PIPS:Lab

Muziek / muziektheater
Aangevraagd: € 75.000
Toegekend: € 0

Inleiding

Stichting PIPS:Lab maakt interactieve voorstellingen en kunstinstallaties. Voor de organisatie is het belangrijk om technologie en de maatschappelijke impact van technologie over te brengen op een breed publiek. De organisatie wil fungeren als een laboratorium waar diverse media en mensen met uiteenlopende disciplines samenkomen. Het interactieve theater van PIPS:Lab is gebonden aan locatie noch aan de fysieke werkelijkheid. Met een mobiel laboratorium wil PIPS:Lab door de stad trekken, de publieke ruimte opeisen en de wereld tot haar podium maken.

In de periode 2017-2020 zal de focus liggen op augmented en virtual reality, de grens tussen de virtuele en de reële wereld en de vervagende grenzen tussen privé en publiek. De organisatie wil deze kwesties aanpakken met haar performances. Met kunst als gereedschap zal PIPS:Lab inzoomen op de sociale gevolgen van deze technologische ontwikkelingen. Voorbeelden van activiteiten voor de komende tijd zijn Within Between, waarin virtual reality een sociale ervaring wordt in plaats van een eenzaam tijdverdrijf. In Building the Story manipuleert het publiek haar eigen data en wordt zo zelf kunstenaar. Met Opera-tor en *N STINCT wordt de morele dimensie onderzocht en met VOLUMETRIC VIDEO zal de banaliteit van techniek blootgelegd worden. PIPS:Lab wil haar optredens in de kleine theaters terugbrengen van 75 naar 30 middelgrote en 20 kleinere voorstellingen. Daarnaast wordt er met het mobiele laboratorium ingezet op installaties en mini-optredens voor musea, festivals en events.

Op zakelijk gebied beoogt PIPS:Lab een aantal veranderingen. Zij wil de organisatie verder professionaliseren, ruimte bieden aan research en development projecten, nieuwe presentatievormen ontwikkelen en het publieksbereik verbreden. De bedrijfsvoering zal geprofessionaliseerd worden door private opdrachten structureler aan te pakken. Daarnaast zal er een productie en public relations medewerker worden aangetrokken.

In het kader van het Kunstenplan 2017-2020 vraagt PIPS:Lab een subsidiebedrag van € 75.000 per jaar.

Artistiek-inhoudelijke kwaliteit

De commissie beoordeelt de artistieke kwaliteit als ruim voldoende. In het ondernemingsplan omschrijft de organisatie wat ze maakt en wat de ingrediënten daarvan zijn: installaties voor het theatercircuit op festivals, evenementen en theaters, en podiumkunst in de ruimste zin van het woord. Het plan gaat in op de methodes en toepassingen; een theatervorm waarbij mens en techniek verweven zijn. In de ogen van de commissie ontbreekt echter een sterke visie die een beeld geeft van de artistiek-inhoudelijke ontwikkelingen die de organisatie beoogt op de langere termijn, in relatie tot de positie die zij inneemt binnen de sector. Het is niet duidelijk wat PIPS:Lab door middel van de omschreven vorm(en) wil overbrengen, wat de inhoudelijke meerwaarde is van de gebruikte vormen, wat de toegevoegde waarde is van de ontwikkelde technologie binnen het (muziek)theater (behalve de kennismaking met bepaalde technologie). Naar het oordeel van de commissie mist dan ook de artistieke urgentie.

Het verbaast de commissie dat het aandeel muziek onderbelicht blijft. Muziek(theater) wordt vermeld als essentieel ingrediënt van de producties. De organisatie heeft in het aanvraagformulier aangegeven door de muziekcommissie beoordeeld te willen worden, maar er wordt nauwelijks iets over (muziek)theater gezegd. Wat er wel over vermeld wordt, is in de ogen van de commissie vrij conventioneel in relatie tot de nieuwe technieken en actuele onderwerpen die aangesneden worden in de producties.

PIPS:Lab onderscheidt zich naar eigen zeggen doordat het actuele vraagstukken en innovatieve technologie inzet om engagement naar een hoger plan te tillen en het publiek medeplichtig maakt aan de voorstelling. Uit het plan blijkt echter niet welk engagement wordt bedoeld; een toelichting ontbreekt.

De nieuwe virtual en augmented reality technieken waar PIPS:Lab op wil inzetten zijn logische, maar uitdagende media in relatie tot het podium, omdat beide media een extra virtuele beelddimensie en ervaring toevoegen die alleen één-op-één valt te beleven. Dit geeft automatisch wrijving met het collectieve aspect of de gezamenlijke beleving. De commissie waardeert het dat PIPS:Lab deze uitdaging aangaat en meent dat de organisatie over goed vakmanschap beschikt om dit ook succesvol te doen. Het werk van PIPS:Lab heeft zeggingskracht en weet haar publiek te beroeren, ook al betreft het in de ogen van de commissie een niche publiek. Het mobiele lab en meer activiteiten op scholen in de komende periode zullen de zichtbaarheid van organisatie zeker vergroten.

Zakelijke kwaliteit

De commissie beoordeelt de zakelijke kwaliteit als voldoende. Er is in de afgelopen periode een zakelijke en strategische professionaliseringsslag gemaakt en voor de komende periode zal er op marketingvlak geprofessionaliseerd worden. Om die reden zijn de personele beheerslasten hoger dan voorheen. De totale beheerslasten zijn echter substantieel hoger dan voorheen, hier wordt geen toelichting op gegeven. De commissie constateert dat er sprake is van een flexibele bedrijfsvoering, op basis van het verleden (tot en met 2015) en de gepresenteerde begroting. Bedrijfsrisico’s zijn beheersbaar omdat er alleen met freelancers wordt gewerkt, maar dat legt wel een grote druk op de organisatie. Het valt de commissie op dat in de komende periode voor meer geld minder gedaan wordt. De reden daarvoor ontbreekt.

Er is een meerjarenplan voor inkomstenwerving en uitvoering van projecten, waarbij het accent wordt verlegd van uitvoeringen naar installaties en bedrijfsopdrachten. De inkomstenmix is gevarieerd, al vraagt de commissie zich af of hetgeen gepland is ook daadwerkelijk gerealiseerd gaat worden. Wat het effect is van deze accentverschuiving in de activiteiten, bijvoorbeeld op het publieksbereik en bijbehorende inkomsten, is niet helder geformuleerd. De commissie is er daarom niet van overtuigd dat de doelstellingen met betrekking tot de inkomsten behaald kunnen worden. De commissie vindt de beoogde uitkoopsommen laag voor producties die relatief veel kosten. De activiteiten van PIPS:Lab hebben commerciële potentie, maar daar wordt in het plan niet op ingegaan. De commissie mist een toelichting op de begroting.

De organisatie heeft een bestuursmodel. Er wordt nog niet gewerkt volgens de Governance Code Cultuur. In 2016 zullen de statuten hierop worden aangepast. De organisatie heeft geen concrete visie en aanpak op de culturele diversiteit van het personeelsbestand en het toezicht.

Publiek

De commissie beoordeelt het criterium publiek als zwak. Er is geen sprake van een visie op publieksontwikkeling en in de aanvraag mist een marketingplan. De commissie is van mening dat de organisatie te makkelijk denkt over het bereiken van publiek. De beoogde publiekscijfers zijn namelijk ook niet toegelicht met een specifieke strategie of concrete plannen op marketingvlak.

PIPS:Lab beweegt zich tussen clubcircuit, theater en musea en heeft (naar eigen zeggen) een brugfunctie tussen high- en low art. Maar PIPS:Lab heeft een duidelijke visie en een plan nodig om een meer dan alleen in het theater geïnteresseerd publiek aan te spreken. Nieuwe doelgroepen zouden  uit het commerciële circuit kunnen komen, aangezien daar door de organisatie wat meer op ingezet wordt. In het plan wordt daar echter niet op ingespeeld. Ook is er geen visie op culturele diversiteit, al zit het wel in de thematiek van de voorstellingen. De benadering en de opzet zoals die nu voorliggen, overtuigen de commissie niet.

Belang voor de stad: verbinding en spreiding

De commissie beoordeelt de verbinding met de stad als voldoende. PIPS:Lab heeft geen specifieke samenwerkingspartners in Amsterdam. De sociaal-maatschappelijke kwesties die PIPS:Lab naar voren brengt zijn vaak typerend voor de sociale effecten van de technologie op de grootstedelijke mens. Wel is het jammer dat deze maatschappelijke thema’s niet uitgewerkt zijn voor de komende periode. De commissie verwacht dat het mobiel theater de buurt en haar bewoners meer zal betrekken.

De commissie beoordeelt de spreiding als voldoende. De voorstellingen zijn telkens op andere plekken, al is het vaak in het centrum van de stad. In de toekomst kan het mobiele theater spreiding in de hand werken.

Conclusie

Op basis van voorgaande bevindingen adviseert de commissie de aanvraag van Stichting PIPS:Lab niet te honoreren.