote thema’s en muziekeducatie voor iedereen. Hiervoor gaat MaxTak coproduceren met drie muziekensembles: Asko|Schönberg, INSOMNIO en het Martin Fondse Orchestra. Er wordt samengewerkt met moderne componisten, zowel jonge talenten als gevestigde namen, die nieuwe composities schrijven. Muziekstukken met vernieuwende melodieën, die zonder een knieval te doen muzikaal aansluiting weten te vinden bij de kinderen en een breed publiek aanspreken. Samen met een team van diverse performers, jong en oud, met verschillende (culturele) achtergronden, worden er zes voorstellingen geprogrammeerd: ‘Buro Naam’ (muzikale beeldende voorstelling voor 6+), ‘Liedje’ (speciale schoolvoorstelling voor 4+), ‘Bert en Bart redden de wereld’ (kerst/jubileumvoorstelling voor de grote zaal voor 6+), ‘Bruino’ (muziektheater voor 6+), ‘Kokkerellen’ (locatievoorstellingen voor festivals voor 7+) en ‘Kouwe Rillingen’ (muziektheater voor 6+). Het doel is het activiteitenniveau op te voeren door meer voorstellingen te brengen en deze vaker te spelen dan voorheen.
MaxTak wil diversiteit in haar publiek bewerkstelligen door te spelen op scholen in verschillende wijken in de stad, te werken met performers van verschillende afkomst, te spelen op de Parade en door de randprogrammering.

In het kader van het Kunstenplan 2017-2020 vraagt MaxTak een subsidiebedrag van € 72.000 per jaar. MaxTak ontvangt in de periode 2013-2016 structurele ondersteuning ter hoogte € 29.960 per jaar van de Gemeente Amsterdam.

Artistiek-inhoudelijke kwaliteit

De commissie beoordeelt de artistiek-inhoudelijk kwaliteit als goed. MaxTak maakt sympathieke, succesvolle kindervoorstellingen die veelal geïnspireerd zijn op urgente kinderonderwerpen en vaak gebaseerd op een bestaand boek. Muziek en liedjes spelen een belangrijke rol, maar zijn meestal dienend aan een toch vooral op tekst gebaseerd uitgangspunt. Voor de komende periode zijn stevige ambities geformuleerd in het ondernemingsplan. MaxTak wil ensembles voor nieuwe muziek en jazz betrekken bij de producties, samenwerken met componisten en deels het uitgangspunt van succesvolle kinderboeken verlaten. De beleving van muziek wordt het uitgangspunt. MaxTak wil hiermee onder andere bereiken dat kinderen op compromisloze wijze leren om over muziekgrenzen heen te kijken. Het theatrale element - waar dit gezelschap naar mening van de commissie ook sterk in is - blijft belangrijk.

De commissie meent dat MaxTak zich de afgelopen jaren heeft weten te onderscheiden door de herkenbaarheid en eigenheid van de artistiek-inhoudelijke koers en door de werkwijze. Door de beoogde koerswijziging lijkt de organisatie volgens de commissie echter meer op te schuiven in de richting van Oorkaan, het Filiaal, het Houten Huis en in België Zonzo Compagnie. De commissie vindt de wijze waarop MaxTak zich onderscheidt daarom een belangrijk aandachtspunt voor de komende jaren.

Om invulling te geven aan deze koerswijziging, gaat MaxTak nieuwe samenwerkingsverbanden aan met Asko|Schönberg, INSOMNIO en het Martin Fondse Orchestra. Daarnaast zal er met betrekking tot de beeldende aspecten de komende jaren extra aandacht zijn voor nieuwe media en samengewerkt worden met videokunstenaars. Alle producties zullen worden geregisseerd door artistiek leider Hans Thissen.
Educatie is een geïntegreerd onderdeel van MaxTak, die kinderen wil stimuleren over muziek te leren en hun iets mee wil geven middels de thema’s die aangesneden worden in de producties. De organisatie biedt een uitgebreid educatieprogramma aan op basisscholen en in verschillende wijken van de stad waarvoor samengewerkt zal worden met De Meervaart, De Rode Loper en het Ostade A’dam (het Ostade theater). Deze relaties moeten nog bestendigd worden.
In de uitvoering van deze educatieve activiteiten zal het musiceren door de kinderen zelf een prominente plek innemen. Op basis van voorgaande jaren merkt de commissie op dat de ambities hier doorgaans hoger liggen dan de werkelijke output en mist zij een reflectie op deze ervaring in het plan.

Net als in de voorgaande jaren werkt MaxTak ook de komende periode met goede artistieke medewerkers en coproducenten die hun sporen verdiend hebben. De commissie heeft daarom vertrouwen in het vakmanschap van de betrokkenen en de ervaring van de organisatie. 
MaxTak staat bekend om haar succesvolle, sympathieke en toegankelijke kindervoorstellingen. De steeds originele en inspirerende uitwerking van de voorstellingen heeft een sterke zeggingskracht, zeker wanneer er voor de kinderen aansprekende thema’s centraal staan.

Zakelijke kwaliteit

De commissie beoordeelt de zakelijke kwaliteit als voldoende. MaxTak wordt goed geleid en kan terugvallen op een geroutineerd team dat al langere tijd samenwerkt. De commissie is niet overtuigd van een sterke bedrijfsvoering. De beheerslasten bedragen 4% van de totale lasten en zijn daarmee opvallend laag (in de afgelopen periode lag de realisatie rond de 20%). De activiteitenlasten zijn dan weer opvallend hoog ingeschat ten opzichte van de afgelopen periode (96% ten opzichte van 80%). Een toelichting hierop mist. De commissie is ook kritisch over de aangeleverde begroting. Deze laat zien dat er een substantiële omzetverhoging plaatsvindt in 2017. Die is in lijn met de ambities die MaxTak zichzelf de komende periode stelt met betrekking tot het toenemend aantal voorstellingen en de grotere complexiteit van deze voorstellingen waardoor de kosten hoger uitvallen. Dit wordt deels ondervangen door de bijdrage van de coproducenten. De commissie mist hier een onderbouwing van de haalbaarheid van de geplande outputstijging in relatie tot de afzetmarkt, te meer omdat MaxTak inhoudelijk een nieuwe en meer experimentele weg inslaat waarbij het nog de vraag is hoe de zalen, scholen en andere speelplekken hierop zullen reageren. De commissie meent dat die onderbouwing wel gegeven had moeten worden, omdat daarmee voor haar inzichtelijk wordt gemaakt of de plannen realistisch zijn; de commissie kan dat nu niet goed beoordelen. Er is een visie op en meerjarenaanpak voor het behalen van de beoogde (eigen) inkomsten opgenomen in het ondernemingsplan; deze ligt in lijn met wat behaald is in het verleden. De financieringsmix is goed in balans. Naast eigen inkomsten doet de organisatie een beroep op verschillende fondsen en weet het ook andere financieringsbronnen aan te boren. 

MaxTak werkt met een bestuur, conform de Governance Code Cultuur. Van een van de bestuursleden is de zittingstermijn verlopen in 2015. Er is in het plan geen sprake van een concrete visie op de culturele diversiteit in personeel of de samenstelling van het bestuur. Wel valt het de commissie op dat er binnen de casting van de voorstellingen op een natuurlijke wijze aandacht is voor culturele diversiteit.

Publiek

De commissie beoordeelt het criterium publiek als voldoende. Hoewel in het plan ruim aandacht wordt besteed aan concrete promotionele activiteiten, wat blijkt geeft van het belang dat MaxTak hecht aan een goed publieksbereik, mist de commissie een visie op een duurzame opbouw van publiek. Het ondernemingsplan geeft een overzicht van onderdelen; een heldere meerjarige marketingstrategie is niet aanwezig.

Kijkend naar voorgaande jaren kan vastgesteld worden dat MaxTak een breed publiek weet te bereiken. Voor de komende periode streeft men naar het maken van meer experimentele producties. De commissie waardeert die insteek, maar wil MaxTak ook graag meegeven dat het ook negatieve consequenties kan hebben voor de afzetmarkt en het publieksbereik. Uit het plan blijkt niet dat de organisatie zich bewust is van dat risico en hoe ze daarop zal inspelen. Integendeel, de ambities op het gebied van het aantal voorstellingen en publieksbereik zijn groot: er wordt gestreefd naar een verdrievoudiging van het huidige bereik. Tegen deze achtergrond is de commissie er niet van overtuigd dat de ambitieuze doelstellingen op dit vlak behaald zullen worden.

MaxTak is zich goed bewust van de doelgroepen die het kan en wil bereiken. Deze zijn helder omschreven en er is een uitgewerkt publiciteitsplan. Er is echter de afgelopen jaren geen publieksonderzoek gedaan en de organisatie lijkt ook niet voornemens dat in de periode 2017-2020 te gaan doen. Er is wel een visie op, maar geen concrete aanpak voor het bereiken van een cultureel divers publiek geformuleerd in het ondernemingsplan. Al met al leidt dit tot de indruk bij de commissie dat de organisatie zich de enorme sprong die zij zich ten doel stelt niet ten volle beseft. De commissie acht die sprong om voornoemde redenen niet realistisch.

Belang voor de stad: verbinding en spreiding

De commissie beoordeelt de verbinding met de stad als goed. MaxTak werkt intensief samen met podia en andere Amsterdamse ensembles. Met de vele schoolvoorstellingen wordt een grote groep kinderen bereikt die anders niet in het theater komen. De organisatie verbindt zich nadrukkelijk met maatschappelijke thema’s die raken aan de belevingswereld van kinderen, niet met stedelijke vraagstukken, bewoners of andere maatschappelijke organisaties in de stad.

De commissie beoordeelt de spreiding als voldoende. De organisatie zal in verschillende wijken en stadsdelen van Amsterdam voorstellingen geven en educatieve projecten uitzetten. Echter, een groot deel van de activiteiten vindt plaats in stadsdeel Zuid en stadsdeel Centrum.

Conclusie

De commissie meent, op basis van voorgaande bevindingen, dat de ambities die in het ondernemingsplan zijn geformuleerd, niet realistisch zijn ingeschat. De commissie acht onvoldoende onderbouwd dat er een afzetmarkt is voor het hogere aantal voorstellingen en constateert dat het plan niet voorziet in een overkoepelende marketingstrategie die de sterke vergroting van het publieksbereik mogelijk kan maken. Het is in de ogen van de commissie noodzakelijk de activiteiten bij te stellen naar een bescheidener niveau dan wat in de aanvraag wordt aangegeven. Om die reden adviseert zij de aanvraag van Stichting Salon -dans- en Filmorkest Max Tak gedeeltelijk te honoreren voor € 45.000 per jaar.