Stichting Música Temprana

Muziek / muziektheater
Aangevraagd: € 103.106
Toegekend: € 0

Inleiding

Stichting Música Temprana profileert zich met het uitvoeren van volks- en kunstmuziek uit Latijns-Amerika. In de afgelopen jaren heeft het ensemble allerlei muziek uit Latijns-Amerikaanse landen verzameld, waar nodig getranscribeerd, gereconstrueerd en uitgevoerd. Zo wil de stichting haast vergeten Latijns-Amerikaans repertoire toegankelijk maken voor een breed publiek. De dagelijkse leiding is in handen van een zakelijk en een artistiek leider. De leidinggevenden worden ondersteund door een medewerker voor PR, marketing en publiciteit. Het ensemble werkt met een wisselende bezetting, naar gelang de behoeften van het repertoire.

De doelstellingen van Música Temprana zijn het op professionele wijze (doen) uitvoeren van de beschreven muziek in binnen- en buitenland, ontsluiten en ten gehore brengen van onbekende muziekgeschriften, (mede)initiëren van bijzondere muziekproducties, doen van onderzoek, zoeken van samenwerkingen met musici, ensembles en koren en het ontwikkelen van educatieve projecten. Samenwerkingen betreffen onder andere: Muziekgebouw aan ’t IJ, de Waalse Kerk en de Noorderkerk. Daarnaast: musici, amateurkoren en het Conservatorium van Amsterdam.

In de periode 2017-2020 wil Música Temprana in zakelijk opzicht professionalisering en consolidatie bewerkstelligen. De stichting wil het ondernemerschap, de marketing en het publieksbereik in omvang en gewicht laten doen toenemen. Sinds 2013 heeft het ensemble een groei doorgemaakt van veertien naar dertig concerten per jaar. De grootste groei vond plaats in 2015. Música Temprana verwacht de productie te kunnen opvoeren naar gemiddeld tenminste veertig concerten per jaar. Alle nieuwe programma’s zullen in Amsterdam uitgevoerd worden. De activiteiten lenen zich niet in het bijzonder voor de verschillende stadsdelen, maar Música Temprana geeft aan voortdurend te zoeken naar uitvoeringsmogelijkheden, ook buiten het centrum van de stad. De stichting zal in de komende kunstenplanperiode geen kantoor of werkruimte in gebruik nemen; indien nodig zal gebruik worden gemaakt van flexplekken.

In het kader van het Kunstenplan 2017-2020 vraagt Stichting Música Temprana een subsidiebedrag van gemiddeld € 103.106 per jaar.

Artistiek inhoudelijke kwaliteit

De commissie beoordeelt de artistieke kwaliteit als goed. Música Temprana brengt een specifiek repertoire, gericht op Latijns-Amerikaanse oude muziek in al zijn diversiteit, in authentieke uitvoeringen. Música Temprana voorziet in een niche en heeft daarbinnen ook internationaal een voortrekkersrol.

Música Temprana geeft blijk van eigenheid en oorspronkelijkheid, en onderscheidt zich volgens de commissie van die van andere makers of aanbieders in de stad door een herkenbaar artistiek-inhoudelijk profiel. Het brengt een specifiek repertoire, gericht op Latijns-Amerikaanse oude muziek in al zijn diversiteit, in authentieke uitvoeringen. De commissie vindt het ensemble onderscheidend en dat het vakmanschap toont. De musici zijn ervaren en hebben hun sporen ruimschoots verdiend. Er wordt gemusiceerd op hoog niveau. Het grondige bronnenonderzoek, dat aan de uitvoeringen ten grondslag ligt, versterkt de authenticiteit van de uitvoeringen. De zeggingskracht is sterk: het ensemble weet bevlogen haar missie te vertolken en spreekt haar publiek daarmee aan.

Het ondernemingsplan geeft een opsomming van projecten weer die het ensemble beoogt te realiseren in de komende periode. De commissie is van de artistieke kwaliteit van die voornemens overtuigd, maar mist wel een duidelijke visie op de artistiek-inhoudelijke ontwikkelingen die Música Temprana beoogt op de langere termijn, mede in relatie tot de positie die het inneemt binnen de sector.

Zakelijke kwaliteit

De commissie beoordeelt de zakelijke kwaliteit als zwak. Het ondernemingsplan geeft geen helder beeld van de zakelijke organisatie van de stichting. Het aantal voorgenomen concerten is hoger dan tot nu toe ooit is gerealiseerd. De manier waarop die groei wordt gerealiseerd, wordt echter niet toegelicht. De begroting is omvangrijk, met - in vergelijking met andere ensembles - hoge bedragen voor de zakelijke en artistieke leiding. De voorgenomen professionalisering behelst hoofdzakelijk de bezoldiging van artistiek en zakelijk leider op een bovengemiddeld salarisniveau. Daarnaast merkt de commissie op dat de totale lasten meer dan vier keer zo hoog zullen zijn ten opzichte van het verleden. In de ogen van de commissie is dit niet realistisch.

Het valt op dat er in de begroting rekening wordt gehouden met een substantieel bedrag aan overige (structurele) subsidies, naast de gevraagde structurele subsidie bij het AFK. Echter, in voorgaande jaren werden deze overige subsidies niet gerealiseerd. Hoe dat nu wel bereikt zal worden, wordt niet toegelicht. Er is geen visie op en meerjarenaanpak voor het behalen van de beoogde inkomsten en voor de veranderingen die daarin zijn beoogd. Er wordt geen concrete visie op en aanpak voor het opvangen van risico’s die financiële consequenties hebben, geformuleerd in het ondernemingsplan.

De inschatting van afzetmogelijkheden en het publieksbereik getuigen in de ogen van de commissie van weinig realistisch ondernemerschap: de vergroting van publieksbereik wordt beargumenteerd met de notie dat er een groot publiek is voor serieuze oude muziek, maar onderbouwing mist. Het ondernemingsplan maakt niet inzichtelijk en aannemelijk hoe uitvoeringen en publieksbereik in een meerjarige aanpak zullen worden gerealiseerd, maar er wordt wel gerekend op substantieel hogere publieksinkomsten.

De organisatie hanteert een bestuursmodel conform de Governance Code Cultuur. De organisatie heeft geen concrete visie en aanpak op de culturele diversiteit van het personeelsbestand en het toezicht, maar stelt dat culturele diversiteit inherent is aan de doelstelling van de stichting. Dat beaamt de commissie.

Publiek

De commissie beoordeelt het criterium publiek als zwak. Uit het ondernemingsplan wordt niet duidelijk in hoeverre de voornemens voor 2017-2020 in het verlengde liggen van eerder publieksbereik: in de jaarverslagen van 2013 en 2014 zijn geen publieksaantallen opgenomen, uit het ondernemingsplan wordt niet duidelijk wat het verwachte publieksbereik voor 2017-2020 is. Het plan geeft geen blijk van een visie op en investeringen in duurzame opbouw van publiek. De marketinginspanningen zijn conventioneel en het plan is op dit vlak niet uitgewerkt, terwijl de in het aanvraagformulier opgenomen beoogde bezoekersaantallen substantieel van omvang zijn. Om bovenstaande redenen is het beoogde publieksbereik volgens de commissie niet haalbaar ingeschat.

Het valt daarnaast op dat de organisatie zich niet richt op het bereiken van nieuwe doelgroepen. Gezien de inhoud heeft de programmering de potentie en spreekt het een cultureel divers publiek aan.

Belang voor de stad

De commissie beoordeelt de verbinding als zwak. Música Temprana geeft aan met verschillende Amsterdamse organisaties samen te werken. In de ogen van de commissie betreft het in de eerste plaats locaties die het ensemble opnemen in de programmering. Het betreft geen coalities die bijdragen aan een samenhangende Amsterdamse cultuursector. De organisatie verbindt zich niet met stedelijke vraagstukken, bewoners of de buurt en/of andere maatschappelijke organisaties in de stad.

De commissie beoordeelt de spreiding als zwak. De mate waarin de organisatie bijdraagt aan de stedelijke spreiding van het cultuuraanbod en het publieksbereik daarvan is beperkt. In het ondernemingsplan wordt aangegeven dat de activiteiten van Música Temprana zich niet in het bijzonder lenen voor activiteiten in de verschillende stadsdelen. Alle activiteiten zijn gepland in het stadsdeel Centrum. Dat de organisatie wel op zoek is naar speelplekken buiten het centrum van de stad, maar daar verder geen concrete aanpak voor formuleert, getuigt volgens de commissie niet van een proactieve houding. Juist buiten het centrum van de stad en stadsdeel Zuid zijn er kansen voor de organisatie die op dit moment onbenut blijven (bijvoorbeeld in de verschillende cultuurhuizen).

Conclusie

De commissie adviseert de aanvraag van Stichting Música Temprana niet te honoreren.